Threema, Signal, Telegram Změny pola Whatsapp a alternatiwy
Hauptinhalt
05. požnjenca 2022, 11:15 hodź.
Whatsapp - tutón programčk na našich šmóratkach słuša dźensniši dźeń k najnjekomplikowanišim srědkam mjezsobneje komunikacije. Njemóžeš pak jenož nowostku w formje teksta zdźělić, ale hnydom k tomu tež widejo, wobrazk abo zwuk pósłać. Jenički špak pak je, zo zdobom tež naše daty wonemu koncernej, kotremuž Whatsapp słuša, zdźělimy. A to wšak je ameriski gigant Facebook. A nětko w přichodnym času maja so tute prawidła pola Whatsapp hišće raz přiwótřić. Što pak to za nas rěka?
Změny běchu spočatnje planowane započatk februara, nětko pak budźe to hakle srjedź meje. Zo je wužiwanje aplikacije Whatsapp hladajo na škit našich datow tak a tak hižo tajka wěc, bě wjetšinje z nas hižo znate. Přetož Whatsapp słuša koncernej Facebook. A što tón tam z našimi datami čini, kelko datow my jeničce přez wužiwanje aplikacijow kaž Whatsapp abo Facebook hižo tam wo nami wozjewimy, haj, a kelko tutych informacijow so tam wo nami hromadźa, to njemóže so ani tak dokładnje rjec. Telko pak je jasne, mało to njeje. A tuž běše wužiwanje Whatsappa runje tak kaž Facebooka hižo do změnow tutych nowych prawidłow přeco hižo tajke wotwažowanje.
Što pak ma so nětko konkretnje změnić a što rěka to za nas, kiž to wužiwamy?
Naše rozmołwy, kiž přez Whatsapp wjedźemy, su drje na wěste wašnje škitane, tak zo je wot wonka nichtó čitać njemóže. Whatsapp pak hromadźi přiwšěm naše daty w pozadku. Mjez druhim, zwotkel a na koho smy naše powěsće wotpósłali, naše profilowe wobrazy, naše kontakty a telefonowe čisła. A najwjetša starosć je, zo so to hišće přiwótři. Zo koncern daty wužije, na přikład za wabjenske srědki.
Dawaja alternatiwy?
Aplikacija Telegram so tu husto jako lěpša warianta mjenuje. Tomu pak tak njeje! A to hačrunjež mnozy tež w přećelskich kruhach registruja, zo so tam přeco wjace ludźi přizjewi. Problem pak je, zo naše chaty, potajkim te rozmołwy, kiž tam na Telegram wjedźemy, awtomatisce zaklučowane resp. tajne njejsu. To hodźi so hakle po wobćežnym wokołopuću zastajić. A tež tak měnja eksperća, zo je Telegram, štož nastupa škit datow, hišće hórje hač Whatsapp. Wšitke daty a rozmołwy, kiž tam wjedźemy, so mjenujcy na centralnych serverach składuja. A nichtó njewě, hdźe tute na swěće steja a štó je za nje zamołwity. Nimo toho wužiwa so Telegram runje jara sylnje za rozpřestrěwanje zapřisahanskich a wosebje prawicarskich teorijow.
A nimo Telegrama?
Lěpša alternatiwa, a za tutu tež europska komisija wabi, je app Signal, potajkim piše so to kaž serbsce signal. Tuta app funguje na bazy open-source, štož rěka, zo móža zwonkastejacy eksperća přeco dokładnje pruwować, što so za kulisami aplikacije stawa.
Dalša app, kiž wěsćišo z našimi datami wobchadźa, pochadźa ze Šwicarskeje a mjenuje so Threema. Prašenje, kiž so naposledk hišće staji, rěka: Što je wažniše? Komfort, kiž přez komunikaciske aplikacije kaž Whatsapp mamy; abo woprawdźe škit našich datow? To smy so tež serbskich młodostnych prašeli. Wjetšina z nich je sej hišće njewěsta, kak dale w přichodźe.
_____________________________
