Wěda, wědomosć a wunamakanki

Ein Laborarbeiter arbeitet an einem Mikroskop.

prawa za wobrazy: MDR/Susan Minard

WWW - Časowe kristale

pj 25.09.2020 06:12hodź. 02:43 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1537502.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: imago images / StockTrek Images

WWW - PH3 w atmosferje Wenusy

„Sensacija! Pokiw na žiwjenje na planeće Wenus!", rěkaše njedawno w nowinach: Što pak chowa so za wonej pozdatnej liasonu mjez ET-jom a Wenusu? Měrćin Wjeńk rozprawja.

pj 18.09.2020 05:21hodź. 02:23 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1530376.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Internetowa strona www.nptel.ac.in. je najwjetša zběrka uniwersitnych widejow a kursow w interneće. Štóž tróšku jendźelšćiny zrozumi, móže so tam w přirodowědach, matematice, inženjerstwje, medicinje a duchownych wědomosćach sam dale kubłać.

prawa za wobrazy: MDR

Jako hóstny słuchar wot doma kursy wopytać

Tónkróć předstaji Měrćin Wjenk internetowu stronu www.nptel.ac.in. Je to najwjetša zběrka uniwersitnych widejow a kursow w interneće.

pj 11.09.2020 06:12hodź. 02:08 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1523660.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Künstlerische Darstellung von Beteigeuze, wie er von einer Staubwolke teilverdeckt wird.

prawa za wobrazy: ESO, ESA/Hubble, M. Kornmesser

WWW - proch před hwězdu Beteigeuze

Hwězda Beteigeuze we hwězdnu Orion, kiž so w staršich serbskich žórłach tež Čećeranc mjenuje, nas lětsa přeco zaso raz přewodźuje, kaž wě Měrćin Wjenk.

pj 04.09.2020 08:20hodź. 02:20 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1516770.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Bild aus dem Stummfilm "Das Weib des Pharao"

prawa za wobrazy: ALPHA-OMEGA

WWW - Sex, Drugs a Rock'n'Roll w starej Egyptowskej

Lětsa je korony dla tójšto swjedźenjow wupadnyło - za to pyta Měrćin Wjenk w rubrice Wěda, wědomosć a wunamakanki za tróšku kompensacije w starej Egyptowskej.

pj 28.08.2020 06:12hodź. 02:21 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1509818.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: imago/Panthermedia

WWW - Rak pola dinosawrierow a druhich prazwěrjatow

Chorosć rak potrjechi mjenje bóle wšitke žiwochi. Nastanje dźě rak z wobškodźeneje DNA a při mutaciji bańkow, je potajkim kruće z genami splećeny. Rostliny runje tak na raka schorja kaž zwěrjata.

pj 21.08.2020 06:12hodź. 02:36 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1502560.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

WWW - ptačkowace kompjutery

W našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki" rozprawja Měrćin Wjenk tónraz wo wobkedźbowanju ptačkow.

pj 14.08.2020 07:59hodź. 02:20 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1495620.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Die ClearSpace Raumsonde mit der eingefangenen Vega-Raketenoberstufe über der Erdatmosphäre

prawa za wobrazy: ClearSpace

WWW - brinčaca atmosfera

Měrćin Wjenk rozprawja w našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki" tónraz wo brinčacej atmosferje.

pj 07.08.2020 07:22hodź. 02:30 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1488700.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

WWW - Zwotkel je metal za njebjowu tarč z Nebry

1999 namakana tarč je něhdźe 4.000 lět stara a pokazuje dotal najstarše znate konkretne zwobraznjenje njebja. Widźimy na njej mjez druhim hwězdy, słónco a měsačk. Je čas za wědu, wědomosć a wunamakanki z Měrćinom Wjenku.

pj 31.07.2020 06:12hodź. 02:28 mjeń.

link awdia

download

awdio downloadowac [MP3 | 2,3 MB | 128 kbit/s] awdio downloadowac [MP4 | 4,5 MB | AAC | 256 kbit/s] https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/podcast/podcast-dorosceni/audio-1481606.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Blick vom Forschungsschiff Agulhas II Antarktis

prawa za wobrazy: Julian Dowdeswell

WWW - Nowe slědźenje w Antarktice

Lód w Antarktice taje a strach mnoho fachowcow je, zo njeda so tutón proces hižo zawróćić. Ćim wažniše by tuž było, zo ludźo wědźa, što jich wočakuje. Wšako bydli njemały dźěl čłowjestwa bjezposrědnje při morju.

pj 24.07.2020 07:47hodź. 02:19 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1474338.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Ainmation einee Raumsonde auf dem Weg zur Sonne

prawa za wobrazy: MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

WWW - Dopokaz fuzije w słóncu

Měrćin Wjenk rozprawja w našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki" tónraz wo dopokaza fuziji w słóncu

pj 17.07.2020 06:19hodź. 02:20 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1467284.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Collage: Blitz an Wolkenhimmel und augetrockneter Boden

prawa za wobrazy: Torsten Breme/imago/YAY Images | Collage MDR

WWW - najdlěšej błyskaj

Měrćin Wjenk rozprawja w našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki" tónraz wo błyskach.

pj 10.07.2020 08:12hodź. 02:26 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1460388.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Urnengrab aus der Bronzezeit mit Knochenresten

prawa za wobrazy: MDR/Uwe Walter

WWW - wuwiće zažnych towaršnosćow

Seshat - to je mjeno stareje egyptowskeje bohowki pismowstwa a zdobom datoweje banki. Wot 2011 zapisuja do njeje stawiznarjo, archeologojo a antropologojo informacije a daty sta sydlišćow a kulturow po cyłym swěće.

MDR SACHSEN - Das Sachsenradio pj 03.07.2020 07:43hodź. 02:11 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1453184.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Illustration - Reaktion einer Krebszelle auf medikamentöse Behandlung

prawa za wobrazy: imago images/StockTrek Images

WWW - Test na raka z pomocu sylzow

W industrijowych krajach sej wosebje rak mnoho woporow žada. A raka čim lěpje lěkuješ, ćim zašo jeho spóznaješ. Za to je profylaktiskich přepytowanjow.

pj 26.06.2020 07:56hodź. 02:25 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1446096.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: NASA/JPL-Caltech

www - Kelko ludźi trjebaš za koloniju na Marsu?

Tajke a hinaše wobličenja slědźerjow su drje jenož puzzlowe dźělčki jednotliwych předmjetow - tule z inženjerstwa a genetiki. Tola z njeličomnych tajkich najwšelakorišich kamuškow nastawa z lětami wědomostny mozaik.

pj 19.06.2020 07:51hodź. 02:18 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1438942.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Mozy programěrowarjow

Wědomostnicy z Kamjenicy, Magdeburga a Saarbrückena su programěrowarjow prosće raz do MRTjoweje roły sunyli. Při tym dyrbjachu so tući z jim njeznatym codom zaběrać a jón zrozumić.

štw 11.06.2020 06:12hodź. 02:15 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1431100.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: dpa

WWW - konop w židowskim templu

Naš serijal "Wěda, wědomosć a wunamakanki" z Měrćinom Wjenkom. Tema tónkróć: konop w židowskim templu.

pj 05.06.2020 07:10hodź. 02:19 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1424906.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Saurier-Nachbildung neben einer menschlichen Hand (Größenvergleich)

Nirgendwo auf der Welt kann man so viele und so gut erhaltene Saurier-Fossilien finden wie im Bromacker in Thüringen. prawa za wobrazy: MDR/Steffi Peltzer-Büssow

WWW- kak klinčachu dinosawriery?

Haj, prašenje hač su sawriery scyła hłós měli, njeje hišće wotmołwjene. A tola - znajmjeńša indic na zwuk jedneje družiny mamy. To je Parasaurolophus.

pj 29.05.2020 06:12hodź. 02:40 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1417932.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: imago images/ddbd

WWW - skutkownosć škitnych naprawow přećiwo koronje

Kóžda naprawa sama za sebje je drje wupřestrěće wirusa widźomnje wobmjezowała - tak wědomostnicy - ale hakle wšitke hromadźe su wunjesli, zo so mjeztym kóždy dźeń w Němskej wjace ludźi wustrowi hač natyknje.

pj 22.05.2020 06:12hodź. 02:09 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1409190.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: IMAGO

WWW - so měnjaty metal

W našim serijalu "Wěda, wědomosć a wunamakanki" rěči Měrćin Wjenk tónkróć wo so měnjatym metalu.

pj 15.05.2020 06:10hodź. 02:04 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1403934.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Modelle eines Germanenpaares aus der Bronzezeit

prawa za wobrazy: imago/United Archives

Brónje bronzoweje doby

Dokelž je bronza tajka mjechka, su sej wědomostnicy dotal skerje myslili, zo jednaše so wo ceremonielne mječe abo zo spytachu wojacy njepřećela znajmjeńša direktnje porazyć, bjez toho zo by do toho mječ na mječ trjechił.

pj 08.05.2020 06:12hodź. 02:05 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1396486.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: Daniel Bialek

Wěda, wědomosć a wunamakanki z Měrćinom Wjenkom Křidlešce božeho słónčka

Křidlešce božeho słónčka

Přeco zaso sej wědomostnicy a inženjerki přirodu za přikład bjeru. Tak tež skupina, kotraž zaběra so z wuwićom roboterow. Jich stej křidlešce božeho słónčka inspirěrowałoj, wšako matej tutej zajimawe kajkosće.

MDR SACHSEN - Das Sachsenradio pj 24.04.2020 06:41hodź. 02:29 mjeń.

link awdia

download

awdio downloadowac [MP3 | 2,3 MB | 128 kbit/s] awdio downloadowac [MP4 | 4,5 MB | AAC | 256 kbit/s] https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/podcast/podcast-dorosceni/audio-1382312.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Spaziergänger am See bei Sonnenuntergang

prawa za wobrazy: imago images / BildFunkMV

WWW - Čadski jězor stabilny

W našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki" zaběra so Měrćin Wjenk tónkróć z jězorjami.

pj 17.04.2020 07:15hodź. 02:17 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1375272.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

WWW - simulacija kónc wuhla

Wudani so kónc wudobywanja a spalenja wuhla? Z tutym prašenjom zaběra so Měrćin Wjenk w našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki"

pj 03.04.2020 07:06hodź. 02:05 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1361834.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

www: Miła zyma a škódniki

Mjeztym je so telko skórnikow nahromadźiło, zo miła zyma populaciji lědma zeškodźi. Larwam a jejkam w drjewje so derje dźe. Hačrunjež miła zyma skórnikej poprawom škodźi.

pj 27.03.2020 06:12hodź. 02:23 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1354726.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Das Wort Virus ist durch eine Lupe im Wörterbuch zu sehen.

prawa za wobrazy: imago images / Christian Spicker

WWW - Corona a slědźenje

Měrćin Wjenk rozprawja w našej rubrice "Wěda, wědomosć a wunamakanki" wězo wo coronawirusu...

pj 20.03.2020 07:34hodź. 02:19 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1347438.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Blick in eine Unterwasserwelt mit Fischen.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

WWW - wjelryby łója kril

Mjeztym, zo hrožeše srjedź 20. lětstotka kaž pola druhich wjelrybow strach, zo horbowjelryby wotemrěja, je so w zašłych lětdźesatkach populacija zaso zhrabała, tak zo dźensa po čerwjenej lisćinje hižo wohrožena njeje.

pj 13.03.2020 06:12hodź. 02:25 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1339810.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Bunter Farbklecks auf schwarzem Hintergrund

prawa za wobrazy: NASA, ESA, R. Sankrit and W. Blair (Johns Hopkins University)

www - najskerje tola žana supernowa

Swětłosć hwězdy Beteigeuze je wot lońšeje nazymy nadměru woteběrała. Někotři astronomojo mějachu to za znamjo bliskeje supernowy. Je zaso čas za wědu, wědomosć a wunamakanki z Měrćinom Wjenkom.

pj 06.03.2020 06:12hodź. 02:19 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1332714.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: MDR/xcitepress

WWW - Identitarni a Sparta

Prawicarske identitarne hibanje je sej drje dosć hodźacy so symbol wupytało, byrnjež to takle najskerje žadyn wotpohlad njebě.

pj 28.02.2020 06:12hodź. 02:33 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1325622.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: D. Nelson, Illustris TNG team, MPI für Astronomie

Giordano Bruno - martrar wědomosće

pj 21.02.2020 06:12hodź. 02:10 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1318610.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: Imago/A.Block

Što stanje so při supernowje?

Supernowy su trěbne, zo by zboka hwězdow scyła něšto w swětnišću nastało. Haj, wobstejimy wšitcy z hwězdoweho próška, kaž nam nětko Měrćin Wjenk powěda.

pj 14.02.2020 06:12hodź. 02:25 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1311800.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: Image Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO & ESA; Infared: NASA/JPL-Caltech/B. Williams (NCSU)

Dožiwimy bórze supernowu?

Wudani so tuž, hdys a hdys na njebjo pohladać. Při čimž, hač wuhladamy móžnu supernowu jutře, scyła w našim žiwjenju abo hakle naši potomnicy w něšto tysac lětach, nichtó rjec njemóže.

pj 07.02.2020 06:12hodź. 02:17 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1304714.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Mumie der altägyptischen Herrscherin Hatschepsut in Kairo

prawa za wobrazy: IMAGO

Hłós stareho Egyptowčana

Měrćin Wjenk wo powědacych mumijach. Jeho tema je rekonstrukcija hłosa 3000 lět stareho Egyptowčana. Zakład rekonstrukcije je tak mjenowany vocal tract organ, instrument, z kotrymž so čłowječi hłós napodobnja.

pj 31.01.2020 06:12hodź. 02:05 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1297978.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

prawa za wobrazy: imago/imagebroker

Myše hraja "veršteckor"

Što wšo poprawom wulke myše takle móža, wuknu a činja? Měrćin Wjenk nam wo najnowšich dopóznaćach rozprawja.

pj 24.01.2020 06:12hodź. 01:54 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-1290636.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

awdio

Der Vulkan Sakurajima hat im Jahr fast 800 Ausbrüche. Ständig wirft er Asche und Gestein in den Himmel. prawa za wobrazy: MDR/NDR/Eikon Media/Ruth Berry