prawa za wobrazy: MDR/Dörthe Gromes

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 11.08.2021 Rěčny kućik - Rozchodnik

11. žnjenca 2021, 10:32 hodź.

Rozchodnik

Tu w Serbskim rozhłosu móžachmy njedawno słyšeć rozmołwy ze zahorjenymi zahrodnikami a zahrodnicami wo jich zelenych rajach a tam rosćacych rostlinach. W tajkej rozmołwje nasta prašenje, kak pomjenować rostlinu, kotraž rěka němsce “Fette Henne”, “Fetthenne” abo tež “Sedum”. Wězo móžemy tež w serbšćinje wužiwać wědomostne łaćonske pomjenowanje sedum, kaž namjetowaše to rozhłosownica. Tola tute rostliny maja tež swoje serbske mjeno, wšako su wone tež we Łužicy doma a jewja so samo we wšelakich družinach. Jako powšitkowne pomjenowanje wužiwatej so słowje rozchodnik a mydleško – tutej namakamy na př. w Lajnertowej zběrce rostlinskich mjenow a w dwuzwjazkowym Němsko-hornjoserbskim słowniku, tam mjenuje so nimo toho wuraz kokoška, štož dopomina na němske pomjenowanje. Zwotkel pak bjerjetej so tamnej mjenje? Rozchodnik hodźi so wujasnić z kajkosću tuteje rostliny, zo so sylnje rozšěrja a zemju pod sobu zakryje. Za wuraz mydleško namakamy wujasnjenje w Słowniku delnjoserbskich rostlinskich mjenow Jensa Martina a Heinza-Dietera Krauscha, kiž je njedawno w druhim nakładźe wušoł. Tam čitamy, zo wužiwaše so mydleško dla swojich mydliznatych kajkosćow za rjedźenje rukow – a tuž rěka delnjoserbsce mjez druhim zejpowina.

dr. Sonja Wölkowa