prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 17.05.2023 Rěčny kućik: Sadźak

17. róžownika 2023, 10:35 hodź.

Rěčny kućik: Sadźak

Wěsće Wy, lubi słucharjo, što su sadźaki? Ně, młode rostliny, tak mjenowane sadźenki, němsce “Setzlinge” z tym měnjene njejsu. Předewšěm w staršich dwurěčnych słownikach so jewjacy wuraz sadźak je žortne pomjenowanje za drobne pjenjezy. Dopomnju so na swójbne swjedźenje, jako mužojo po kofeju škotowachu, a na blidźe drobne pjenjezy ležachu, to běchu potajkim wone sadźaki. Pochad słowa zwisuje z kontekstom so sadźić resp. so sadźeć, potajkim hraće wo pjenjezy. W tekstowym korpusu namakach so hodźacy dokład, citat: “Wón nima žane sadźaki, tuž husto zrudnje hraje”. Serbja maja dalše rjane pomjenowanja za pjenjezy. Wuprajenje “płaću z hotowymi pjenjezami” pomjenuje to, štož so w němčinje z pomocu zestajenki “Bargeld” wopisuje. Młódši Serbja to hinak praja, mjenujcy “płaću cash”, potajkim bjez karty. Wuraz drobne pjenjezy pak ma hišće dalši němski wotpowědnik, a to je “Wechselgeld”. Kreatiwnu formu je njedawno šulerka w zwisku z tykancowym bazarom w šuli wutworiła, jako praješe, zo trjebaja za kasu “pjenjezy za wuměnjenje”. A tuž so nadźijam, zo je wony tykancowy bazar pjenjez dosć wunjesł, wšojedne, hač drobne pjenjezy abo tež papjerjane!

dr. J. Šołćina