Rěčny kućik dr. Sonju Wölkoweje z wusyłanja 16.01.2008 Prepozicije: z abo wot

08. wulkeho róžka 2009, 08:04 hodź.

W poslednim času přeco husćišo słyšu a čitam jara njewšědne wužiwanje prepozicije "z". Praju přikład: Serbske dźěći wočerstwjeja so ze spočatka tydźenja w prózdninskim lěhwje. Měnjeny je w tutym padźe časowy woznam, spočatk tydźenja markěruje so jako započatk někajkeje doby, kotraž traje hač do momenta, hdyž so to praji. Ale tu praji Serb poprawom hinak, wužiwa so prepozicija "wot": wot spočatka tydźenja su dźěći w prózdninskim lěhwje. Šulske lěto traje wot septembra hač do julija. Takle to dźe wot wčerawšeho abo wot zańdźeneho lěta.
Druhe tajke dźiwne wužiwanje zetkawamy w susodstwje werbow "potrjechić" a "wohrozyć", na přikład: Wjes je z wulkeje wody potrjechena abo wohrožena. Tež tu wužiwamy prawje prepoziciju "wot": skót je potrjecheny wot chorosće, žně su wohrožene wot wulkich dešćikow.
Čehodla pak so šěri tute dźiwne "z"? Tukam na to, zo dźe wo njedorozumjenje. W šuli su mnozy zawěsće nawuknyli, zo němskemu "von" njewotpowěduje přeco serbske "wot", ale tež druhdy "z": jabłuko njepadnje wot štoma, ale wězo ze štoma, njewozmu sej pomazku wot talerja, ale z talerja. A někotři drje su tute prawidło kusk předaloko spowšitkownili.