Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 30.01.2014 „Pjedź wot zemje“

30. wulkeho róžka 2014, 08:49 hodź.

Wěsće wy, štó abo što je pjedź wot zemje? Tutón wuraz je drje dźensa jenož hišće mało znaty, hačrunjež jón słowniki registruja. Tekstowy korpus nam pokazuje, zo z našich spisowaćelow jón znajmjeńša Beno Budar znaje. W jeho knize „Mjez nami prajene“ dopomina so staruška: Najprjedy ta prěnja wójna, hdyž je so naše domske wotpaliło. A ja tajka mała, pjedź wot zemje, sym lećała našeho Bubija wotwjazać. Pjedź wot zemje je potajkim něchtó jara mały, zwjetša praji so tak wo dźěsću, hdyž chcemy z dobroćiwym wusměšowanjom jeho małosć wuzběhnyć. Zwotkel pak so wuraz bjerje? Z ličbu „pjeć“, kaž móhło so na prěni pohlad zdać, wón ničo činić nima. Zakład je słowo „pjedź“, kiž  so na kóncu z dźej pisa. Je to wotstawk mjez palcom a pokazowakom wupřestrěteje ruki – němsce „eine Spanne“. Pola mje je to někak 14 cm – to njeje wjele, a štóž saha jenož pjedź wot zemje, to je woprawdźe mólički pjerach. Motiw měrjenja z jara móličkej měru znajemy tež w němčinje: tam mjenuje so tajki palčik Dreikäsehoch. Wjele wjace hač pjedź wot zemje drje tři twarožki tež njejsu, chiba zo jedna so wo wulke dule parmezanskeho abo emmentalskeho twarožka.