Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (14.10.2015) „Hartreife a Weichreife“

staw: 22. winowca 2015, 09:47 hodź.

Nazyma je čas zrałeho sadu, wšudźe na štomach wisaja čerwjenoličkate jabłuka, módre slowki, žołte abo nabruń krušwy. Je jich telko, zo njemóžeš je wšě naraz přetrjebać. Tuž dyrbja so konserwować: móžemy je zamjerznyć, móžemy sušenki dźěłać abo móžemy je zawarić. Tu je wažne, zo wobkedźbuje so prawy čas za žně. Njedawno pytachu za přinošk w nowinach serbske wotpowědniki za fachowe wurazy, kiž poćahuja so na krušwy: Hartreife a Weichreife. Tu wšak njebych w serbšćinje ze substantiwami operowała, ale radšo z adjektiwami. Krušwy dyrbimy zawarić, hdyž su „dozrawjene, ale hišće twjerde“ (to je staw, wopisowany jako Hartreife), njeje na kóždy pad trjeba někajki zestajany adjektiw kaž „twjerdozrały“ wutworić. Někotre družiny hodźa so w chłódnej pincy składować, hdyž so takle dozrawjene, ale twjerde zešćipaja. Jěmy pak tajke składowane krušwy hakle pozdźišo – naša mać by prajiła, zo maja krušwy wotmjaknyć. Potom su wone mjechke a juškojte – němsce weichreif. Tola kedźbu, hdyž předołho leža, krušwy wjace njesłodźa – potom přeměnja so mjenujcy na zhnidlički.