Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 07.07.2010 na dowol – do dowola?

09. pražnika 2010, 10:48 hodź.

Bórze budźe čas dowola. Kaž w etymologiskim słowniku steji, zwisuje dowol ze słowjesom dowolić, potajkim sebi samomu abo někomu něšto dowolić. Tež němske słowo „Urlaub“ zwisuje po woznamje ze słowjesom „erlauben“, a samo Polacy su tutu požčonku přewzali a praja: „Jestem na urlopie“. Dowolowy čas je potajkim wólny čas, ale jenož potom, jelizo je nam to něchtó dowolił. Druhdy přijědźe tež něchtó k nam na dowol. Woprawdźe zajimawe pak je, zo mjez tym lědma hišće štó praji, zo bě sam „na dowolu“ abo zo pojědźe „na dowol“. Anton Nawka tutej formje wužiwa a w tekstowym korpusu je tójšto přikładow, mjez druhim: „je skoro kaž na dowolu“. Dźensa preferujemy konstrukciju „je skoro kaž w dowolu“. W prozy Jurija Brězana rěka na přikład: „Pojědźemoj jónu něhdźe na dowol (...)“ – a tež ja bych w tutym padźe prajiła: „pojědźemoj jónu něhdźe do dowola“ – štož je po wliwje němčiny. Wobě formje pak stej po formalnej stronje korektnej, a wšojedne potajkim, hač pojědźeće na dowol abo do dowola – přeju Wam rjany wólny, to rěka swobodny čas, a ... njezabudźće na dowolnosć šefa!