Mjeńšina serbšćiny w interneće:Přehlad rěčnych kućikow

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 28.07.2021Rěčny kućik - pječenske funkcije

Štóž rady pječe, so zawěsće tež z techniku swojeje pjecy wuznaje.

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 09.06.2021Rěčny kućik - zetrěće

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 06.01.2021Rěčny kućik - "Tiernahrung"

Za wuhotowanje noweho předawanišća zežiwidłow z dwurěčnymi taflemi so njedawno firma za serbskim wotpowědnikom němskeje zestajenki "Tiernahrung" naprašowaše. Dr. Jana Špołcina dósta nadawk, so wo to postarać.

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 15.07.2020Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Na zjawnych nuznikach je wuhladamy - pak za mydło abo papjerjane trjenja. Tež za zežiwidła so wone hodźa, na přikład za žonop abo ketchup. Z nimi hodźa so tute srědki - kaž so praji - porcioněrować.

Rěčny kućik, dnja 13.05.2020 z dr. Anju PohončowejSerbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Nimale smy so hižo na nje zwučili - na škitne maski. W tekstach wustupuja na přikład škitna abo hubna maska, škit za hubu a tak dale. Ale dr. Anja Pohončowa ma hišće dalši namjet.

Rěčny kućik, dnja 01.04.2020 z dr. Janu ŠołćinejSerbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Rěčny kućik, dnja 26.02.2020 z dr. Sonju WölkowejSerbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Hdyž by na přikład něchtó słowo "Wäschespinne" přełožił na "šatowy pawk", što drje by dr. Sonja Wölkowa k tomu prajiła?

Rěčny kućik z dr. Anju PohončowejSerbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Hdyž na ritku ći zyma je, to zaswěć sej sedłowe tepjenje - praji serbske přisłowo, kotrež hač dotal znał njejsym. Nóhaj, zawěsće je sej mój kolega tute sam wumyslił. Ale što drje so za tym chowa?

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 08.01.2020Pohanojo a tatanje

Hdys a hdys je hišće słyšiš - słowo „pohan", kotrež je so něhdy wužiwało za njewěriweho čłowjeka. Serbska rěčespytnica dr. Anja Pohončowa na přikład před něšto dnjemi znowa tute słowo wusłyša.

Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 11.12.2019Ćišćadło

Woblubowany material serbskeje drasty wosebje w srjedźnej Łužicy je płat z módroćišćom. Njedawno rozprawjachu w Serbskich Nowinach, zo je rjemjesło jeho zhotowjenja w našich kónčinach chutnje wohrožene.

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 04.12.2019Cymt abo skorica

Haj, lěto so woprawdźe na kónc chila. Tak smy zašłu njedźelu prěnju swěčku na adwentnym wěncu zaswěćili a wosušk nakrali, mnohe hodowne wiki su swoje wrota šěroko wotewrěli...

Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 30.10.2019Awtowe tepjenje

Štóž rano z awtom na dźěło dyrbi a nima garažu, budźe bórze mróz z awta škrabać dyrbjeć a sydnje so do zymneho sydła. Chiba zo móže sej awto do toho zwohrěwać. Za to je trěbne, štož mjenuje so němsce „Standheizung".

Rěčny kućik, dnja 06.12.2017 z dr. Janu ŠołćinejNa zahrodźe

Serbšćinu wuknjacy nan so njedawno jara dźiwaše wuprajenju pěstowarki „Dźěći su na zahrodźe“. Chwilku přemyslowaše a so potom němsce wopraša „na zahrodźe?“ –„Warum denn auf dem Garten?“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołcineje z wusyłanja 25.10.2017Nebelschlussleuchte

Nazyma tu je. Awta su wotpowědnje wuhotowane, a maja prědku a zady sylnišo swěćace lampy, kotrymž praji so „Nebelscheinwerfer" a lampam zady „Nebelschlussleuchte". A serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.10.2017Tłóčny knefl

Njedawno powědaše mi znata, zo wona dźěćom při hotowanju serbskeje drasty na čěpc přičini drykerk, zo njebychu čěpc zhubili. Najprjedy scyła njejsym rozumiła, što je wona tam přišiła.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 06.10.2017Fake News

Pomjenowanje "Fake News" wužiwa so za wopačne a fingěrowane nowinki, kaž so wone zaměrnje w socialnych medijach rozšěrjeja.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 13.09.2017Maksim Gorki

Słowo „Schnuller“ je neutralne pomjenowanje zwjetša plastoweho nastroja za změrowanje ćěšenkow abo małych dźěći a je w němskim Dudenje zapisane. Eksistuja dalše regionalne warianty, kaž mj. dr. „Nunu“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 16.08.2017comak

Słowo „Schnuller“ je neutralne pomjenowanje zwjetša plastoweho nastroja za změrowanje ćěšenkow abo małych dźěći a je w němskim Dudenje zapisane. Eksistuja dalše regionalne warianty, kaž mj. dr. „Nunu“.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.08.2017Temperatury stupaja

Skónčnje je lěćo, nic jenož po protyce, ale tohorunja po wonkownych temperaturach! Hižo wot junija sem temperatury mócnje stupaja.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 12.07.2017Gaffer

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 21.06.2017Lichte Höhe - lichte Weite

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 16.06.2017Posypk a rozkulnik

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 07.06.2017Sadźamy abo tykamy běrny?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.05.2017Knochenmark

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.05.2017Perfekt(ny) być

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 26.04.2017Tauschbörse

Sej z druhimi wěcy wuměnić, bjez pjenjez, je prastare wašnje wikowanja. Tež dźensa sej ludźo tajke składnosće organizuja, němsce rěka to "Tauschbörse".

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 29.03.2017Halbmast flaggen

Posłowne přełožki z němčiny do serbšćiny su husto žortne. Klasikar drje je "Błyskdelerybl" (Blitzableiter). Ale hodźi so "chorhoje na poł sćežora wisaja" (die Fahnen sind auf Halbmast gesetzt), knjeni dr. Pohončowa?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 22.03.2017Wohnjowa wobora Radwor

Tutu powěsć smy hakle před někotrymi tydźenjemi w našim rozhłosu słyšeli: Radworska wohnjowa wobora njeje móhła noweho nawodu wuzwolić. Sada drje je prawa, ale rěčnje wubudźi wona pola dr. Sonje Wölkoweje kritiku.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 15.03.2017Loipy špurować

Pytaš-li za serbskim wotpowědnikom za němske: "Eine Loipe spuren", potom namakaš w serbskim słowniku za to přełožk: loipy špurować. Dr. Sonja Wölkowa pak nima to za zbožowne.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.03.2017"Geduldeter Flüchtling"

W zwisku z temu ćěkancow słyšimy wšelake wurazy, kiž mamy tež do serbšćiny přełožić. Na přikład wuraz „geduldeter Flüchtling". Što so za tym chowa a kak zwuraznjamy to serbsce? To přeradźi nam dr. Anja Pohončowa.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.03.2017Geflügelpest

Ptača gripa je tež dwurěčne kónčiny docpěła. Němsce rěka tuta chorosć oficielnje "Geflügelpest". Kak to serbsce pomjenujemy? Dr. Jana Šołćina je so z tym zaběrała.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.02.2017Bewegungsmelder

Zawěsće znajeće wy wšitcy tute elektroniske sensory, kotrež pohiby we wěstej wokolinje registruja. Němsce mjenuja so "Bewegungsmelder". Kak móžemy pak k tomu najlěpje serbsce prajić? Dr. Anja Pohončowa nam to přeradźi.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.02.2017Přeněmčenje serbšćiny?

Wobroty z němčiny do serbšćiny přełožić njeje husto jednora wěc. Wosebje, hdyž jedna so wo słowne zestajenki, kaž Modenschau a podobne. Hrozy snano strach přeněmčenja serbšćiny? Dr. Jana Šołćina podawa swoje měnjenje.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 18.01.2017Jasne słowa

Kak drje prajimy serbsce najlěpje, hdyž něchtó cyle jasnje a wotewrjenje swoje měnjenje abo swoje stejnišćo zwurazni? Dr. Sonja Wölkowa je njedawno spodźiwny němski wobrot za to wusłyšała "klare Kante zeigen"...

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.01.2017Jedyn a poł - połdra

Druhdy čitamy abo słyšimy, zo chce něchtó za "jedyn a poł lěta" do wójska, do wukraja abo dokalžkuli druhdźe. Kak móžemy to lěpje zwuraznić, wujasni nam dr. Jana Šołćina.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 04.01.2017Rězać abo třihać

Što wohnjowa wobora poprawom čini, hdyž chce zranjeneho šofera ze znjezboženeho awta wuswobodźić. Dyrbi znjezboženeho wutřihać abo wurězać? K tomu měni dr. Anja Pohončowa, zo je wažne, što so wobdźěłuje.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 28.12.2016Waschtrommel

Dźěći a młodostni to dawno hižo njeznaja: Kak so mazana drasta něhdy z ruku płokaše. Dźensa spjelnjeja nadawk płokanske mašiny. Ale kak prajimy serbsce za słowo „Waschtrommel"? Dr. Sonja Wölkowa to wě.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 14.12.2016Bow abo ejmor?

Zawěsće mysla sej mnozy, zo je bow porjadne serbske słowo, ejmor pak požčonka z němčiny. Je da tomu woprawdźe tak? Wotmołwu na to da nam dr. Anja Pohončowa.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 07.12.2016Zerja a směrki

Lěto so na kónc chila a dny su dźeń a krótše, wopušćamy dom póćmje a nawróćamy so póćmje. Serbšćina je sej wobchowała za to wšelake wurazy: rano su to zerja a wječor směrki. Dr. Sonja Wölkowa nam pozadki rozkładuje.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.11.2016Koło, kruh abo kružk?

Koło, kruh a kružk - to su tři słowa, kotrež we wšech móžnych woznamach wužiwamy. Što pak je rozdźěl mjez kołom, kruhom a kružkom? Dr. Jana Šołćina nam to rozkładźe.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.11.2016W "štawje" stać

Štó z nas drje njeje lětsa znajmjeńša jónu na awtodróze stać dyrbjał, dokelž bě haćenje. Ja mějach "štaw", někotři praja. Ale serbsce to wězo njeje. Dr. Anja Pohončowa podawa alternatiwy.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.11.2016Ganzor – husor – huso – husyca?

Šulerka so dr. Jany Šołćineje njedawno wopraša, hač je wobsahowy rozdźěl mjez słowomaj “husor” a “ganzor”. Tu zhoniće wotmołwu...

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.11.2016Trjepjena abo schody?

Što je poprawom rozdźěl mjez trjepjenami a schodami? Dr. Anja Pohončowa rozkładźe.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 26.10.2016Ćěkancy na ćěkańcy

Přeco zaso je w medijach a wšědnych rozmołwach rěč wo ćěkańcach. Tola to njewotpowěduje słowotwórbnym zasadam hornjoserbšćiny, praji dr. Sonja Wölkowa. Kak ma to prawje rěkać, zhoniće tule.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 12.10.2016Fajma

Njeje ničo nowe, zo wužiwamy w serbšćinje tójšto němskich požčonkow. Husto dosć bě přewzaće słowa zwjazane z přewzaćom wěcy sameje. Kak bě to pola słowa "fajma"?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 05.10.2016Sebjezakitowanje

Aktualnych podawkow dla přiběra potrjeba ludźi, swoju strowotu a žiwjenje škitać. Ze srědkomaj "Reizgas" abo "Pfefferspray" móžeš so sam zakitować. Ale mamy tež serbski wuraz za njeju?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 28.09.2016Něšto pod tepich zmjesć

Njedawno skedźbni mje přełožowarka na tekst serbskim staršim, w kotrymž steješe, zo njeměli so problemy dźěći a młodostnych pod tepich zmjesć. Bjezdwěla! Ale wobrot je čisty němski přełožk. Kak móžemy sej hinak pomhać?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 24.08.2016Pimpl

Tónraz jedna so w našim kućiku wo pimpl a mjeńši pimplk. Je to pomjenowanje za cyle małe mnóstwo něčeho, na přikład pimplk jědźe, kiž zwostanje na talerju a móhł so tola hišće zjěsć - tajki pimpl tola wyše njewostajimy.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.08.2016Hock-Streck-Sprung

Štóž často abo prawidłownje sportuje, tón zawěsće hnydom wě, što stej ležny zepěr abo zhibowanje kolena. Ale štó znaje serbski wotpowědnik němskeho "Hock-Streck-Sprung"?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 10.08.2016Hochseilgarten

Při Budyskim spjatym jězorje nastawa tuchwilu tajki "Kletterpark". Tam wisaja powjazy, po kotrychž móžeš w někotrych metrach wysokosće balansować a wšelake zadźěwki přewinyć. Ale kak mjenujemy to serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 27.07.2016Sobuzdźělenka - něšto sobuzdźělić

Sće tež hižo raz dóstali sobuzdźělenku abo je wam chcył něchtó něšto sobuzdźělić? Tu zwěsćimy wliw němčiny. Formje njejstej wopačnej, ale su lěpše hornjoserbske wotpowědniki. Dr. Jana Šołćina je nam přeradźi.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 20.07.2016Drohne

Dźeń a husćišo wuhladaš w powětře nastroje, kotrež mjenuja so němsce "Drohne". Mamy pak tež krasne serbske słowo za to. Kotre? To přeradźi nam dr. Anja Pohončowa.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 13.07.2016Jedyn staršiski dźěl

Druhdy słyšimy, zo něchtó praji: "Jedyn staršiski dźěl". To wšak prawje serbsce njeklinči. Kak bychmy w maćeršćinje najlěpje k tomu prajili?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 06.07.2016Něšto delełamać

Jako sćěh němsko-serbskeje dwurěčnosće dóstawaja so husto tež modowe słowa do serbšćiny. Nowša tajka "moderna" twórba je w hornjoserbšćinje werb "delełamać".

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 01.06.2016Chošćo - mjetawka - mjetlica

Holčička mjećeše z chošćičkom šćežčičku - znajeće tute hrónčko k zasukanju jazyka? Je tam rěč wo chošćičku - to je pomjeńšenka słowa chošćo.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 11.05.2016Psa won wodźić

Němsce so praji, zo maš z psom "Gassi" hić - je to wězo eufemizm za to, zo maš jemu móžnosć poskićić, zo by so wonka wuprózdnił. Kak zwuraznimy to serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 27.04.2016Zakoń čistoty (piwa)

Tematika dokoławokoło piwa je zajimawa - tež za rěčny kućik. Swójbne mjeno Piwarc je dokład za to, zo su naši słowjanscy prjedownicy sami piwo warili.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 20.04.2016Słuchomobil

Hustohdy dóstawamy jako rěčespytnicy naprašowanja, kak móhł so někajki nowy techniski nastroj serbsce pomjenować. Tola tež naši nowinarjo a rozhłosownicy kreatiwnje k wutwarej słowoskłada přinošuja.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 30.03.2016Drobnolinka

Njedawno wopraša so mje wowka cyle słódkeje holčki, kak móhła serbsce rjec, zo je wona něžna kaž Däumelinchen.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.03.2016poł a połojčny

We wšelakich wobłukach njewupisaja so hižo połne dźěłowe městna, ale – němsce prajene: halbe Stellen.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 02.03.2016So zapójsnyć

Serbja rady rejuja – a hižo w pěstowarni zaspěwaja holčki a mali pjerachojo stučki a zarejuja k taktam hudźby. „Šewc“ – to je zawěsća jedna z najznaćišich serbskich rejow.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.02.2016Hornja mjeza

Hižo měsacy dołho diskutuja politikarjo wo tym, hač ma so w Němskej w zwisku z ćěkancami zawjesć wěsta “Obergrenze”. Němske słowo Obergrenze njeje nowe a serbsce móžemy k tomu prosće prajić “hornja hranica”

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 10.02.2016Změšane jejo

Wuraz přewjerćane jejo w Němsko-hornjoserbskim słowniku wězo zapisany njeje, tam podawatej so ekwiwalentaj rozwjerćane abo měšane jejo.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (27.01.2016)Zapinawka

Tute pomjenowanje pokazuje na to, zo jedna so wo jehłu, z kotrejž móžemy něšto přityknyć a ju potom zapinyć. To je praktiska wěcka – tuž hodźi so tajka zapinawka za prowizoriske reparatury na drasće.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (20.01.2016)Dopokaz přichada

Rozprawnistwo w medijach žada sej wutworjenje nowych hornjoserbskich ekwiwalentow němskich nowotwórbow, kotrež so w zwisku z problematiku integrowanja azylantow zaběraja. Tak na přikład za słowo “Ankunftsnachweis”.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (13.01.2016)Studnička

Wosebje w lěću je to něšto rjane a wužiwarja ničo njepłaći. Němsce rěka tajka připrawa za pitnu wodu “Trinkbrunnen”. A serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (30.12.2015)Jeho abo swoje?

Je wulki rozdźěl, hač přejeće swojim swójbnym, přećelam a susodam strowe nowe lěto – abo hač jeje, jeho abo jich swójbnym.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (23.12.2015)Patoržica

Sće Wy, lubi připosłucharjo, so jónu prašeli, zwotkel poprawom wuraz “patoržica” za dźeń abo wječor do hód přińdźe? Haj? Spytamy tole wujasnić.

Rěčny kućik dr. Jany šołćineje (18.11.2015)„Schmerzensgeld“

Wone pjenjezy dóstanješ na př. po njezbožu jako financielne narunanje někajkeje ćělneje abo dušineje škody: “Schmerzensgeld”.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (04.11.2015)„Lispeln“

W němčinje znajemy leksikalisku nowotwórbu „Solarfachwirt“. A serbsce? Nowe powołanja a nowe mjena powołanjow, dr. Jana Šołćina wěnuje so wonej problematice.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (28.10.2015)„Solarfachwirt“

W němčinje znajemy leksikalisku nowotwórbu „Solarfachwirt“. A serbsce? Nowe powołanja a nowe mjena powołanjow, dr. Jana Šołćina wěnuje so wonej problematice.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (14.10.2015)„Hartreife a Weichreife“

Nazyma je čas zrałeho sadu. Móžemy sušenki dźěłać abo móžemy sad zawarić. Tu je wažne, zo wobkedźbuje so prawy čas za žně.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (30.09.2015)„Erstaufnahmeeinrichtung“

Štóž chce wo azyl prosyć, dyrbi wotpowědnu próstwu pola němskich zarjadow abo pola policije zapodać. Po tym přińdźe do tak mjenowanych “Erstaufnahmeeinrichtungen”.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (23.09.2015)„Aller guten Dinge sind drei“

Aller guten Dinge sind drei – takle móžemy rjec, hdyž padnu w kopańcy třeće wrota za naše faworizowane mustwo. Ale kak prajimy to serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (02.09.2015)„Wetterleuchten“

Hrima so a błyska so a druhdy jewi so to, štož mjenuje so němsce Wetterleuchten – potajkim situacija, hdyž so hrimanje bliži a na njebju widźimy, zo so znazdala za mróčelemi błyska. Kak na to prawje serbsce prajimy?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (19.08.2015)„Lautstärkeregler“

Tajke něšto mamy na wšelakich nastrojach: na telewizorje, na radiju, na CD-wothrawakom abo na dalnoposłužowaku. Poti, tak mjenuja jón technikarjo.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (05.08.2015)„Schwimmärmel, Schwimmflügel, Schwimmflossen“

Mjeńšim dźěćom, kiž hišće płuwać njemóža, da so rady pomocny srědk z němskim mjenom „Schwimmärmel“. Tež za dalši pomocny srědk při płuwanju, němsce „Schwimmflossen“, w słownikach serbski wotpowědnik pobrachuje …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (29.07.2015)„Alphatier“

Wědomosć, kotraž přepytuje zadźerženje zwěrjatow w skupinje, je wutworiła terminus „Alphatier“. Měnjene je zwěrjo, kotrež steji w skupinskej hierarchiji na prěnim městnje – kaž pismik „alpha“ w grjekskim alfabeće.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (22.07.2015)„Memento mori“

Memento mori – njedawno sym naprašowanje dóstała, kak měła so tuta łaćonska sentenca do serbšćiny přełožić. Myslu sej, zo so to njedyrbi přełožić …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (08.07.2015)„Lehrkörper, Lehrerkollektiv“

Towaršnostne změny wotbłyšćuja so tež w leksice. Dobry přikład za to je słowo kolektiw, kotrež so dźensa jenož hišće zrědka hdy – a jeli potom předewšěm wot staršich rěčacych – wužiwa.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (01.07.2015)Wostać abo dać?

„Wostajće nas to hakle přichodny króć rozsudźić!“ Na tute wašnje radźeše njedawno něchtó, zo bychmy rozsud wotstorčili na přichodne zetkanje. Rozumić hodźi so ta sada jenož po přełožku do němčiny …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (24.06.2015)„Windbeutel“

Sama rady chłóšću a jara rady jěm mjez druhim to, štož němsce „Windbeutel“ rěka. Wěm tež, zo ma wone pječwo tójšto kalorijow. Dźensa mje pak kalorije njezajimuja, ale serbski přełožk němskeje zestajenki.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (17.06.2015)„kórc“

Štó drje njeznaje přisłowo: Ty njesměš swoju swěcu pod kórc stajić. Abo dalše: Kralej radšo kórc hač knježim wšědnu horstku. Młódši ludźo zawěsce hižo njeznaja wobaj woznamaj, kiž kórc ma …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (13.05.2015)„Katzensprung-Ticket“

Zajimawa je forma rěče, kotraž so we wabjenju za najwšelakoriše produkty wužiwa. Tež w němčinje so kreatiwnje stajnje nowe pomjenowanja tworja, kotrež maja so po potrjebje potom tež do hornjoserbšćiny přełožić …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (29.04.2015)„jemanden zutexten“

Němski werb „zutexten“ wužiwa so we wobchadnej rěči a zwurazni, zo něchtó někomu bjez přestawki něšto powěda, a to na tajke wašnje, zo tole na čuwy dźe. A kak prajimy to najlěpje serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (22.04.2015)„Ritter, Rüstung, Lanze“

Někotři zajimuja so jara za srjedźowěkowske stawizny a při tym tež za žiwjenje ryćerjow. Wojerske  wuhotowanje tajkeho ryćerja wšak je woprawdźe zajimawa wěc, ale kak wopisujemy je w dobrej serbšćinje?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (25.03.2015)„Dachgaube“

Zapřijeće Gaube abo Dachgaube je w dźensnišim twarstwje dosć woblubowany element třěchi. Kak drje měli tomu serbsce prajić?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (18.03.2015)„Arbeitseinsatz“

We wjele wsach dźěłaja wobydlerjo na dobro swojeje wsy, a to cyle dobrowólnje a njesebičnje. Druhdy móžeš samo wo tajkich dźěłowych akcijach w nowinach něšto čitać. Němsce praji so „Arbeitseinsatz“ – a serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (11.03.2015)„schuldfähig“

W prawniskich kontekstach wužiwatej so w němčinje adjektiwiskej zestajence „schuldfähig“ a „straffähig“. W serbskich medijach čitachmy njedawno w podobnym zwisku, zo bě něčhtó „winykmany“ …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (04.03.2015)„halt, em & co“

Druhdy słyšimy skorženja ludźi: Dźensniša młodźina tak njerodnje rěči. Měnjene je zwjetša wužiwanje němskich abo jendźelskich słowow. Dwurěčny Serb chila k tomu, sej słowa kaž eigentlich, also z němčiny požčić.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.02.2015„jemanden zur Kasse bitten“

Ludźi nětko za čisćenje wopłóčkow „ke kasy proša“ – tak znajmjeńša čitach to njedawno w Serbskich Nowinach. Wězo je to přełožk němskeho „jemanden zur Kasse bitten“ a prašam so, hač nimamy wotpowědny serbski frazeologizm.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.02.2015„taubes Gestein“

Wěsće Wy, lubi připosłucharjo, što dyrbi być „hłucha kamjenizna“? Ně? Ja tež nic. Wočiwidnje jedna so při serbskim wurazu wo ryzy přełožk němskeho „taubes Gestein“ …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 04.02.2015„Cybercrime“

W sakskim kriminalnym zarjedźe su zarjadowali tak mjenowany „Cybercrime Competence Center“ – pisane po jendźelskim. Tole do serbšćiny přełožić, wšak je zaso twjerdy worjech …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 28.01.2015„Herkunftssprache“

Tež w Sakskej bydli dźeń a wjace dorosćenych a dźěći cuzeho pochada. Tak nasta njedawno aktualnych přičin dla prašenje, kak ma so němski terminus „Herkunftssprache“ do serbšćiny přełožić …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 21.01.2015„Apnoetauchen“

Za někotrych je to njepředstajomne, za druhich je to sport: nurjenje bjez pomocnych srědkow. Fachowy wuraz za to rěka němsce „Apnoetauchen“. A serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 14.01.2015„palc wotedać“

„Palc wotedać móžeće po eksperimentalnym wusyłanju na facebooku Satkule.“ Tole sym njedawno w Piwarcowym blogu čitała. Za njewužiwarjow interneta je tale sada najskerje njezrozumliwa a dźiwna …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.12.2014„Herzschrittmacher“ a „Schrittzähler“

Zasadźenje moderneje techniki we wobłuku mediciny je w zašłych lětdźesatkach pomhało žiwjenje tójšto čłowjekow wuchować abo polěpšić. K trochu staršim aparaćikam słuša tak mjenowany „Herzschrittmacher“ …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.12.2014„Kopfnoten“

W Sakskej njedóstawaja šulerjo jenož znamki za fachowe wukony, ale tež jich socialne zadźerženje so hódnoći. Censury rěkaja w němčinje „Kopfnoten“. A serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.12.2014„Cranberry“

Njedawno dóńdźe k nam do Serbskeho instituta naprašowanje, kak rěkaja serbsce jahodki z mjenom Cranberry, jara strowe a bohate na witamin C. Dóstachmy tež hnydom namjet – móhło so tola rjec krusnicy …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 26.11.2014Deklinacija krótkosłowow (limo, demo)

W němčinje, ale tež w serbšćinje wužiwaja so rady tak mjenowane krótkosłowa kaž limo, info, demo. W serbšćinje pak tute słowa njedeklinujemy …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 19.11.2014„britwička“

Njedawno jedna z připosłucharkow, kotraž bě klepotanje pisanskeje mašiny prawje spóznała, wustojnje rozkładźe, kak postupowaše, hdyž bě so pisanski zmylk stał: „Nó to mějachmy tippex a rasierklinku.“

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 12.11.2014„Flocker“

Wjele ludźi da sej k snědani misli słodźeć. Misli móže sej kóždy we wšelakej zestawje kupić, někotři pak sej jón sami měšeja. Ale kak rěka wosebity aparat, kiž rěka němsce „Flocker“, serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 05.11.2014„Bereitschaftsdienst“

W někotrych powołanjach dyrbiš wodnjo a w nocy někomu k dispoziciji stać. Němska zestajenka „Bereitschaftsdienst“ so přełožuje jako „hotowostna słužba“, a tak steji tež w dwurěčnych słownikach …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 29.10.2014„Stirnlampe“

Je ćma, měsačk njeswěći abo so chowa za mróčelemi, nadróžne wobswětlenje njeje, ale sy po puću. Tuž je derje, hdyž maš kapsnu lampu při sebi. Što pak činiš, hdyž maš ruce połnej?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.10.2014„nowić“

W serbskim spěwje rěka „Dźeń kóždy słónco domoj dźe a zaso pruhi nowi“. Tež Jakub Bart-Ćišinski je sej přał, zo ma so – citat: „narod nowić“. Słowjeso nowić so dźensa jenož hišće  lědma hdy wužiwa …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 15.10.2014„pudelwohl“

Lubi připosłucharjo, zawěsće znajeće němski wuraz „sich pudelwohl fühlen“. Kak da byšće Wy k tomu serbsce prajili: so čuć kaž pudl? – To drje funguje jenož z posměwkom …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 08.10.2014„Drahtseilakt“

Su druhdy łoskoćiwe nadawki, kiž móža so spěšnje nimo kulić, hdyž nimaš prawu měru – Němc praji na to „Drahtseilakt“. Za to sym raz čitała přełožk „akt na groćanym powjazu“. To pak  wěcku po mojim měnjenju njetrjechi.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.09.2014„Babylěćo“

Njedawno słyšach, kak je něchtó požnjenc a tuchwilne wjedrowe poměry pomjenował jako babylěćo [bejbi-]. Njewěm, hač bě to žortnje měnjene, fakt pak je, zo prajimy k ćopłym dnjam na mjezy lěća a nazymy babylěćo. Čehodla?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.09.2014„bodenständig“

Njedawno je so mje něchtó woprašał, kak by so serbsce najlěpje prajiło za němske „bodenständig“. Tute na prěni pohlad jednore prašenje njeje cyle triwialne …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 03.09.2014„Kornmarkthaus“

W Budyšinje wotewri so lětsa nazymu Dom na Žitnych wikach z bydlenjemi a tójšto wobchodami. Wobsedźer tutoho domu chce tež dwurěčne tafle připrawić dać a pyta tuž za wotpowědnymi serbskimi pomjenowanjemi …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 27.08.2014„Zdor“

Serbski rozhłós zaběraše so njedawno z pozabytymi słowami, kiž su zwjazane ze žnjemi. Tu wopokazowachu so starši ludźo jako eksperća, wšak so dźensa z hinašimi nastrojemi dźěła. Prěnje hesło serije bě klepotawka …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 20.08.2014„sylny“ abo „mócny“

Je něchtó sylny abo mócny – a kotre słowo so w kajkim konteksće wužiwa? Z tutej tematiku so dźensa zaběram. Woboje – sylny a mócny – so jako ekwiwalent němskeho kajkostnika „stark“ wužiwa …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 13.08.2014„Klepotawa“

Serbski rozhłós zaběraše so njedawno z pozabytymi słowami, kiž su zwjazane ze žnjemi. Tu wopokazowachu so starši ludźo jako eksperća, wšak so dźensa z hinašimi nastrojemi dźěła. Prěnje hesło serije bě klepotawka …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 06.08.2014„MäcGeiz“ abo „Pola Skupakec nakupować“

W Budyšinje wotewri so lětsa nazymu Dom na Žitnych wikach z bydlenjemi a tójšto wobchodami. Wobsedźer tutoho domu chce tež dwurěčne tafle připrawić dać a pyta tuž za wotpowědnymi serbskimi pomjenowanjemi …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.07.2014„Euro-Neiße-Ticket“

Na internetowych stronach Wobchadneho zaměroweho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska namakaš wulki dźěl informacijow tež w serbskej rěči. To je chwalobna wěc, a z wjetšeho dźěla je to tež w dobrej serbšćinje napisane …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 09.07.2014„entschleunigen“

Werb „entschleunigen“ je w němčinje poměrnje nowe słowo a zwuraznja to napřećiwne wot „beschleunigen“. Wulki dźěl němskich werbow z prefiksom ent- su nowe słowa, neologizmy. Kak pak prajimy to najlěpje serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 02.07.2014Dokoławokoło kopańcy

„Kopańca“ je tema dźensnišeho rěčneho kućika, a to aktualnych přičin dla. Ale njebojće so, ja wuslědki zašłych hrow njekomentuju, ale wěnuju so leksikaliskim prašenjam …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.06.2014„sel“ abo „sól“

Po słowjanskej tradiciji witaja Serbja hosći – hdyž ma to kusk swjatočnišo być – z chlěbom a selu. Tola ze słowom sól abo sel maja woni hustodosć wěste rěčne ćeže.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 18.06.2014… sej psa „připołožić“

Njedawno sym słyšała jako dobru radu za strowotu, zo měł sej čłowjek „psa připołožić“. Snano měła sej sadu radšo do němčiny přełožić a potom hakle za jeje zmysłom pytać?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.06.2014„jemandem etwas nachsagen“

W našich rěčnych kućikach skedźbnjamy husćišo na problem přenjesenja němskich sadowych strukturow do serbšćiny. Přikład, kotryž chcu Wam dźensa w tutym zwisku předstajić, je němske „jemandem etwas nachsagen“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołcineje z wusyłanja 04.06.2014„Mountainbike“

Mountainbike – je wosebita a wosebje mjez młodymi jara woblubowana družina kolesow. Z jendźelšćiny pochadźace słowo na to pokazuje, zo bě tute koleso prěnjotnje za wužiwanje w hórskich kónčinach myslene …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 28.05.2014trawusyčaki

Sezona w zahrodkach je so dawno započała a tež trawa rosće a rosće. Tuž słyšimy zaso zwučene brunčenje trawusyčakow ze wšěch róžkow. Mjeztym poskićuja we wobchodach wšě móžne warianty trawusyčakow.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.05.2014Eksperimenty w chemize abo chemiji?

Njedawno słyšach młodeho Serba rěčeć wo „technologize, chemize“ haj, samo tež „wo industrize“. Moje rěčne začuće so hnydom wobara. Što pak je prawa forma?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 14.05.2014„Bandscheibenvorfall“

Chorosć přićěri na konju a lěze po štyrjoch preč – tak wuči serbske přisłowo. A tuž je wona husto předmjet rozmołwow. Ale što, hdyž njewěmy, kak serbsce na nju prajić? Tak móže so stać z wurazom Bandscheibenvorfall …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 07.05.2014„Grenzkriminalität“ a „Straftaten“

Němčina chila k tomu, komplikowane wobsahi z jeničkim słowom wuprajić. Rezultat je husto zestajenka, kotrejež strukturu hnydom njepřewidźiš. Při přełožowanju do serbšćiny dyrbimy tu na zrozumliwosć wuraza dźiwać …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.04.2014„Bitte warten – Sie werden aufgerufen!“

Njedawno dóstachmy rěčne naprašowanje, kotrehož rozrisanje zdaše so najprjedy być njekomplikowane. Za swoju praksu w dwurěčnym regionje pytaše něchtó přełožk němskeje namołwy: „Bitte warten – Sie werden aufgerufen!“.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 23.04.2014Pobrachuje abo faluje?

Je to wěrno, zo měło so w porjadnej spisownej rěči lěpje rjec, zo něšto pobrachuje, a nic zo něšto faluje? Dokelž je tola falować němska požčonka. To pak je njedorozumjenje – z němčiny pochadźatej wobě słowje …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.04.2014„Praktiske pruwowanje awta“

Młoda serbska gymnaziastka je wozjewiła krótkopowědančko, z kotrehož cituju: „Jědźe na reje. Je praktiske pruwowanje awta wobstał. Skónčnje smě z nanowym čerwjenym Golfom jěć.“ – kónc citata …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 26.03.2014„Selbstanzeige“

W zwisku ze sudniskim procesom něhdyšeho prezidenta koparskeho zwjazka FC Bayerska Mnichow jewješe so husćišo wuraz „Selbstanzeige“. Kak pak prajimy to najlěpje serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 19.03.2014„Dobrowólnica“

FSJ-nik – tuta wotwodźenka skrótšenki je so w zašłych lětach w hornjoserbšćinje etablěrowała, a wona pomjenuje dobrowólnu słužbu wukonjaceho młodeho čłowjeka …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 12.03.2014„Wuměnkarjo abo rentnarjo“

Kotry z mjenowaneju wurazow měł so w serbšćinje najlěpje wužiwać? Na tute prašenje njeje jednozmyslneje wotmołwy. Wobaj wurazaj stej prawej, ale matej swoje stawizny a swoje woznamowe wotsćiny.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 05.03.2014„Plumsklo“

Chcu so dźensa tróšku robustnišemu słowu wěnować. Je to němske Plumpsklo. Njedawno wopraša so mje mjenujcy něchtó za serbskim wotpowědnikom tutoho słowa …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 26.02.2014„Shitstorm“

Přinošk w Serbskim rozhłosu je so njedawno zaběrał z aktualnej problematiku „shitstorma“. Redaktor je so w tutym zwisku naprašował, hač chcemy tež w hornjoserbšćinje wužiwać znaty anglicizm …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 19.02.2014Anglicizm „realizować“

W němčinje a serbšćinje šěri so wužiwanje werba „realisieren“ w zmysle „sich etwas bewusst machen“ abo „merken“. Přičina je dwuzmyslnosć jendźelskeho wotpowědnika „to realize“ …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 12.02.2014„zahnen / Zähne bekommen“

Njeměrne ćěšenki su hižo wjele staršim bjezsparne nocy wobradźili a jim druhdy poslednje čuwy rubili. A to wšitko jenož zubičkow dla, kotrež dźěćo dóstanje. Dźěćo zubički dóstanje – móžemy tomu hišće hinak prajić?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 07.02.2014„(SEPA)-Lastschriftverfahren“

W zwisku z nowym SEPA-systemom bankow a nalutowarnjow zhonichmy, zo tež dale rozeznawamy mjez  přepokazanku a wotknihowanjom, kotrejž so nětko němsce oficialnje pomjenujetej „SEPA-Überweisung“ a „SEPA-Lastschrift“ …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 30.01.2014„Pjedź wot zemje“

Wěsće wy, štó abo što je pjedź wot zemje? Tutón wuraz je drje dźensa jenož hišće mało znaty, hačrunjež jón słowniki registruja …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 22.01.2014„Blitzer“

Je so Wam tež hižo tak zešło, zo sće z awtom po puću domoj byli abo něhdźe druhdźe chwatali a cak – bórze po tym doleći Wam drohe foto do domu. Zawěsće so potom tež mjerzaće, zo je „blycer“ Was „blycwał“. A serbsce?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 15.01.2014„Gläubiger-Identifikationsnummer“

Štóž chce po přestajenju na SEPA wot wašeho konta něšto wotknihować, dyrbi zawostajić tak mjenowanu „Gläubiger-Identifikationsnummer“. Za korespondencu w serbskej rěči trjebachmy tuž njedawno tež přełožk do serbšćiny …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 08.01.2014„Dwanatki“

Njedawno so mje něchtó wopraša, kak so tutym młodym ludźom prawišo praji: dwanatki abo dwanatkarjo? Na to móžu jenož prajić, zo je woboje prawje, ale kusk něšto hinaše woznamjenja …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.12.2013„Sperlingslust“

Dźěło wědomostnika móže druhdy jara wotměnjace być. Tak dósta so njedawno z Kulowskeho měšćanskeho zarjada próstwa wo serbski přełožk dróhoweho mjena „Sperlingslust“ na moje blido …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.12.2013Schnorchel + (Schwimm-)Flossen

Před dlěšim časom sym wam, lubi připosłucharjo, něšto wo brylach za płuwanje powědała. Hnydom po tym so něchtó wopraša, kak móhli dalše utensilije za nurjenje serbsce pomjenować …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 20.11.2013„Zbožo“ z linguistiskeho wida

Słowo „zbožo“ je chětro stare, ma pak we wšelakich słowjanskich rěčach cyle rozdźělny woznam …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 13.11.2013Mannweib

Sće wědźeli, zo znaješe hižo Handrij Zejler serbske słowa za „Mannweib“ – potajkim chětro maskulinu žonu?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 06.11.2013„Sprachlos“

Ich bin sprachlos! Takle so druhdy němsce zwurazni reakcija na něšto jara njewočakowane, štož čłowjeka překwapi, rozhori abo tež nastróži. Kak bychmy to najlěpje serbsce zwuraznili?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 30.10.2013Facebookowa strona

Młodźina je dźeń a husćišo w interneće po puću, pisa do blogow, rozmołwja so we wšelakich chatroomach abo wudźeržuje přez facebook kontakt k znatym a njeznatym ludźom …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 16.10.2013Wjesnjanosta gmejny X

Dźeń a husćišo čitamy a słyšimy słowne skupiny kaž: wjesnjanosta gmejny Worklecy, šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin kaž tež wobydlerjo wokrjesa Budyšin abo Budyšina …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 25.09.2013Platzkarte

Platzkarte, tak praji so němsce tež wonym kartkam, kotrež připokazuja hosćom najwšelakorišich swjedźenjow wěstne městno za blidom …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.09.2013Bürgerfragestunde

Nimale wšitke demokratisce wolene gremije poskićuja na swojich zjawnych posedźenjach připosłucharjam móžnosć, swoje měnjenje k wěstym temam abo próstwy za dalše dźěła wuprajeć. Němsce mjenuje so tole: Bürgerfragestunde …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.09.2013Schwimmbrille/Taucherbrille

W Budyskej Sprjewinej kupjeli běchu słyšeć njedawno serbske zynki. Šulerjo chcychu płuwać, a zo bychu swoje woči před chlorowanej wodu škitali, so mjezsobu prašachu, hač maja *šwimbrylu sobu …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 21.08.2013Z hosćimi

Lubi čitarjo, što sej mysliće, kotra ze slědowacych formow drje budźe w spisownej rěči prawa: z hoścemi abo z hosćimi?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 07.08.2013Šmicy

We wječornym kole wonka sedźo njedawno něchtó warnowaše: „Owjej, die šmicen kusen.“

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.07.2013Forst, Forstwirtschaft

Poměrnje často dóstawamy do Serbskeho instituta naprašowanja a próstwy, zo bychmy pomjenowanja za wšelake statne zawody abo wokrjesne zarjady do serbšćiny přełožili …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.07.2013hač – kaž

„Wón ma lěpše znamki, kaž jeho starši bratr“ – tajke a podobne wopačne sady dźeń a husćišo słyšu. Fakt, zo ma něchtó na swojim wuswědčenju dobre censury drje je zwjeselacy, konstrukcija pak je wopačna …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 03.07.2013Doppelkopf

Kartyhraće njeje jenož za dźěći witana wotměna, ale tež za dorosćenych. Doma hrajemy z dźěćimi zwjetša mau-mau, rommé abo kwartet. Mužojo porno tomu najradšo škotuja abo „Doppelkopf“ hraja. Kak tutej hrě serbsce prajimy?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 26.06.2013Přistawnišćo

Kak pomjenujemy serbsce městnosć, hdźež móža łódźe přistajić, wšako měješe so nowostka w sakskim dźělu Łužiskeje jězoriny tež wotpowědnje pomjenować …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 29.05.2013Zelenina

„Rjaduj družiny zeleniny po tym, kak so žnjeja!“ – Tak rěka nadawk w starej serbskej wučbnicy za šulsku zahrodu.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 22.05.2013financny – finančny

Wužiwamy w serbšćinje wšelake cuze słowa, mjez nimi su tajke kaž financy, konferenca, eksistenca. Wot nich móžemy wotwodźeć adjektiwy z pomocu přiwěška –ny …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 15.05.2013bodenständig

Hdyž Němcy Serbow charakterizuja, potom wužiwaja husto němske słowo „bodenständig“ …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.04.2013Dwajo

Dźeń a husćišo słyšimy sady kaž „Dwajo staj tam přišłoj“. Dźe mi wo formu ličbnika dwajo. Wustupuje w poziciji subjekta a to cyle sam bjez dalšeho substantiwa …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.04.2013„fajn gechillt“

W přinošku Serbskeho rozhłosa wo zwonkašulskich zaběrach praješe njedawno młody pachoł, zo popołdnju radšo „fajn gechillt“ doma wostanje …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 27.03.2013*Kiće L. gratulować

Njedawno woswjeći serbski basnik Kito Lorenc narodniny, a mnozy jemu gratulowachu. Derje tak. Hdyž pak zasłyšach, zo chcyše něchtó Kiće Lorencej zbožo wupřeć, so moje rěčne začuće wobaraše. Čehodla?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 20.02.2013Dźěsći chodźeštej

W spisownej rěči je so přesadźiło wašnje, w dualu pola muskich wosobow wužiwać werbalnu kóncowku -aj, pola wšitkich druhich kóncowku -ej. Ale kak je to ze słowom, kotrež je, ryzy gramatisce widźane, neutrumowe słowo …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 06.02.2013Póstnicy a zapust

Maja hornjoserbske póstnicy a delnjoserbski zapust něšto zhromadneho? Na prěni pohlad skerje nic …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 23.01.2013Vorsorgevollmacht

Hakle njedawno je so serbski rozhłós wěnował temje zastarowanja a hladanja staršich ludźi. W tutym zwisku je awtor přinoška rěčał wo wšelakich formalno-juristiskich zasadach …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 09.01.2013čłowjekojo – ludźo

Słyšimy abo čitamy druhdy kritiku, zo je jenička prawa pluralowa forma słowa „čłowjek” „ludźo”, ženje pak „čłowjekojo”. To pak njewotpowěduje serbskej literarnej tradiciji …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 02.01.2013Etwas zur Kenntnis nehmen

Hornjoserbšćina nałožuje so tež jako hamtska rěč, a to je derje tak. Rěčne problemy nastawaja pak husto z přełožowanjom němskich formularow do serbšćiny …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 19.12.2012Boža nóc

25. decembra spomina zapadne křesćanstwo na Jězusowy narod, na Boži narod. Swjatočnosće k tomu so zahaja hižo wječor do toho …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 05.12.2012jutnje/jitnje

W adwentnym času su w serbskich wosadach zaso přidatne rańše kemše, tak mjenowane „jutnje“. W někotrych kónčinach njejsu to jutnje, ale „jitnje“. Někotři wšak twjerdźa, zo je to wopak ...

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 21.11.2012Kak rěčimy wo smjerći?

Wo smjerći čłowjeka so rady njerěči. Tohodla znaja wšitke rěče zakrywace wurazy, tak mjenowane eufemizmy, kotrež smjerć na někajke wašnje wopisuja ...

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 14.11.2012Na šulskich ławkach sedźeć?

Serbja sedźa za blidom, forma při blidźe sedźeć je nastała pod wliwom němčiny. Komplikowanišo je to w zwisku ze šulskim kontekstom, dokelž tam Serbja praja, zo sedźa „na šulskich ławkach“.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.10.2012Kermuša

Čas kermušow w serbskich wosadach je so zahajił. Mjeztym zo so w někotrych wosadach kermušny swjedźeń wobmjezuje na swjatočnu Božu mšu a nyšpor, knježi we druhich wosadach mjeńši abo wjetši hołk a tołk ...

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 10.10.2012dowěra – dowěrnik

za organizowanje narodneho dźěła. Dowěrnik resp. dowěrnica měješe dowěru, abo dyrbješe ju znajmjeńša měć. W načasnych strukturach Domowiny so wona funkcija dowěrnika hižo njejewi …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 26.09.2012Schuldenbremse

Hižo před třomi lětami dachu politikarjo do paragrafa 115 Zakładneho zakonja zapisać nowe postajenje, kotrež ma přiběracemu zadołženju a z tym statnemu bankrotej zadźěwać; tute postajenje rěka němsce „Schuldenbremse“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 12.09.2012Nachzügler

Serbski přełožk němskeho słowa „Nachzügler“ je tema dźensnišeho rěčneho kućika. Runja němčinje wužiwa so słowo tež w serbšćinje w dwojim zmysle …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 05.09.2012gegeneinander spielen

W zwisku z koparskim turněrom europskich narodnych mjeńšin słyšachmy tam a zas wuprajenja kaž: woni dobychu na wubranku z Estiskeje. Što je na tutych konstrukcijach wopak?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 15.08.2012Sächsisches Verbindungsbüro

Swobodny stat Sakska wudźeržuje w někotrych europskich krajach tak mjenowany „Verbindungsbüro“. Srjedź junij wotewrě so tajki běrow tež w Čěskej, we Łužiskim seminarje w Praze. Kak prajimy tutomu zarjadnišću serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 25.07.2012Nahtoderfahrung

Druhdy so stanje, zo něchtó, na přikład při operaciji, nimale wumrěje, ale lěkarjo jeho zaso wožiwja. Někak kóždy dźesaty tajkich pacientow móže so na słowa lěkarjow a dalšich ludźi w samsnym rumje dopominać …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.07.2012Behandlungszimmer

Bórze je tak daloko: Skótny lěkar dr. Cyril Žur wotewri swoju nowu praksu w Pančicach-Kukowje. Nowe rumnosće změje při nakupowanišću při droze do směra Kamjenca …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 04.07.2012Křińčka

K tajkemu prawemu serbskemu kwasej słuša dar słónkow: křińčki, potajkim wowcki abo honačiki z butry. Mjenje znate snadź je, zo rěka tež njedźela do kwasa křińčki …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.05.2012Kreuzfahrt

Čas dowola so bliži a snano tež wy hižo wo tym přemyslujeće, dokal móhli lětsa do dowola wotjěć. Kóždy drje hinak wotpočuje: ći jedni pućuja a so pohibuja, druzy zaso přebywaja dlěši čas na samsnym městnje …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.05.2012Erdmännchen

Wěsće wy, što ma być zemski mužik? Njejedna so wo někajku mytisku bytosć a tež nic wo diskriminěrowace pomjenowanje mužow, ně, zemski mužik je posłowny přełožk pomjenowanja zwěrjatkow …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.05.2012budu natwarić

„Dom budźe so klětu natwarić a ja potom budu přińć na jeho poswjećenje.” Tajku abo podobnu sadu słyšimy wšak we wobchadnej rěči časćišo a nichtó njeby so na tym postorkował …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.04.2012Dunkelziffer

W zwisku z oficialnymi statistikami a ličbami čitamy w němskich tekstach husto njeoficialne přispomnjenje, kotrež so takle formuluje: Die Dunkelziffer ist höher …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 14.03.2012wutrobity

Hdyž njedawno tu rěčach wo naležnosćach wutroby, naspomnich w tym zwisku wutrobity. Wo tutym adjektiwje chcu dźensa trochu rozmyslować …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 29.02.2012Schaltjahr & Schalttag

Lětsa je zaso tak daloko a wšitcy, kotřiž su so hdy 29. februara narodźili, móža po štyrjoch lětach abstinency zaso na prawym datumje narodniny swjećić …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.02.2012Fernbedienung

W serbskim internetowym forumje čitachmy njedawno diskusiju wo tym, kak bychmy móhli němsku zestajenku „Fernbedienung“ do serbšćiny přełožić …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.02.2012Herzensangelegenheit

Njedawno wobroći so znaty na mnje a skoržeše, zo jewi so w serbskich tekstach přeco husćišo wuraz wutrobita naležnosć za němske „Herzensangelegenheit“, štož je tola, tak měnješe, wopak, wšak rěka wutrobity „herzhaft“ …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.01.2012schmökern

Nichtó z was, lubi čitarjo, drje na tym njedwěluje, zo je za dźěći wažne, hižo zahe knihi čitać. Štóž je do ćišćaneho słowa zalubowany, wjele a intensiwnje čita a w tutym zwisku wužiwa so w němčinje werb „schmökern“ …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 28.12.2011mnoho / mnohe

W spisownej hornjoserbšćinje wužiwa so druhdy za zwuraznjenje wjetšeho mnóstwa pronomen mnoho, kotryž ma samsny woznam kaž pronomen wjele …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.12.2011jeli

Wužiwanje słowčka jeli – po słownej družinje konjunkcija – je tema dźensnišeho rěčneho kućika, a tuž „zapakuju“ teoretisku gramatiku takrjec do „hodowneho konteksta“ …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.11.2011Gebiss

Njedawno swjećachmy kulojte narodniny, a w rozmołwje dominowachu temy kaž jězby na kuru, lěkowanje abo chorosće.  W tutym zwisku so mje přiwuzna wopraša, kak přełožimy němske słowo  „Gebiss“ do serbšćiny …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 16.11.2011Wohnheim

Kak prajimy serbsce na němske „Wohnheim“? Na tute prašenje wočakujemy jednoru wotmołwu, wšak je so hižo dawno přesadźiło cuze słowo internat …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.11.2011Alm

Pišu dźensa wo rjanej temje „dowol“. Wězo wšitcy wěmy, zo „doma, doma rjenje je“ – ale tam a sem ćehnje nas tola do dalokeho swěta …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 26.10.2011coup

Njedawno pisaše serbski žurnalist w rubrice „widźał – słyšał – napisał“, zo bě so  smjerć bohatemu konjacemu wikowarjej poradźił cyle wosebity, kedźbyhódny „coup“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 19.10.2011Junggesellenabschiedsparty

Z někotrymi přełožkami do serbšćiny so tež rěčespytnicy bědźa. Přikład za to je němske słowo „Junggesellenabschschiedsparty“, za kotryž pytaše njedawno rozhłosownica serbski ekwiwalent …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 12.10.2011Wandrowski

Čitach jónu, zo je so młody rjemjeslnik po třilětnej walcy nawróćił. Nimo nowšeje němskeje požčonki „walca“ wužiwamy w serbšćinje dalšu němsku požčonku za tutón hišće dźensa žiwy nałožk rjemjeslniskeho pućowanja …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 05.10.2011„Er steht vor dem Nichts“

Njedawno wopraša so mje wučerka, kak móhła do hornjoserbšćiny přełožić sadu: „Er steht vor dem Nichts“ …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 31.08.2011Ławkowy susod a sedźenski partner

Nowe šulske lěto je so zahajiło. W tutym zwisku myslu na tekst, w kotrymž čitach, zo šulerjo na zakładźe „sedźenskeho porjada zhonja, štó je jich ławkowy susod“ …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 24.08.2011Daloko abo šěroko?

„Das ist ein weites Feld ...“ – znajeće tutón sławny citat z Fontanoweho romana „Effi Briest“? Praji so takle husto, hdyž nochce něchtó wo někajkim prašenju dale diskutować, …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 27.07.2011Wustup z atomoweje energije

W němskorěčnych medijach zetkawamy so w poslednim času husto z wurazom Atomenergieausstieg. Wotpowědne powěsće namakamy wězo tež w serbskich wozjewjenjach. Kak wobchadźamy w serbšćinje z mjenowanej zestajenku?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 13.07.2011Baumarkt

Njedawno praji znaty, zo dyrbi po swjatoku hišće něšto na twarskim hermanku wobstarać. Lubi mužojo! Stajnje zaso was wobdźiwamy, kak rady sebi tam dojědźeće, ale twarski hermank to zawěsće njeje …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 29.06.2011Eierschecke

W rěčnym kućiku je so hižo raz rěčało wo sławnej, pječa saksko-durinskej tykancowej specialiće, kiž rěka němsce Eierschecke. Tehdy je so namjetował ekwiwalent „jejkowa šeka“.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.05.2011wono abo wone?

Njedawno wopraša so mje wučerka, kak ma neutrumowa forma 3. wosoby singulara prawje rěkać: wono abo wone. Prjedy smy wuknyli, zo ma to rěkać wono, nětko steji we wučbnych materialijach jenož hišće wone. Kak tomu?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 11.05.2011Folijowe hadźicy

Lubi čitarjo, što sej wy předstajeće pod folijowymi hadźicami. Njedawno čitach tajke słowo w nowinach. Dźěše tam wo folijowe hadźicy za silěrowanje a składowanje picy – potajkim wo wotpowědnik za němsku Schlauchfolie …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.05.2011sinnlich

Njedawno so mje něchtó wopraša, kak móhł němsku sadu: „Sie ist eine sinnliche Frau“ do serbšćiny přełožić.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 06.04.2011bei Tagesanbruch usw.

Smy hižo husćišo na to skedźbnili, zo wužiwamy w serbšćinje druhdy hinaše prepozicije hač w němčinje resp. porno němčinje scyła žane. Tole potrjechi mjez druhim słowne skupiny, kotrež zwuraznjeja wěstu dobu časa …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.02.2011„maćernorěčnicy“

Njedawno čitach zajimawy tekst wo Serbach, kiž podpěruja serbskorěčne kubłanje w Slepjanskich kónčinach. W nadpismje jewješe so pomjenowanje „maćernorěčnicy“, kotremuž so někak dźiwach …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 05.01.2011Kwanowy měch

W nowej knize Jurja Kocha „Zabych ći něšto rjec“ čitach wo „wupowěsnjenych kwanowych měchach“. „Kwanowy měch“ – tutón wuraz budźe młodej a zawěsće tež srjedźnej generaciji lědma znaty.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 06.01.2010lóze, cuze – lózi, cuzi

Dźensa wo cuzych słowach njeporěču, ale wo cuzych ludźoch a wo lózych hólcach …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 13.01.2010Eine-Welt-Laden

Mnohi připosłuchar dopomina so zawěsće na prěnje lěta po politiskim přewróće, hdyž nastachu tež we wuchodnej Němskej tak mjenowane „Dritte-Welt-Läden“ – serbsce: wobchody z tworami Třećeho swěta.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 03.02.2010Sněženki, sněhaki a sněhowki

Dźensa chcu wam předstajić někotre wot sněha wotwodźene słowa. Te su wězo zwjetša někak ze zymu zwjazane, ale budźeće widźeć, zo su tež wuwzaća …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 24.03.2010Nazdar!

Hižo w dźěćacych lětach sym so dźiwała, zo nan wěstych ludźi jenož z „Nazdar!“ strowješe. Dr. Jana Šołćina wě, što woznamjenja postrowjenje.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 21.04.2010Trjebam ja to činić abo dyrbju ja to činić? II

Njedawno sym tu rěčała wo wopačnym wužiwanju werba trjebać jako modalneho werba město praweho dyrbjeć …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 19.05.2010mjeńklować

Njedawno so něchtó wopraša, kak rěka serbsce grübeln.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 09.06.2010při abo na

Knjez Kowar je docent při uniwersiće, knjez Krawc zaso wučer při gymnaziju. Kajka institucija blisko při uniwersiće drje to je, hdźež knjez Kowar wuwučuje. A čehodla njemjenuje so šula, hdźež je knjez Krawc z wučerjom? …

Přinošk dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 16.06.2010Serbska kopańca

Słyšiće-li w tutych dnjach muža abo hólca prajić „To bě rjany pas“, potom njejedna so ani wo kožany wobwjaz wokoło brjucha, ani wo transportnu připrawu w zawodźe, ale prawdźepodobnje wo přihrawku bula w kopańcy.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 23.06.2010na

Hakle njedawno je wam, lubi posłucharjo, moja kolegina w rěčnym kućiku něšto wo wužiwanju prepozicije na powědała. Njewospjetuju ničo, přiwobroću pak so wužiwanju mjenowaneje prepozicije, kotrež zwisuje z podaćom časa.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 07.07.2010na dowol – do dowola?

Bórze budźe čas dowola. Kaž w etymologiskim słowniku steji, zwisuje dowol ze słowjesom dowolić, potajkim sebi samomu abo někomu něšto dowolić.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 14.07.2010Lěnja koža

Njedawno sym w nowinach čitała wo šěrokej paleće prózdninskich poskitkow za dźěći a młodostnych. Rěkaše tam, zo njetrjebaja woni so tuž na lěnjej koži waleć.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.07.2010Kuschelecke

W předawanišćach meblow kaž tež we wabjenskich prospektach čitamy husto słowo „Kuschelecke“. Kak pak je serbsce pomjenujemy?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 28.07.2010beschusshemmende Fenster

W němčinje wutworja so husto we fachowych wobłukach ćežkozrozumliwe słowa, za kotrež druhdy tež serbski wotpowědnik trjebamy. Jedne tajke słowo je „beschusshemmend“ …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 04.08.2010Njetopyr

Pyr, pyr njetopyr! W kóžanym kabaćiku na sćěnje, na gózdźiku. Tajke hrónčko je Willibald von Schulenburg před wjace hač sto lětami w Slepom zapisał …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.08.2010Windbeutel

Wěsće wy, lubi čitarjo, što ma być pječeny wětřik? Nochcych swojimaj wočomaj wěrić, jako wuhladach njedawno pomjenowanje pječeny wětřik jako wotpowědnik němskeje zestajenki „Windbeutel“ …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.08.2010pitśku

Eksistuje tójšto přikładow za podobne abo samsne słowa w hornjo- a delnjoserbšćinje. Namakamy pak tež dosć wurazow, kiž so rozeznawaja. Někotre z nich wuwabja samo pola tamneho rěčneho partnera posměwk.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.08.2010ale abo pak

Druhdy chcemy při rěčenju wšelake fakty napřećo stajić. Za to wužiwamy w serbšćinje mjez druhim słowčce ale a pak …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.09.2010Amt und Beruf ausüben

Němska hamtska rěč lubuje konstrukcije kaž „einen Beruf ausüben“: Druhdy je do serbšćiny přewzamy a čitamy potom: „Wón wukonja powołanje třěchikryjerja.“ Njezwučene a trochu njelepje tole w serbšćinje tohodla klinči …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 22.09.2010„Hochbegabung“ a „Hochwasser“

Što matej němskej słowje „Hochbegabung“ a „Hochwasser“ zhromadneho? Prawje: prěni dźěl tuteju zestajenkow je němski adjektiw „hoch“. A što matej serbskej wotpowědnikaj zhromadneho?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 29.09.2010Haarspülung/ Haarpackung

Za tójšto němskich pomjenowanjow njeje přeco hišće serbskich wotpowědnikow, byrnjež předmjet, kotryž wone pomjenuja, hižo dołho eksistował. Někotre tajke słowa zwisuja z kosmetiku …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 06.10.2010wudrěwać

Terorisća wudrěwaja knježerstwo – die Terroristen erpressen die Regierung. Je to prawje přełožene? Hdyž so hižo tak prašam, móžeće sej wěsće hižo myslić, zo nic.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 13.10.2010Konfektionsgröße

Tež ja sym sej wobhladała film „frizeza“ ze znatej serbskej dźiwadźelnicu we hłownej róli. W zwisku z diskusiju wo wulkosćach drasty wopraša so něchtó, kak rěka serbsce „Konfektionsgröße“ …

Rěčny kućik Marka Greulicha z wusyłanja 20.10.2010Wjesne mjeno Lichań

Połdra kilometra sewjernje Klukša leži mjez Małej a Wulkej Sprjewju wjeska Lichań, prěni raz naspomnjena 1394 jako Lychan …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 27.10.2010ridrować

„Kak te kolesa ridorweja!“ Takle pisa w swojej knize „Na kóncu dnja“ Jurij Koch. Wězo njeje forma tutoho werba spisownorěčna, ale wotpowěduje dźensnišemu katolskemu dialektej. Ale zwotkel so wone bjerje?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 03.11.2010pjasćowanje

Njedawno čitach w teksće serbskeje wučbnicy, zo je něchtó „němski mišter w muchowaze“. Chwilku přemyslowach. Zakładna forma słowa rěka potajkim „muchowaha“, a tuž wědźach, zo ma to něšto ze sportom činić …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.12.2010Fertigbackmischung und Fertigteig

Hdyž dyrbi jónu spěšnje hić abo so krótkodobnje wopyt přizjewi a chceš skoku tykanc napjec, je derje, hdyž maš doma w kamorje stejo „Fertigbackmischunku“. Kak móžemy najlěpje serbsce tomu prajić?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.12.2010Prawdźepodobnje změjemy běłe hody!

Dźěći so zawěsće nad njewšědnje dołho trajacym sněhowanjom wjesela, dorosćeni skerje nic. Njedawno něchtó praješe, zo je hładkeje dróhi dla „do suwanja přišo“ …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 07.01.2009wuchajcy

Mamy "rukajcy" a "nohajcy" – tuž wužiwajmy za "nawušniki", kiž njejsu za słuchanje hudźby, ale za wohrěwanje wuši myslene, cyle jednorje "wuchajcy".

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 14.01.2009Bindfaden

Hdyž prašeš so Serbow za serbskim słowom za "Bindfaden", wotmołwi drje wjetšina ze słowom "štryčk". Tola mamy hišće rjeńše słowo za to …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.01.2009Schnürsenkel

Stajnje zaso wužiwamy słowa w serbšćinje, kiž su poprawom němske. Druhdy serbski wotpowědnik znajemy, druhdy pak dyrbja samo eksperća tróšku přemyslować ...

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 04.02.2009Napismo abo nadpismo?

Mnozy njejsu wěsći, hač rěka "Überschrift" serbsce napismo abo nadpismo. Abo dawa w serbšćinje rozdźěl k "Inschrift"?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.02.2009Abwrackprämie

Někotre nowe słowa klinča hižo němčinje spodźiwnje, přiwšěm pak so spěšnje etablěruja. Přełožk do serbšćiny je za to čim ćeši …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 18.02.2009rězać - krać - třihać

Hdyž něchtó chlěb rěza, rěči pak špatnu serbšćinu abo nimo runjewon najčerstwiši chlěb. Mjechki chlěb, kiž takle jěmy, so kraje. Z třihanjom tam tež dale njepřińdźeš …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 25.02.2009křćeńca – křćizna – kolańca

Hdyž so dźěćo wukřćije, proša někotři na křćeńcu, tamni na křćizna a zaso druzy na kolańcu. Wšitcy drje měnja samsny podawk, su pak tute tři zapřijeća woprawdźe synonymy?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 04.03.2009Rostlinarnje

Hdyž w serbšćinje prawje słowo paratne njeje, spytaš, sej je někak wotwodźować. Tak drje je słowo "zahrodkarnja" nastało, štož ma zahrodka pod škleńcu być …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.03.2009Kmótrow, kmótow abo kmótřow?

Dokoławokoło křćeńcy je tójšto słowow, kiž drje ertnje znajemy, ale pisomnje dwělujemy. Tule je přikład …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 18.03.2009Sprócniwy a njesprócniwy

Štóž njeje přećelny, je njepřećelny. Štož njeje wěrne, je njewěrne. Štóž pak je sprócniwy, je zdobom njesprócniwy …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 25.03.2009Pflegekind, Pflegefamilie

Njedawno čitach w nowinach, zo njeje hižo dosć swójbow w Němskej, kotrež sej přiwzaja dźěćo a je wěsty čas dohladuja. Kak pak rěka "Pflegefamilie" a "Pflegekind" serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 01.04.2009Bjentušk a štryntušk

Hdy by něchtó twjerdźił, zo je "hantušk" serbske słowo za trěnjo, drje by to wjetšina jako germanizm wotpokazała. Mamy pak podobne słowa, kiž steja samo w słownikach …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 08.04.2009slědny, chłóšći

Štóž rady chłóšći, je chłóšća huba. A žona, kiž rady šokolodu slědźi, je slědźerka? Wo tym dyrbjało so rěčeć …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 15.04.2009Šwarny fenk pjenjez

Hdyž sej něchtó něšto wjac pjenjez nalutuje, mjenujemy to w němčinje husto "ein kleines Vermögen". Tola je "małe bohatstwo" prawy přełožk do serbšćiny?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.04.2009Kuchinske zela (1)

Za dźensniše wusyłanje sym sej z wulkeho wobłuka korjeninow, korjeninowych rostlinow a kuchinskich zelow někotre serbske pomjenowanja wupytała.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 29.04.2009Kuchinske zela (2) – Bärlauch

Zašły rěčny kućik skónčeše so ze slubjenjom, wotkryć serbske pomjenowanje za "Bärlauch". Tu wone je …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 06.05.2009(sich) stellen

Němski konstrukt "jemanden in den Schatten stellen" so husto posłownje přełoži, štož pak dyrbi so do prašenja stajić. Mamy drje lěpše móžnosće w serbšćinje …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 13.05.2009… za zapłać Bóh

Hdyž čini něchtó něšto zadarmo, praji so němsce husto "für'n Appel und'n Ei". Serbja drje maja jabłukow a jeji dosć, tak zo angažujemy so radšo "za zapłać Bóh".

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 20.05.2009přestać abo zastać?

Hdyž awto přestanje jěć, potom wone zastanje. Hdyž je přičina za to někajki defekt, potom so wodźer zawěsće mjerza. Bórze pak z tym – haj, što – přestanje abo zastanje?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 27.05.2009Psyk abo pos

Hač stražuje na dworje psyk abo pos, je zdźěla wot regiony wotwisne. Kajki poćah pak maja słowje mjez sobu?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 03.06.2009Słowjanske słowa w němčinje

W rěčnych kućikach wobjednawamy husto słowa, kotrež je sej serbšćina z němčiny požčiła. Dźensa dźe mi wo nawopačny zjaw …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 10.06.2009zły, dobry, złonjedobry

Kajki něchtó je, kiž je zły abo dobry, móže sej kóždy předstajić. Što pak je złonjedobry?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.06.2009Wsy a wjeski

W swojim poradniku "Mjenje zmylkow" je Anton Nawka wozjewił pledoyer rozeznawanje mjez wjetšimi wsami a mjeńšimi wjeskami. Tajka je wězo tradicija spisowneje rěče - a praksa?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 24.06.2009znamka, censura, Dehnungsjahr

Štóž ma w šuli špatne znamki, wostanje sedźo. Tak pak so to mjeztym wjac njepraji …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 01.07.2009kěrchow a pohrjebnišćo

Wobsteji rozdźěl mjez słowomaj pohrjebnišćo a kěrchow? To zhoniće tu …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.07.2009Stilles Wasser

W NDR-skim času móžachmy wolić mjez selters a wodu z honača. Dźensa pak móžemy samo wolić mjez wšelakimi družinami, němsce mit Kohlensäure abo ohne Kohlensäure. Kak pak prajimy to porjadnje serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 22.07.2009Miliony a miliardy

Kak ma prawje rěkać? Stat spěchuje koncern z pjeć milionami eurami abo z pjeć milionami eurow? Wotmołwu zhoniće w tutym krótkim ekskursu do swěta numeralow …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 05.08.2009Datum a dźeń w prawym padźe

Na 25. a 26. decembru su kemše kaž na njedźelach. To drje wobsahowje trjechi, gramatisce pak njeje to korektnje. Kotre pady w serbšćinje za datumy a dny wužiwamy, zhoniće tule …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.09.2009Verfahren

W hamtskej němčinje wustupuje husto słowo „Verfahren“: Amtsenthebungsverfahren, Asylverfahren, Berufungsverfahren, Defizitverfahren a tak dale. Móžu při přełožowanju do serbšćiny za to přeco samsny wuraz wužiwać?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.09.2009studene - studlina

Njedawno čitachmy w rozprawje wo wuprawje serbskich sportowcow k čěskim přećelam, zo jim tam studené piwo słodźeše. Čěske słowo studene wězo w aktualnych serbskich słownikach zapisane njeje.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 16.09.2009awtowy šofer?

W powěsćach tam a sem słyšimy, zo je někajki „awtowy šofer“ njezbožo zawinował. Dźe mi wo wuraz „awtowy šofer“, štož ma być serbski wotpowědnik za němske „Autofahrer“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 23.09.2009dwejoch?

Dualowe formy su wosebitosć serbšćiny, jich wužiwanje pak wobradźa hustodosć ćeže. Tak słyšimy husto wuprajenja kaž: po dwejoch hodźinach sym to abo tamne činiła abo sym dwejoch přećelow zetkała.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 30.09.2009Dokładnosć při přełožowanju

Hdyž pytamy za serbskim wotpowědnikom za někajku němsku nowotwórbu, dyrbimy so druhdy z tym spokojeć, zo serbski wotpowědnik němsku předłohu jenož zdźěla špiheluje.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 07.10.2009něšto njewšědne/njewšědneho – něšto nowe/noweho?

Njedawno so něchtó wopraša, hač je forma něšto njewšědne korektna, abo hač njeměło prawje rěkać: to je něšto njewšědneho. Wotmołwa rěka: woboje je prawe …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 14.10.2009darmo – zadarmo – „za zapłać Bóh“

Sym tu w rěčnym kućiku wóndano rozprawjała wo pilnych pomocnikach, kotřiž dźěłaja „za zapłać Bóh“. Móžemy w tym padźe tež rjec, zo dźěłaja woni darmo – němsce unentgeltlich abo umsonst …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.10.2009button – připinak

Njedawno słyšachmy wo wuspěšnym zjawnym zarjadowanju w Serbskim domje z wosebitym poskitkom za dźěći. Ekstra za nje běchu so, tak młoda žona w interwiewje powědaše, buttons respektiwnje buttonsy přihotowali …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 28.10.2009Freiherr (von und) zu …

Přez powołanje nowych ministrow w Swobodnym kraju Sakska je so wužiwanje zemjanskich titulow w serbšćinje wozrodźiło. Kak rěka na př. Sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo „Sabine Freifrau von Schorlemer“ serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 04.11.2009podarmo

Podarmo a darmo – kajki je rozdźěl mjez tutymaj słowomaj? To zhoniće w tutym rěčnym kućiku …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 11.11.2009krušwy 1 – „weich werden“

Zwotšćipane twjerde krušwy móžemy na chłódnym městnje składować. Nětko čakamy, zo budu mjechke a juškojte, wobchadnorěčnje drje by so prajiło, zo wone „mjechke wordweja“.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 18.11.2009prof. a dr. – akademiske titule pola žonow

Najmłódša profesorka Sakskeje je prof. Rachel Rosenstock, kiž wuwučuje na Zapadosakskej wysokej šuli w Zwickauwje. Kak pak wužiwamy tute titule korektnje w serbšćinje?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.11.2009krušwy 2 – zhnidlički

Hdyž krušwy předołho ležo wostajimy abo na přećopłe městno stajimy, změjemy z nich zhnidlički abo hnidlički, w spěšnym rěčenju praji so tež hnidlčki abo zhnidlčki.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.12.2009Adwentne chłóšćenki

Dźensa přiwobroću so wšelakim adwentnym chłóšćenkam a jich pomjenowanjam, wšako nětko w adwentnym času wšudźe za wosebitymi korjeninami wonja.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 09.12.2009Nuknica a Pančicy

Z našimi wjesnymi mjenami mamy druhdy problem: kak je prawje skłonjujemy?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 16.12.2009„verkaufsoffener Sonntag“

Njedźele w adwentnym času su cyle wosebite njedźele. Zapalimy dalšu swěčku adwentneho wěnca – a w mnohich městach su wuwzaćnje wobchody wotewrjene. Tola kak mjenujemy to serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 23.12.2009ćěsto měšeć

W adwentnym času so wšudźe pilnje pječe: poprjancy a poprjančki a wězo tradicionelne hodowne pječwo: wosuški, abo kaž w narańšich kónčinach praja štricle. Ale što pjekar z ćěstom čini, prjedy hač je do pjecy sunje?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 30.12.2009Koćina, Huska a Smjerdźaca

Njedawno porěčach tu wo skłonjowanju wjesnych mjenow Nuknica a Pančicy. Dźensa zaběram so z dalšimi wjesnymi mjenami. Kak na přikład rěka prawje: Wón pochadźa ze Smjerdźacy abo ze Smjerdźaceje?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.01.2008posledni – zašły

Hdyž rěčimy wo zašłosći, wužiwamy husto wopačny konstrukt. Na "poslednje lěto" přizamknje so mjenujcy kónc swěta …

Rěčny kućik dr. Sonju Wölkoweje z wusyłanja 16.01.2008Prepozicije: z abo wot

Husto wužiwa so "z", hdźež ma so prawje poprawom "wot" wužiwać. Tutón zmylk pak nječini so hakle z – pardon – wot wčerawšeho …

Rěčny kućik dr. Anju Pohončowej z wusyłanja 23.01.2008Fischgräten = krety?

Hdyž jěš rybu, dyrbiš tróšku kedźbować, zo žanu "kretu" njespóžeraš. Njedawa pak za to prawe serbske słowo?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.01.2008talenty – talenća

Hač su naši młodźi redaktorojo RADIJA SATKULA "młodźi talenća" abo "młode talenty", zhoniće w tutym rěčnym kućiku …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 06.02.2008Prepozicija "k"

Hdyž so sady posłownje z němčiny přełoža, wužiwa so prepozicija "k" husto wopak.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 19.02.2008Dołhochwilne abo tola zajimawe?

Słowo "dołhochwilne" je dobry přikład, zo njehodźi so kóžde słowo posłownje z němčiny přełožić. Wšako mamy za "langweilig" dosć prawych serbskich wopisowanjow …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 05.03.2008Črjóda abo stadło wjelkow?

Serbske pomjenowanje za "Wolfsrudel" njeje jednotne: druhdy wužiwa so słowo "črjóda", druhdy zaso "stadło". Što je prawje, abo je woboje móžne?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 12.03.2008Dwoje – dwójne – dwojake

Dwójna negacija a dwoje cholowy stej dwojakej wěccy. Prawje – dźe wo wotwodźenki ličbnika "dwaj" …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 19.03.2008Jutry

Jutry drje su jutry – ale nic wšudźe w Serbach rěkaja tež tak …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 26.03.2008zaměnić – wuměnić

Štóž w kopańcy přehusto wrota zaměni, toho drje bórze wuměnja …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.04.2008Magersucht – magersüchtig

Za hłódtradanje dawatej dwě přičinje: pak nimaš chudoby dla dosć k jědźi, pak činiš to figury dla dobrowólnje …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.04.2008Kuscheltier

Budyske chorobne awta maja małke bariki sobu, zo móhli je dźěćom k změrowanju dać. Kak pak rěka tajke płatowe zwěrjatko serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 16.04.2008Babyklappe

Při watikanskej chorowni Swj. Ducha mějachu ju hižo w 12. lětstotku. Přiwšěm pytaš ekwiwalent za němske słowo "Babyklappe" hač do dźensnišeho podarmo w słowniku …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 23.04.2008Ličbniki: Třista a štyrista

Dźe zaso wo ličbniki, tutón raz wo tři a štyri. Tu je so mjenujcy we wobchadnej rěči germanizm zadobył …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.04.2008Salbeitee, Fencheltee (družiny čaja)

Zo wari so piwo z kmjela, mnozy wědźa. Tuž mjenuja piwo druhdy tež "kmjelowu brěčku" abo "kmjelowy čaj". Kak pak rěkaja woprawdźite čaje z wšelakich zelow serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 07.05.2008Entsendegesetz

Pola słowow, hdźež němske pomjenowanje zwuraznja wotpowědny woznam w ekstremnje skrótšenej formje, dyrbimy w serbšćinje wuraz skerje wopisować.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 14.05.2008Štóžkuli, hdźežkuli …

Někotryžkuli přełožuje chětro posłownje z němčiny: "Was auch immer …" na přikład njerěka pak serbsce "Kaž tež přeco …", ale prosće "štožkuli" …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.05.2008skoržić

Z němčiny znajemy wobrot "über Kopfschmerzen klagen". Serbsce pak njeprajimy, zo "skoržimy přez hłowybolenje". Tu čitaće, kak so tute słowo prawje wužiwa …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 28.05.2008wulkoličbnje?

Wulkomyslnje so druhdy nowe słowa spasla, kiž drje su wobsahowje logiske, rěčne pak prosće njetrjebawše. Jedne tajke je słowo "wulkoličnje" …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.06.2008Fürsprecher

Dawaja serbske słowa, kiž prosće nichtó njerozumi. Jedne tajke je "dobroprošer", štož dyrbi wotpowědować němskemu "Fürsprecher". Ale kak to zrozumliwje serbsce prajimy?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.06.2008Montessori-Schule, Vattenfall-Konzern: Kak serbsce?

Z němčiny znajemy efektiwnu gramatisku formu zestajeneho substantiwa. Tajku pak w serbšćinje nažel nimamy, tež hdyž so to druhdy spyta …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.06.2008Lajbik

Su němske słowa, kiž su so jara derje so serbšćiny integrowali. Jedne tajke dźensa předstajimy …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.07.2008powabić

Što Serb čini, hdyž "Bewerbunki pisa"? Wězo: powabi so wo dźěłowe městno. Kajke dalše móžnosće mamy, to porjadnje serbsce prajić, čitaće tu …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 16.07.2008Družiny čaja (2)

Tu namakaće dalše serbske pomjenowanja čajowych družin …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.07.2008swój – jeho/jeje

Nan, mać a syn maja kóždy awto. Kajke awto wostanje mazane, hdyž wurjedźi mać swoje a nan jeho awto? Prawje, nan dyrbi nětko hišće swoje awto wurjedźić …

Rěčny kućik Marka Grojlicha z wusyłanja 06.08.2008Wjesne mjeno Wichowy

Něhdy produkowaše so tam kisykał – wjesne mjeno bě na sudach we wjesnym Konsumje napisane. Serbske mjeno wsy pak je tróšku mjenje znate …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 13.08.2008Po zokach chodźić

"… jedna běha po zokach a druha běha bosy." rěka w znatym Slepjanskim spěwje. Byrnjež "po zokach" wočiwidnje požčonka z němčiny była, so wšudźe wužiwa – z prawom.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 27.08.2008To je wažne – mi abo za mnje?

Njedawno so mje něchtó prašeše, kak měło prawje rěkać: to je wažne za mnje abo to je mi wažne. Wotmołwa je...

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 03.09.2008Bürgerwehr

Jako njemějachu w městach hišće policiju, starachu so wobrónjeni wobydlerjo sami wo wěstotu. Ale kak rěka tuta "Bürgerwehr" serbsce?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.09.2008Wostać abo wostajić?

Štóž njejědźe w dowolowym času preč, wostanje doma. Abo wostaji doma? Přewostajimy wotmołwu na to radšo našim rěčespytnikam. Abo rěka to tola přewostanjemy?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 17.09.2008přichodny – bliši

Kak husto słyšiš wo božej kazni "Lubuj swojeho přichodneho …". A "Nächstenliebe" rěka serbsce "lubosć přichodnemu"? Bohužel ćěri nas wliw němčiny tež tu do zmylkow …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.10.2008Auflaufkind

Najnowše słowo w němskim Dudenje je "Auflaufkind". Wotpowědnje konstruktej "Schlüsselkind" je to potajkim dźěćo, kiž so prěnjorjadnje z přepječenkow (Auflauf) zežiwi. Abo?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 08.10.2008Torhace wjelki

Stajnje zaso su wowcy wopory Łužiskich wjelkow. W serbskich medijach rozprawja so potom wo torhanych, zakusanych abo tež morjenych wowcach. Tola kotra je prawa forma?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 15.10.2008Geburtsurkunde

Za słowo "Geburtsurkunde" namakamy w aktualnych słownikach dwě zapřijeći: "porodne wopismo" a "narodźenske wopismo". Kajke so lěpje hodźi?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 22.10.2008nadpadnyć a napadnyć

Hdyž něchtó někoho wosrjedź dnja nadpadnje, to bjezdwěla chětro napadnje. Abo pisa so to nawopak?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 29.10.2008Zajězd, wulět abo wuprawa?

Što je germanizm, kóždy wě. Mamy pak tež słowa, kiž smy z druhich słowjanskich rěčow, na př. z čěšćiny, importowali …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 05.11.2008Dybu zdrěć

Su rěčne wobrazy, kiž prosće wjac njezrozumimy, dokelž je so naš žiwjenski wobswět změnił. Abo wěsće wy, što měnimy, hdyž chcemy někomu dybu zdrěć?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 26.11.2008Prepozicija k

Je druhdy k bječenju, kak wobliwuje němčina našu rěč. Abo je to tež hižo zaso formalny přełožk němskeho "Es ist zum Heulen ..."?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 03.11.2008Pječenje dźěći ...

Runje w dohodownym času pjeku so tu a tam poprjancy. Maš samo wosebite pječenske akcije za dźěći, kiž mjenuja so potom "Pječenje dźěći". Moment! Nječaka tam stara wjera?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.12.2008dary – darić – wobradźeć

Tu zhoniće, kak stej słowo "dar" a wotpowědny werb "darić" nastałoj.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 17.12.2008Janšojski Bog

Hižo w adwentnym času pósćele rumpodich swojich kolegow dźěćom, zo bychu pohladali, hač su dušne. To pak je regionalnje jara rozdźělnje …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 31.12.2008Abgeltungssteuer / Freistellungsauftrag

Wosebje čežki je přełožk fachowych zapřijećow, kiž znajemy drje z němskich medijow, kiž pak zamóžemy lědma do serbšćiny přenjesć.

Přinošk dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 03.01.2007Lockerung der Ladenöffnungszeiten

Hižo w dohodownym času běchu politikarjo rozsudźili, zo smědźa wobchody dlěje wotewrjene być. Wbohe předawarki – sej myslach, ale kupcy so wjeselachu.

Přinošk dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 10.01.2007Kochbuch-Backbuch

Štóž rady wari abo pječe, tón pohlada zawěsće tež hdys a hdys do knihi, zo by nowy recept wupruwował. Tajku knihu mjenujemy kuchinsku abo warjensku knihu.

Přinošk dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.01.2007Festnetz

"Nowe serbske słownistwo nastawa w rěčnej praksy" – a tak přemyslowachmoj z lektorku hornjoserbskeho wječornika, kak pomjenować wonu syć, kotrejž so němsce "Festnetz" praji.

Přinošk dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 24.01.2007Widły

Što je "Widła"? Słowo njesteji w słownikach a ja sym so z nim njedawno prěni raz zetkała w zwisku z nowej młodźinskej hudźbnej skupinu, kotraž je sej tajke mjeno wuzwoliła.

Přinošk dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 31.01.2007Energiebündel

Kajkosće čłowjekow so hustodosć z pomocu leksiki wopisuja, kotraž so w přenjesenym zmysle wužiwa. Jedyn přikład za to je słowo "Energiebündel"...

Přinošk dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 07.02.2007Nepper, Schlepper...

Z telewizije znajemy wusyłanje "Nepper, Schlepper, Bauernfänger". Kak bychmy to serbsce prajili? Mamy scyła tajke wurazy?

Přinošk Marka Grojlicha z wusyłanja 14.02.2007Wjesne mjena - Brězow

Mamy tójšto wsow a wjeskow, kiž rěkaja serbsce po brězach: małka Brěza pola Hodźija, Brězecy njedaloko Barta, Brězyna pola Hućiny…

Přinošk dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 28.02.2007Manteltarif

W nowinach husto čitamy, zo su so dźěłarnistwa a dźěłodawarjo dojednali na nowy "Manteltarif".

Přinošk dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 14. měrca 2007Besetztzeichen

Hdyž spytamy někoho zazwonić, kotryž runje telefonuje - potom słyšimy...

Přinošk dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 21. měrca 2007Zinke

Zuby, róžki, kónčki - kak prajimy na "Zinke" při widłach?

Přinošk Marka Grojlicha z wusyłanja 28. měrca 2007Dźenikecy

Dźenikecy su dźensa wosebje znate za jabłukowu brěčku, kotraž so tam tež hižo w NDRskim času dźěłaše.

Přinošk dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 04. apryla 2007Stolperstein

We wjele městach Němskeje dopominaja wosebite plesternaki na wopory nacionalsocializma.

Přinošk dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11. apryla 2007Seiteneinsteiger

Němski "Seiteneinsteiger" je něchtó, kiž so bjez předznajomosćow na nowe polo poda - w powołanju abo wukubłanju.

Přinošk dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 18. apryla 2007Wokna zabili?

Hdyž posłownje z němčiny do serbšćiny přełožimy, nastanu druhdy dźiwne konstrukcije: Tak su njedawno něhdźe w Serbach "wokna zabili".

Přinošk dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25. apryla 2007Konje běža zaskak

Kołsy, kołsy, koniko - ale kak prajimy, hdyž chcemy spěšnišo jěchać?

Přinošk Marka Grojlicha z wusyłanja 02. meje 2007Wjesne mjeno Chortnica

Psy, swinjace korto abo samo "zły njedobry": Zwotkel drje ma Chortnica swoje mjeno?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 09. meje 2007Dwójna negacija

Je štó z Was hižo raz ničo jědł? Što drje měni zubny lěkar potom, hdyž praji: "Prošu dwě hodźinje ničo jěsć!".

Přinošk dr. Jany Šołćiny z wusyłanja 23. meje 2007Unterschriftsberechtigter / Erziehungsberechtigter

Němska hamtska rěč ma komplikowane słowotwórby. Njeje tuž lochko, za wěste zapřijeća serbski wotpowědnik namakać ...

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 30. meje 2007Gleitsichtbrille

Moderna optika poskića nawoči z conami za bliske, srjedźne a daloke widźenje. Němsce praja na to Gleitsichtbrille. A kak prajimy serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 6. junija 2007Hwězdnički

Kotre słowo wužiwamy w serbšćinje za "Sternenkinder"? Čitać móžachmy hižo wo "hwězdničkach", ale je to prawy přełožk?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 13. junija 2007Spritzring/Eierschecke

Někotružkuli chłóšćenku sej pola pjekarja kupimy, bjez toho, zo znajemy serbske mjeno za to. Tuž wobhladajmy sej raz dwaj přikładaj bliže …

Rěčny kućik Marka Grojlicha z wusyłanja 20. junija 2007Wjesne mjeno Rakojdy

Zwotkel maja Rakojdy swoje mjeno? Ma to něšto z rakami činić? Ale čehodla rěkaja potom němsce Rackel?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 27. junija 2007Brückentag

Na dźeń mjez swjatym dnjom a kóncom tydźenja praji so němsce "Brückentag". Tajke dny sej tež Serbja waža - ale kak je mjenować?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 4. julija 2007Selbstbehalt

Přeco wjac zawěsćernjow poskićeja tarify z tak mjenowanym "Selbstbehaltom". Kak pak móžemy to serbsce mjenować?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11. julija 2007Wotować abo tola wothłosować?

Spěšnje so mjezynarodny werb do wšědneje serbšćiny dóstanje. Za wjetšinu tajkich internationalizmow pak mamy zrozumliwy serbski ekwiwa… – wodajće – wotpowědnik.

Rěčny kućik dr. Hynca Rychtarja z wusyłanja 18. julija 2007Prawe wurjekowanje pismika Y

Kak wurjekuje so pismik Y w serbšćinje prawje? A što je ze słowami, kiž pisaja so němčinje z Ü? Praji so tam snano I?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 25. julija 2007Laus / Blattlaus

Pši su zwěrjatko, kiž pytaja sej wopicy mjezsobu w kožuchu. Husto pak mjenujemy tež insekty, kiž na łopjenach sedźa, pši. Tute pak maja swójske mjeno …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 1. awgustaZ někim abo na někoho swarić?

Mnozy Serbja wopak swarja: město toho, zo bychu na někoho swarili, swarja z nim abo njej. Ale na koho da so potom tute zhromadne swary měrja?

Rěčny kućik Marka Grojlicha z wusyłanja 8. awgusta 2007Wjesne mjeno "Walowy"

Walowy – rjane mjeno za wjes, kotraž leži na južnym boku hory. Wottud maš rjany wid na Lubijsku horu, na Zhorjelske kónčiny a druhdy samo hač ke Krkonošam.

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 15. awgusta 2007Ossie - Wessie

Dokelž njeje "murja we hłowach" tež skoro 20 lět po přewróće hišće padnyła, wužiwatej so husto słowje "Ossie" a "Wessie". Kak pak rěka to serbsce?

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 22. awg. 2007Klěšće

We wobchadnej rěči mjenujemy je husto "ceki", njewoblubowany insekt ma pak tež serbske mjeno. Zwotkel tute přindźe?

Rěčny kućik Marka Grojlicha z wusyłanja 29. awgusta 2007Wjesne mjeno Trjebin/Trjebjeńca

Byrnjež geografisce chětro wot so zdalenej byłoj, matej wjesce Trjebin a Trjebeńca samsny pochad mjena.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 05.09.2007Škoda genitiwa

Škoda, zo su wěste padowe formy w serbšćinje trochu na cofanju. Nimale zhubili smy hižo genitiw negacije.

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.09.2007Što je "Roma-Rad" do kolesa?

W Budyskej chorowni, dokładnišo w porodnej klinice, maja tak mjenowany "Roma-Rad". Ale što je to do kolesa a kak móhli je serbsce mjenować?

Rěčny kućik dr. Anje Pohnočoweje z wusyłanja 10.10.2007póznać – spóznać

W serbšćinje su słowa, kiž maja wjacore woznamy. Nimo toho eksistuja wjacore słowa za jedyn jenički woznam. K tutym słowam słušetej werbaj póznać a spóznać …

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.10.2007Jasua/Jazowa

Při Bjerwałdskim jězorje ma so wozrodźić wjes Jasua – tak pisachu njedawno w nowinach. Mjeno je, kaž praja, serbske. Mjeno pak w žanym słowniku njesteji. Zwotkel je so wzało?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 24.10.2007FSJ = swobodne socialne lěto?

Štóž dobrowólnje lěto na socialnym polu dźěła, ma wšo druhe hač swobodne. Čehodla so potom stajnje zaso wopačny přełožk wužiwa?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 01.11.2007Nul dypkow – serbske ličbniki

Wužiwanje serbskich ličbnikow w sadźe njeje cyle jednore – wone žadaja sej pola ličeneho słowa wšelake padowe formy …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 07.11.2007Jězu Chrysće a Jězuso Chrystuso

Na rěčnym polu rozeznawaja so katolscy a ewangelscy Serbja přez rozdźělny wokatiw za Syna Božeho …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 14.11.2007Schienbeinschützer

Hdyž dźe wo specielne zapřijeće, móžemy drje spytać, serbski wotpowědnik konstruować, zwjetša pak klinči to chětro kumštnje …

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 21.11.2007unheimlich

Kak zwuraznimy hornjoserbsce začuće stracha, kiž mjenujemy němsce "unheimlich"? Tu někotre poskitki …

Jaty a njewotnajaty

Hdyž móžeš sej na přikład zahrodku wotnajeć a to tež činiš, je tuta potom wotnajata a nic wotnajena, kaž so husto praji a pisa …

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 05.12.2007dźělatko

Hdyž chceš při pisanju słowo na nowu linku dźělić, činiš to z "Trennstrichom". Abo dawa za to serbske słowo?

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 12.12.2007Billigpreis

Dawaja tunje abo drohe płaćizny? A što dokładnje maja potom słowne twórby "Billigpreis" a "potuńšene płaćizny" woznamjenić?

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 19.12.2007Weihnachtsbaumständer

Kóždy, kiž sej hodowny štom staji, jón wužiwa. Ale kak rěka "Weihnachtsbaumständer" serbsce?

Rěčny kućik z wusyłanja 18.01.2006Dodatne wuhotowanje

Praji so, zo je to kajkosć mužow, zo swoje awta nastajnosći rjedźa a tež přeco po najmodernišej technice wuhotuja. Njewěm drje, hač tole trjechi – ale přiwobroću...

Rěčny kućik z wusyłanja 22.02.2006Lobejt - labet

Jurij Brězan je njedawno w interviewje w němskich nowinach prajił, zo je so chwilu čuł "malad". To je rědke słowo, a tuž je redaktor je tež hnydom wopaki...

Rěčny kućik z wusyłanja 15.03.2006Figlantny - figlant

Štó je figlantny? Zaso tajke we wšědnej domjacej serbšćinje dosć derje znate słowo, a naše słowniki wo nim mjelča. Křesćan Krawc pak pisa: "Tež hdyž chcemy, zo...

Rěčny kućik z wusyłanja 22.03.2006Kedźbyhódny - beachtenswert

"Ty sy nam hódny čłowjek, Jano". Tole čitamy w knize Bena Budarja. Je to rědki přikład, wšako so lědma praji, zo je něchtó hódny muž abo hódna žona. Hinak je...

Rěčny kućikFisprować - fispern

"Ze swojeje nutřkowneje kapsy sfisprowach fijałkowy kwěćel – a Hanine woči so swěćachu." Na tutu sadu w nowej zběrce Doroteje Šołćineje "Mjez namaj" skedźbni...

Rěčny kućikPod wuměnjenjemi - Unter Vorbehalt

W němskich hamtskich tekstach čitamy husto formulaciju "unter Vorbehalt". Za słowo "Vorbehalt" jewi so w dwuzwjazkowym słowniku serbski wotpowědnik "wobmyslenje"...

Rěčny kućikCowboy, Teenie, Single

Loni hižo sym Wam, lubi připosłucharjo, něšto wo formach plurala powědała, kotrež pomjenuja muske wosoby. Tehdy konstatowach, zo so w słownikach a gramatikach...

Rěčny kućik z wusyłanja 03.05.2006Rostlinske surowizny

W nowinach sym čitała, zo planuja w Koćinje nowu biopłunowu připrawu. Tam maja so lětnje 6.000 tonow juchi a 4.000 tonow znowa rosćacych surowiznow na milinu...

Rěčny kućik z wusyłanja 17.05.2006Vorleistung

Hdyž přełožujemy němski tekst do serbšćiny, storčimy přeco zaso na słowa, kiž njehodźa so bjezposrědnje do serbšćiny přenjesć. Tak je to z němskim "Vorleistung".

Rěčny kućik z wusyłanja 24.05.2006Pokutny pjenjez - Bußgeld, Verwarnungsgeld

Sće tež wy, lubi připosłucharjo, hižo přespěšnje z awtom jěli, abo sće wot přećelnych politesow cedlku dóstali, dokelž sće wopak parkowali? Cedlka rěka němsce "Knölchen".

Rěčny kućik z wusyłanja 07.06.2006Dobropis a woprawnjenka

Njedawno wopraša so mje znata, hač prajimy serbsce za němske "Gutschein" woprawnjenka. Takle to pječa w słowniku steji. Pohladach do dwuzwjazkoweho słownika a namakach słowo.

Rěčny kućik z wusyłanja 14.06.2006Zestajenki z "žiwjenski"

Njedawno so mje něchtó wopraša, kak bych sadu "Er ist ein lebenslustiger Mensch" do serbšćiny přełožiła. W słowniku jewi so "žiwjenja zradny".

Rěčny kućik z wusyłanja 28.06.2006Strowy a čiły

Hdyž so němsce z někim rozžohnujemy, tak husto prajimy "Halt die Ohren steif!" – předewšěm, hdyž chcemu jeho pozbudźić abo zo bychmy jemu strowotu přeli.

Rěčny kućik z wusyłanja 05.07.2006Lěćna drasta

Hižo husto sym Wam, lubi posłucharjo, něšto wo tworjenju moderneho słownistwa powědała, kotryž někotre tematiske wobłuki potrjechi. Jedyn tajki wobłuk je drasta.

Rěčny kućik z wusyłanja 09.08.2006Wuwěšk abo wizitka

Słowo, kotrež ma tež w serbšćinje troji woznam, je němska zestajenka "Aushängeschild". W dwuzwjazkowym słowniku jewi so skromny zapis "wuwis" resp. "wuwěšk".

Rěčny kućik z wusyłanja 04.10.2006Skrótšenki w serbšćinje

W našej rěči je ličba skrótšenkow přiběrała, a wona zawěsće dale přiběra. Su skrótšenki, kotrež so kaž słowo wurjekuja, na přikład DEKRA abo IKEA.

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.10.2006Skažene mjaso a snobjed

Tołmačer steji druhdy před problemom, zo njenamaka za někajke němske słowo kmany serbski přełožk, kiž hodźi so do samsneje stilistiskeje runiny zarjadować.

Přinošk dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 01.11.2006Durchhänger

Štó wot nas to njeznaje: Naraz čujemy so wučerpani, ćělnje abo dušinje, w šuli, w powołanju abo při sportowanju; motiwacija a pohon pobrachujetej.

Rěčny kućik z wusyłanja 28.01.2005Bettwäsche - poćehnjenje

Hačrunjež sće runje hakle stanyli, chcu so dźensa w rěčnym kućiku hišće raz k łožam a w nich wužiwanym rekwizitam wróćić. Zo njebychu so naše łoža poněčim do smjerdźatych...

Rěčny kućik z wusyłanja 16.02.2005Dno - bjez dna/Den Boden verlieren

W nowinach sym čitała, zo je w dźensnišim času "wjele ludźi bjez dna" – što drje je z tym měnjene? Z konteksta hodźeše so wučitać, zo dźe wo to, zo njewědźa so tući ludźo...

Rěčny kućik z wusyłanja 23.02.2005Na raka zemrěć

Njedawno słyšach rozprawu wo spisowaćelu, kiž bě hižo před něšto lětami "na rak zemrěł". Skorigowach při sebi hnydom: wón bě na raka zemrěł. W serbšćinje mamy pola...

Rěčny kućik z wusyłanja 30.03.2005Schnapsidee - kał, błudna myslička

Njedawno wopraša so mje něchtó za serbskim ekwiwalentom za němske słowo "Schnapsidee". Mój prěni namjet bě "spontana abo njepřemyslena ideja". Potom pak pytach w němskim...

Rěčny kućik z wusyłanja 08.04.2005Hejkojta jehlička – Stecknadel

W Serbskich Nowinych čitach nawěšk wobchoda, w kotrymž wabješe so za kup "trodlow za rubiška" a kup "hejkojtych jehličkow". "Trodle" je serbske pomjenowanje za němske...

Rěčny kućik z wusyłanja 18.05.2005Winojty - winowaty

Winojty – winowaty: dwě jara podobnej słowje, ale matej wonej tež samsny woznam? Tu dyrbju prajić: Haj a ně. Haj, dokelž móžetej wobě słowje telko rěkać kaž...

Rěčny kućik z wusyłanja 20.07.2005Poćić so

Je lěćo a wonka je horco, horco kaž w pjecy. Čłowjek so poći kaž swinjo. Pohladajmy tola, hač nima serbšćina hišće wjace wurazow za to, hač tutón wobrot, kotryž...

Rěčny kućik z wusyłanja 05.08.2005All - inclusiv - dowol

Njedawno běch w pućowanskim běrowje, dokelž chcu w nazymskich prózdninach ze swójbu do dowola wotjěć. Wobhonich so za wšelakimi poskitkami, a přistajeny so mje wopraša...

Rěčny kućik z wusyłanja 07.09.2005Laufzeit

Namakach před dlěšim časom w našim póštowym kašćiku cedlu, z kotrejž chcyše někajki zastupnik wabić za lutowanski plan swojeho zawěsćenja. Běžny čas tutoho lutowanskeho...

Rěčny kućik z wusyłanja 09.09.2005Tütensuppe

Njedawno namakach internetowu stronu z titulom "frag.mutti.de". Wězo běch wćipna, što so za tym chowa. Dyrbjach so smjeć, dokelž běchu to lute pokiwy za nježenjeńcow...

Rěčny kućik z wusyłanja 02.11.2005Zwjeno - Felge

W poslednich lětach je so technika tež hladajo na kolesa spěšnje dale wuwiła. Multifunkcionalne wodźidło, klukowa abo kurblowa technologija kaž tež swěca...

Rěčny kućik z wusyłanja 09.11.2005Powětr přepušćace - Atmungsaktiv

Sport je rjana zaběra, kiž dźerži ćěło strowe a sylne. Ja tež rady sportuju. Pućuju, kolesuju, regularnje běham, nowoserbsce "jogguju". Při tym so wězo poćiš...

Rěčny kućik z wusyłanja 26.11.2004Trjechnosć

Njedawno sym čitała sadu: "Trjechnosć Patrika Woka ze Šunowa je dale konstantna." Što drje je "trjechnosć"? Z přisłušneho teksta zhoniš, zo dźe wo kopańcu, a tón młodźenc...

Rěčny kućik z wusyłanja 31.12.2004Silwester

Mjez našimi němskimi sobuwobydlerjemi je z wašnjom, zo sej na proze k nowemu lětu: "Guten Rutsch!" přeja. Serb to w tutej formje njewupraja. Wón so do noweho lěta...