Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (04.03.2015) „halt, em & co“

09. nalětnika 2015, 08:38 hodź.

Druhdy słyšimy skorženja ludźi: Dźensniša młodźina tak njerodnje rěči. Měnjene je zwjetša wužiwanje němskich abo jendźelskich słowow. Dwurěčny Serb chila k tomu, sej słowa kaž eigentlich, also z němčiny požčić. To dźe pak jenož, hdyž maja wone w němčinje a serbšćinje samsnu abo jara blisku funkciju. W serbskej wobchadnej rěči wužiwaja so słowa kaž eigentlich, alzow, no klor, freilich, holwege, em(t), halt a wjele druhich. Twjerdźu, zo ma kóžda generacija swoje typiske němske požčonki. Starši Serbja wužiwaja na přikład hišće freilich abo holwege, młoda generacija skerje nic. Za nich typiske su druhe słowa: wegen, ob, halt: Wegen toho ja sej starosće nječinju. Ja njewěm, ob to tak prawje je. abo Wona je to halt tak sčiniła. W poslednjej sadźe bychu starši najskerje prajili em, emt: Wona je to em(t) tak sčiniła. – Tež tole je němska požčonka. Za serbsku wobchadnu rěč je wužiwanje tajkich požčenych słowow cyle normalne a za mjeńšinowe rěče, kotrež steja w stajnej konkurency z rěču wjetšiny, je to samo typiski zjaw. Tajke słowa přińdu a tež zaso du. Do spisowneje rěče pak njesłušeja, tuž je w słownikach namakać njebudźemy.