Wotmołwy na prašenja k wólbam do Sakskeho krajneho sejma: Kandidat Hagen Domaška (Zeleni)

20. žnjenca 2024, 10:18 hodź.

prawa za wobrazy: MDR

mjeno:	Hagen Domaška
strona:	Zwjazk 90/Zeleni
wólbny wokrjes:	55 Budyšin 4
městno na lisćinje:	žane podaće
bydli w:	Drježdźanach
powołanje:	diplomowy biologa
staroba:	48 lět

1. Serbskorěčne rjadownje su wohrožene. Kak chceće z tym wobchadźeć?

Krótkodobnje dyrbimy wšitko činić, zo bychmy wobstajace šule a rjadownje wobchowali. Za serbske šule njemóža jenake prawidła nastupajo wulkosće rjadownjow a zasadźenje wučerkow a wučerjow płaćić kaž za němske šule, wšako dyrbi so serbskorěčne kubłanje wosebje spěchować.

Iniciatiwy staršich a wučerjow a wučerkow kaž tež serbskich politiskich zastupnistwow zasłužeja sej politisku podpěru.

Dołhodobnje sym za to, struktury serbskeho samozarjadnistwa wuwiwać.

2. Kelko šulerkow a šulerjow měła serbska rjadownja po Wašim měnjenju a po stronskim programje minimalnje měć, zo by jako samostatna wuknjenska jednotka płaćić móhła?

Po mojim je “jedyn” najmjeńša trěbna ličba za wutworjenje serbskorěčneje wuknjenskeje jednotki.

Naš stronski program předwidźi, serbske šule zawěsćić a rozšěrić. Zawrjenje rjadownjow by tomu napřećo stało.

3. Što měniće k separatnej serbskej kubłanskej strukturje abo syći?

Přičiny wohroženja serbskorěčneje wučby su kompleksne. Zo scyła tak je, je zlě. Fakt pak je, zo stat wo0t lěta 1990 njeje zamóhł, dosć resursow wutworić. Stajnje zaso so serbske rjadownje kaž němske wobjednawaja, byrnjež my jako mały lud wosebite spěchowanje trjebamy.

Zakładnje a dołhodobnje sym tuž za to, zo ma serbski lud sam rozsudźeć, hdźe ma so wučba w serbskej rěči wotměwać a kelko wučerjow a wučerkow za to zasadźić je trjeba. Wěmy to sami najlěpje a měli tuž wotpowědne nadawki přewzać, mjenujcy swójske šulske zarjadnistwo a swójske pedagogiske wukubłanje. Woboje dyrbi pod wyšnosću demokratisce wutworjeneje serbskeje korporacije po němskim prawje stać. Potom móže so nam poradźić, tuchwilne wohroženje w rěčnym “jadru” zakónčić a tež zaso “kromy” zesylnić.

4. Kak ma financowanje Załožby za serbski lud přichodnje wupadać a kak wysoki měł budget załožby ze stron Sakskeje znajmjeńša być?

Naša strona chce zastupnistwo serbskich zajimow dale wuwiwać. Najprjedy dyrbimy wobstejace institucije zesylnić. Budget Załožby za serbski lud ma so dynamisce stupacym kóštam a potrjebam přiměrić. Stajnje zaso so wospjetowace diskusije inflacije, zwyšenja tarifow a stupaceje potrjeby dla chcemy tak wobeńć. Za to je nimo Sakskeje a Braniborskeje tež Zwjazk zamołwity.

Dołhodobnje ma naša strona wutworjenje demokratisce legitimowaneho serbskeho ludoweho zastupnistwa za móžne a chce, zo statne knježerstwo k tomu aktiwnu  a šěroku towaršnostnu debatu w Serbach a z njeserbskimi wobydlerjemi zahaji. Měnju, zo móže potom Załožba pozdźišo do serbskeje korporacije po němskim prawje přeńć. Jeje nadawki a jeje zjawnu słužbu by potom serbski lud direktnje organizował. Financowanje by so po wobjimje přewzatych nadawkow orientowało, za čož matej so statne a financowanske zrěčenje wujednać.

5. Z kotrymi naprawami móhli serbskich młodostnych po Wašim měnjenju skutkowanje před antiserbskimi a radikalnymi nadpadami škitać?

Krótkodobnje je wažne, zo policija problem antiserbskich nadpadow wobmjezuje. Dlěšodobnje dyrbimy so z přičinu problema rozestajeć: antiserbskim, antisłowjanskim a powšitkownje rasistiskim nastajenjom dźělow łužiskeje towaršnosće, kotraž je sama z rěčneho wukorjenjenja potrjechena. A wšo započnje so z kubłanjom: Dźěći měli hižo w šuli wuknyć, hinašich ludźi a měnjenja akceptować, fašizm a namóc wotpokazać, za pozadkom mocy slědźić, zamołwitosć přewzać a pozitiwnu identitu wuwić. Nimo toho je wjac informacijow wo serbskich stawiznach trěbne, zo bychu ludźo aktualne połoženje serbskeho ludu zrozumili, serbsku kulturu za wobohaćenje měli a zo by nawuknjenje serbskeju rěčow atraktiwniše było.

6. Kak chceće zaručić, zo dwurěčne wjesne kónčiny financielnje a hospodarsce njehinu?

Serbska rěč a dwurěčnosć stej hódnotnej jónkrótnosći za atraktiwitu Łužicy. Přićahliwosć za młodych ludźi je kluč za dobre wuwiće.

Hižo dlěje móžemy wobkedźbować, zo so regionam z aktiwnymi serbskimi rěčnymi rumami hospodarsce a demografisce derje dźe. Sym přeswědčeny wo tym, zo so zesylnjenje serbskeju rěčow dołhodobnje na derjeměće we Łužicy wuskutkuje.

Za wjesne regiony je pak hišće dalšich naprawow trjeba, zo bychu za młode ludźi atraktiwniše byli: Dobra docpějomnosć wjeskow hač do nocy, dobre wukubłanske móžnosće, dobre dźěłowe wuměnjenja, čisty wobswět, mnohotna kultura a subkultura kaž tež wotewrjena a tolerantna towaršnosć. Za wšo to so naša strona zasadźuje a ma w swojim wólbnym programje konkretne namjety, na přikład “Sachsentakt”.

7. Kak chceće serbskosć w nich podpěrać?

Chcemy serbske kubłanje wobchować a rozšěrić, serbske institucije zesylnić a dale wuwiwać, serbsku prezencu w medijach a w zjawnosći zwyšić, digitalne serbske poskitki spěchować, serbske stawizny a kulturu sylnišo w sakskich wučbnych planach wobkedźbować kaž tež serbsku ciwilnu towaršnosć a politisku reprezentancu podpěrować.

8. Z kotrych Wašich předewzaćow móža serbscy wobydlerjo Sakskeje profitować?

Žro zeleneje politiki su samopostajowanje, sylne byrgarske prawa, wobswětoškit, škit klimy, škit mjeńšinow, demokratija, sobu postajowanje wot deleka, transparenca, swoboda, měr. Wólbny program Zwjazka 90/Zelenych wobkedźbuje serbske zajimy we wšěch politiskich wobłukach. Wón wopřija namjety w sydom kapitlach. Naša strona chce, zo stajnje so serbšćina samozrozumliwa.

Nimo hižo mjenowanych temow chcu wosebje wuzběhnyć, zo bychu tež Serbowki a Serbja zwonka sydlenskeho ruma ze zelenej politiku lěpšiny měli. Tak ma so kampanja “Serbsce? Na wězo.” na cyłu Saksku rozšěrić, wuknjenje serbšćiny zwonka serbskeho sydlenskeho ruma ma so spěchować, digitalne wuknjenske poskitki so rozšěrić, serbska identita a kultura w cyłej Sakskej widźomna być, serbske filmowstwo so podpěrać.

W serbskim sydlenskim rumje ma so prawo soburěčenja serbskeho ludu při strukturnej změnje zaručić.