Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.11.2016 Trjepjena abo schody?

02. nazymnika 2016, 09:00 hodź.

Njedawno praša so mje znata, hač wobsteji rozdźěl mjez trepjenami a schodami? Hač su snadź te jedne kamjentne a te tamne drjewjane? Dyrbju přiznać, zo tajki rozdźěl njeznaju. Rozdźěl leži po mojim měnjenju na stilistiskej runinje. Słowo schody (abo tež schód) je serbskeho pochada a wužiwamy je doma runje kaž w spisownej rěči. Jedna so wo wotwodźenku wot stareho werba schodźić, štož rěkaše tak wjele kaž "dele hić". Samsny korjeń ma słowo schodźenk, němsce "Treppenstufe". W dialektach a wobchadnej rěči su nimo toho rozšěrjene wurazy trjepjeno, trjepjenjo, trjepjeń abo trepka w zmysle schodźenk; pluralowa forma trepjena resp. trjepjenja wotpowěduje hižo naspomnjenym serbskim "schodam". Słowo "trepjena" (tež trjepjena, trjepjenja) namakamy tohorunja - ale zrědka - w spisownorěčnych tekstach. Žórło za tute słowo je němske Treppe. Naši prjedownicy su sej je z němčiny požčili a z pomocu přiwěška do serbskeje rěče integrowali. Delni Serbja praja "trepa" abo tež "stupnica"; zakład za to je werb "stupiś". Do spisowneje delnjoserbšćiny přiwzata hornjoserbska požčonka "schody" (wurjekowane jako "s chody") so pak dźensa w delnjoserbšćinje jenož zrědka wužiwa.