prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

z awdijom

Rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, dnja 08.11.2023 Rěčny kućik – lube dźěći

Rěčny kućik – lube dźěći

Kóžda rěč ma swoje pomjenowanja za dźěći, něžnostne mjena. Starši abo dźěd a wowka su nas małe hišće njewinowate dźěći rady mocl abo moclk mjenowali. A dźensa?

Njedawno čitach, zo je „swědka do Łužicy přijěła“. Na muske pomjenowanje swědk je so připowěsnyła kóncowka ‑a a nastała je swědka.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 20.09.2023 Rěčny kućik - Dosć městna měć

Rěčny kućik - Dosć městna měć

Hdyž sym njedawno nadpismo artikla čitała, zo maja “wučerjo přemało ruma”, sym so najprjedy jónu w myslach kopoliła. Slědowacy artikl přečitawši bě mi jasne, wo čo dźe.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, 13.09.2023 Rěčny kućik - Neple z polećom

Rěčny kućik - Neple z polećom

Klasiske kisałe neple znaju ja ze smjetanowej jušku, kisałej kórku, cyblu a wězo selu a popjerom, a snano da tón abo tamny hišće něšto druhe k tomu, za wosebity abo swójski šmak.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 06.09.2023 Rěčny kućik - busowe zawrótnišćo

Rěčny kućik - busowe zawrótnišćo

Lubi připosłucharjo, wěsće wy, što je městno, hdźež móža busy wobroćeć? Hdyž to słyšach, myslach sej najprjedy, zo tam něchtó busy znak wobroća, potajkim na třěchu staja.

wjace

z awdijom

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

z awdijom

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 30.08.2023 Rěčny kućik - Zelowěda

Rěčny kućik - Zelowěda

Kak měło so němske zapřijeće „Kräuterkunde“ do serbšćiny přełožić? Móžemy prajić, zo je to wěda wo zelach, wo jich wužiwanju a skutkowanju, kiž so hižo lětstotki dołho přichodnym generacijam dale dawa.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Lenku Šołćic, 04.01.2023 Rěčny kućik - Jězofina!

Rěčny kućik - Jězofina!

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2022

z awdijom

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

z awdijom

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej - 14.12.2022 Rěčny kućik - zastupnistwo městow (Städtetag)

Rěčny kućik - zastupnistwo městow (Städtetag)

W němčinje maš druhdy wurazy, zwjetša zestajenki, kotrež njehodźa so jednorje do serbšćiny přenjesć, dokelž njekryje so zakładny woznam słowa we woběmaj rěčomaj. Na přikład słowo „Städtetag“.

wjace

2 mjeń.

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

2 mjeń.

Rěčny kućik - škrjeńčka

srj 07.12.2022 08:20hodź. 01:51 mjeń.

link awdia

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-2199422.html

prawa MITTELDEUTSCHER RUNDFUNK

Słowo kopnjenčko w dotal předležacych słownikach zapisane njeje. Słowjeso kopnyć z wotpowědnikomaj „hacken“ a „treten“ drje so přećelne njezda, ale kreatiwnu nowotwórbu kopnjenčko jako přećelne pominanje přiwzamy.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej – 13.07.2022 Rěčny kućik – někomu něšto doprědka měć?

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 25.01.2022 Rěčny kućik - zabić dwě muše na jedyn raz

Rěčny kućik - zabić dwě muše na jedyn raz

Njedawno so něchtó prašeše za serbskim wotpowědnikom za němski wobrot “zwei Fliegen mit einer Klappe schlagen”, hač by so móhło rjec, zo zabiješ dwě muše z jednej placawu...

Wo poprjancach smy w rěčnych kućikach hižo wospjet rěčeli, tola njejsmy so hišće prašeli, čehodla drje wone tak rěkaja – poprjancy,

Rěčny kućik - drobnoplanet

Pluto je astronomiske ćěleso we słónčnym systemje, znaty jako planet. Před něšto lětami pak je Pluto tutón status zhubił a zarjaduje so po definiciji Mjezynarodneje astronomiskeje unije IAU jako “Zwergplanet”.

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 28.07.2021 Rěčny kućik - pječenske funkcije

Rěčny kućik - pječenske funkcije

Štóž rady pječe, so zawěsće tež z techniku swojeje pjecy wuznaje.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Rěčny kućik - nowa prezeska wuzwolena

W serbšćinje mamy wšelake přiwěški, z kotrymiž móžemy žónske formy wot muskich wosobowych pomjenowanjow wotwodźeć, powěda dr. Anja Pohončowa.

wjace

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 09.06.2021 Rěčny kućik - zetrěće

Rěčny kućik - zetrěće

wjace

z awdijom

prawa za wobrazy: colourbox

z awdijom

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 02.06.2021 Rěčny kućik - dobropisy

Rěčny kućik - dobropisy

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 26.05.2021 Rěčny kućik - e-reader a e-book

Rěčny kućik - e-reader a e-book

wjace

Der Maulwurf wurde vom Deutschen Zentrum für Luft- und Raumfahrt (DLR) entworfen. Mit der NASA-Mission "InSight" ist er Ende 2018 auf dem Mars gelandet. Der Maulwurf soll die Wärmeleitfährigkeit des Marsbodens in bis zu fünf Meter Tiefe messen. Dafür bohrt er sich in den Untergrund. Doch der Boden macht es dem Bohrer schwer. Aufnahmen von 2020.

prawa za wobrazy: NASA / JPL

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 19.05.2021 Rěčny kućik - Marsowa misija

Rěčny kućik - Marsowa misija

wjace

z awdijom

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

z awdijom

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 12.05.2021 Rěčny kućik - Tomatowa mjatka

Rěčny kućik - Tomatowa mjatka

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Rěčny kućik - formy k pječenju

Pječeće Wy rady? Na přikład tykanc? Znajemy wšelake formy, kotrež hodźa so za to wužiwać.

wjace

z awdijom

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

z awdijom

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 07.04.2021 Rěčny kućik - hra bjez přihladowarjow

Rěčny kućik - hra bjez přihladowarjow

Pandemije dla je přeco hišće wjele zakazane. Na přikład sportowe zarjadowanja z přihladowarjemi. Dypkowe, pokalne a druhe hry wotměłwaja so tohodla w prózdnych stadionach. Němcy praja k tomu "Geisterspiele". A serbsce?

Sće tež hižo raz dóstali sobuzdźělenku abo je wam chcył něchtó něšto sobuzdźělić? Zwěsćimy tu wliw němčiny, a tak je sobuzdźělenka nastała jako posłowny přełožk němskeho substantiwa "die Mitteilung", wě Dr. Jana Šołćina.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 03.02.2021 Rěčny kućik - mjetawka a chošćičko

Rěčny kućik - mjetawka a chošćičko

Hdyž je so sněžiło, kaž před něšto dnjemi, dyrbimy sněh sypać. Hdyž je sněh skerje próšny, a woršta sněha ćeńka, wužiwamy najlěpje chošćo. W někotrych končinach praji so tež: mjetawka. Tola je to prawje?

wjace

z awdijom

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

z awdijom

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 27.01.2021 Rěčny kućik - myškowy kocor

Rěčny kućik - myškowy kocor

Myškoweho kocora měć? Štóž je předołho doma na konopeju sydał a so dołho pohibował njeje, pytnje njezwučene napinanje na druhi dźeń, hdyž stawy bola. W němčinje praji so w tajkej situaciji "einen Muskelkater haben".

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 20.01.2021 Rěčny kućik - šarować

Rěčny kućik - šarować

wjace

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 06.01.2021 Rěčny kućik - "Tiernahrung"

Rěčny kućik - "Tiernahrung"

Za wuhotowanje noweho předawanišća zežiwidłow z dwurěčnymi taflemi so njedawno firma za serbskim wotpowědnikom němskeje zestajenki "Tiernahrung" naprašowaše. Dr. Jana Špołcina dósta nadawk, so wo to postarać.

Kaž wupada, drje bórze k dispoziciji steji srědk, z kotrehož pomocu snano dalšemu rozpřestrěću korony zadźěwamy. Po cyłym swěće slědźa na wuwiću tajkeho srědka, kotremuž Němcy "Impstoff" praja. A serbsce?

wjace

Hdyž jědźe něchtó ze swojim awtom před wami, móže so stać, zo wuleći naraz přez jeho so wjerćate kolesa z puća wudrěty kamušk do wašeho awta a wam frontowu škleńcu wobškodźi. Němsce praji so k tomu Steinschlag.

wjace

Nur eine Packung Toilettenpapier pro Person wird wegen der Hamsterkäufe verkauft.

prawa za wobrazy: imago images / Frank Sorge

Rěčny kućik, dnja 15.04.2020 z dr. Sonju Wölkowej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Razantnje šěri so na cyłym swěće koronawirus, a hišće razantnišo drje šěri so panika, kiž so na wšelake wasnje jewi. Zawěsće je rozumne, zo dźiwamy wosebje na hygienu a zo wzdamy so njetrjebawšich zetkanjow a jězbow.

wjace

z awdijom

prawa za wobrazy: imago images/Westend61

z awdijom

Rěčny kućik, dnja 08.04.2020 z dr. Janu Šołćinej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

wjace

Rěčny kućik, dnja 01.04.2020 z dr. Janu Šołćinej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Rěčny kućik, dnja 18.03.2020 z dr. Sonju Wölkowej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Wirus SARS-CoV-2, kiž mjenuje so němsce jednorišo "Coronavirus" nas tuchwilu wšědnje zaběra. Tola kak drje pomjenjowanje w serbskej rěči najlěpje wužiwamy?

wjace

prawa za wobrazy: imago images / Design Pics

Rěčny kućik, dnja 11.03.2020 z dr. Janu Šołćinej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Někotři praja, zo njedawa ničo strowšeho, hač tajki krótki připołdniši spar. 15 mjeńšinow hižo dosaha, praja lěkarjo. Ja so na swój krótki spar po wobjedźe hižo nětko wjeselu. A dr. Jana Šołćina praji.

wjace

Tabletten in den Farben gelb, rot und weiß sind farblich in Schichten getrennt zu einem Dreieck gelegt.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik, dnja 04.03.2020 z dr. Anju Pohončowej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

W mnohich poradnikach wo strowym zežiwjenju doporučuja eksperća we wěstych padach wužiwanje tak mjenowanych “Nahrungsergänzungsmittel”. Tute su zwjetša w formje tabletow na předań.

wjace

Rěčny kućik, dnja 26.02.2020 z dr. Sonju Wölkowej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Hdyž by na přikład něchtó słowo "Wäschespinne" přełožił na "šatowy pawk", što drje by dr. Sonja Wölkowa k tomu prajiła?

wjace

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Hdyž na ritku ći zyma je, to zaswěć sej sedłowe tepjenje - praji serbske přisłowo, kotrež hač dotal znał njejsym. Nóhaj, zawěsće je sej mój kolega tute sam wumyslił. Ale što drje so za tym chowa?

wjace

prawa za wobrazy: imago/Papsch

Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinu, dnja 29.01.2020 Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik

Woblubowany material serbskeje drasty wosebje w srjedźnej Łužicy je płat z módroćišćom. Njedawno rozprawjachu w Serbskich Nowinach, zo je rjemjesło jeho zhotowjenja w našich kónčinach chutnje wohrožene.

wjace

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 04.12.2019 Cymt abo skorica

Cymt abo skorica

Haj, lěto so woprawdźe na kónc chila. Tak smy zašłu njedźelu prěnju swěčku na adwentnym wěncu zaswěćili a wosušk nakrali, mnohe hodowne wiki su swoje wrota šěroko wotewrěli...

wjace

Eine junge Frau mit Hut sitzt in der Sonne

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej , dnja 13.11.2019 Sej rjane popołdnjo popřeć

Sej rjane popołdnjo popřeć

Ja njewěm, kak pola was wupada, hdyž maće wólny čas - potajkim chwile za někajku cyle wosobinsku zaběru abo zabawu. Tomu abo tamnemu so snano wostudźi. Kak drje je to pola dr. Jany Šołćineje?

wjace

Die SMS wird am 3. Dezember 2017 25 Jahre alt. Mit dem Smartphone tippt eine Frau in einer gelben Bluse eine Textnachricht.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 06.11.2019 Dlěše stłóčenje

Dlěše stłóčenje

Nowe časy, nowe kwasy - praji serbske přislowo. Abo hinak prajene: Z nowej techniku přińdu nowe elementy posłužowanja na wiki. To potrjechi na přikład tež wužiwanje tableta abo smartfona.

wjace

Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 30.10.2019 Awtowe tepjenje

Awtowe tepjenje

Štóž rano z awtom na dźěło dyrbi a nima garažu, budźe bórze mróz z awta škrabać dyrbjeć a sydnje so do zymneho sydła. Chiba zo móže sej awto do toho zwohrěwać. Za to je trěbne, štož mjenuje so němsce „Standheizung".

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 16.10.2019 Optiske mylenje

Optiske mylenje

wjace

Menschen sitzen in Abritsgruppen zusammen

prawa za wobrazy: MDR/Martin Wenk

Rěčny kućik | dnja 09.01.2019 z dr. Janu Šołćinej Leitbild

Leitbild

Hornjoserbšćina je dynamiska moderna rěč, kotraž so dale wuwiwa - a tak je přirodnje, zo so za přełožowanje němskich słowow stajnje za dalšimi hornjoserbskimi wotpowědnikami pyta.

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2018

Rěčny kućik | dnja 05.12.2018 z dr. Sonju Wölkowej Wunschzettel

Wunschzettel

W tydźenjach do hód maja ludźo nuzne, rumpodicha honić. Njeje docyła tak lochko, za kóždeho ze swojich lubych prawy darik namakać.

wjace

Rěčny kućik | dnja 26.09.2018 z dr. Janu Šołćinej Papierstau

Papierstau

wjace

prawa za wobrazy: Stadtverwaltung Görlitz/Nikolai Schmidt

Rěčny kućik | dnja 19.09.2018 z dr. Sonju Wölkowej Šesćiměsta

Šesćiměsta

wjace

Rěčny kućik | dnja 12.09.2018 z dr. Anju Pohončowej Tochterfirma

Tochterfirma

Njedawno dóstach naprašowanje, kak móhli serbsce prajić za němsku „Tochterfirma".

wjace

Rěčny kućik | dnja 05.09.2018 z dr. Janu Šołćinej Wahlberechtigt/Abstimmungsberechtigt

Wahlberechtigt/Abstimmungsberechtigt

Runoprawosć serbskeje rěče je nětko při wólbach na komunalnej runinje lěpje zaručena.

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2017

prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Rěčny kućik, dnja 27.12.2017 z dr. Sonju Wölkowej Nakósna abo nachilena smužka

Nakósna abo nachilena smužka

Njedawno je na tym městnje dr. Sonja Wölkowa rěčała wo nakósnej smužce, serbskim wotpowědniku za "Schrägstrich". Na to sta so tole:

wjace

Rěčny kućik, dnja 06.12.2017 z dr. Janu Šołćinej Na zahrodźe

Na zahrodźe

Serbšćinu wuknjacy nan so njedawno jara dźiwaše wuprajenju pěstowarki „Dźěći su na zahrodźe“. Chwilku přemyslowaše a so potom němsce wopraša „na zahrodźe?“ –„Warum denn auf dem Garten?“.

wjace

Kleine fast schwarze Schalen liegen um Pflanzen in einem Beet

prawa za wobrazy: Daniela Dufft

Rěčny kućik, dnja 08.11.2017 z dr. Anju Pohončowej Mulchować

Mulchować

Posledne dźěła na zahrodźe su zdokonjane - abo znajmjeńša nimale zakónčene. Mnozy pak chcedźa hišće swoje rjadki ze wšelakimi zbytkami, na přikład z hałžkow a lisća, zawodźeć - potajkim: je mulchować.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołcineje z wusyłanja 25.10.2017 Nebelschlussleuchte

Nebelschlussleuchte

Nazyma tu je. Awta su wotpowědnje wuhotowane, a maja prědku a zady sylnišo swěćace lampy, kotrymž praji so „Nebelscheinwerfer" a lampam zady „Nebelschlussleuchte". A serbsce?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.10.2017 Tłóčny knefl

Tłóčny knefl

Njedawno powědaše mi znata, zo wona dźěćom při hotowanju serbskeje drasty na čěpc přičini drykerk, zo njebychu čěpc zhubili. Najprjedy scyła njejsym rozumiła, što je wona tam přišiła.

wjace

Ein Bräutigam steckt einer Braut einen Ring an den Finger

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 11.10.2017 Kwasny pjeršćeń

Kwasny pjeršćeń

Zo je tute słowo wotwodźene wot porsta, na kotryž sej tajki pjeršćeń tyknjemy, njeje na prěni pohlad widźeć, tola štóž znaje čěšćinu spóznaje wěsće zlochka zwisk mjez słowomaj prst – porst a prsten – pjeršćeń.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 06.10.2017 Fake News

Fake News

Pomjenowanje "Fake News" wužiwa so za wopačne a fingěrowane nowinki, kaž so wone zaměrnje w socialnych medijach rozšěrjeja.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.08.2017 Temperatury stupaja

Temperatury stupaja

Skónčnje je lěćo, nic jenož po protyce, ale tohorunja po wonkownych temperaturach! Hižo wot junija sem temperatury mócnje stupaja.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 26.07.2017 Kónc tydźenja

Kónc tydźenja

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 19.07.2017 Tortenboden

Tortenboden

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 12.07.2017 Gaffer

Gaffer

wjace

Kuchenbuffett mit Thüringer Blechkuchen in Kutzleben

prawa za wobrazy: MDR/Heike Opitz

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 28.06.2017 Zupfkuchen

prawa za wobrazy: imago/Christian Ohde

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.05.2017 Steuerpflichtig

Steuerpflichtig

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 03.05.2017 Rjewjeń, rjetwička a dalše ...

Rjewjeń, rjetwička a dalše ...

Hdyž maš někoho wosebje rady a jeho abo ju k sebi tłóčiš, potom praja Němcy k tomu: „Jemanden knuddeln". A kak móhli to serbsce prajić, knjeni dr. Šołćina?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 26.04.2017 Tauschbörse

Tauschbörse

Sej z druhimi wěcy wuměnić, bjez pjenjez, je prastare wašnje wikowanja. Tež dźensa sej ludźo tajke składnosće organizuja, němsce rěka to "Tauschbörse".

wjace

prawa za wobrazy: picture alliance / dpa | Jan Woitas

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 19.04.2017 Trinkfest

Trinkfest

Za někoho, kiž tójšto alkohola znjese, maja w němčinje wuraz "trinkfest". Ale kak móžemy to serbsce rjec?

wjace

Ptača gripa je tež dwurěčne kónčiny docpěła. Němsce rěka tuta chorosć oficielnje "Geflügelpest". Kak to serbsce pomjenujemy? Dr. Jana Šołćina je so z tym zaběrała.

wjace

Zwei Katzen kuscheln miteinander auf einer Decke

prawa za wobrazy: Grit Nicklisch

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.02.2017 Knuddeln

Knuddeln

Hdyž maš někoho wosebje rady a jeho abo ju k sebi tłóčiš, potom praja Němcy k tomu: „Jemanden knuddeln". A kak móhli to serbsce prajić, knjeni dr. Šołćina?

wjace

prawa za wobrazy: SemperOpernball/Prausse

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 15.02.2017 Drježdźany

Drježdźany

Njedawno bě w Drježdźanach zaso bal w Semperowej operje. Lětsa steješe pod hesłom "Dresden strahlt". Dr. Sonja Wölkowa je so zadźiwała, jako wusłyša jako přełožk tutoho hesła: "Drježdźany so błyšći". Čehodla?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.02.2017 Bewegungsmelder

Bewegungsmelder

Zawěsće znajeće wy wšitcy tute elektroniske sensory, kotrež pohiby we wěstej wokolinje registruja. Němsce mjenuja so "Bewegungsmelder". Kak móžemy pak k tomu najlěpje serbsce prajić? Dr. Anja Pohončowa nam to přeradźi.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.02.2017 Přeněmčenje serbšćiny?

Přeněmčenje serbšćiny?

Wobroty z němčiny do serbšćiny přełožić njeje husto jednora wěc. Wosebje, hdyž jedna so wo słowne zestajenki, kaž Modenschau a podobne. Hrozy snano strach přeněmčenja serbšćiny? Dr. Jana Šołćina podawa swoje měnjenje.

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 25.01.2017 Zwerchfell

Zwerchfell

Njedawno słyšach někoho rjec: "Sym so tak smjał, zo je mi cwerchfel bolał!" Što praja rěčespytnicy k tomu?

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 18.01.2017 Jasne słowa

Jasne słowa

Kak drje prajimy serbsce najlěpje, hdyž něchtó cyle jasnje a wotewrjenje swoje měnjenje abo swoje stejnišćo zwurazni? Dr. Sonja Wölkowa je njedawno spodźiwny němski wobrot za to wusłyšała "klare Kante zeigen"...

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.01.2017 Jedyn a poł - połdra

Jedyn a poł - połdra

Druhdy čitamy abo słyšimy, zo chce něchtó za "jedyn a poł lěta" do wójska, do wukraja abo dokalžkuli druhdźe. Kak móžemy to lěpje zwuraznić, wujasni nam dr. Jana Šołćina.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 04.01.2017 Rězać abo třihać

Rězać abo třihać

Što wohnjowa wobora poprawom čini, hdyž chce zranjeneho šofera ze znjezboženeho awta wuswobodźić. Dyrbi znjezboženeho wutřihać abo wurězać? K tomu měni dr. Anja Pohončowa, zo je wažne, što so wobdźěłuje.

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2016

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 28.12.2016 Waschtrommel

Waschtrommel

Dźěći a młodostni to dawno hižo njeznaja: Kak so mazana drasta něhdy z ruku płokaše. Dźensa spjelnjeja nadawk płokanske mašiny. Ale kak prajimy serbsce za słowo „Waschtrommel"? Dr. Sonja Wölkowa to wě.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.12.2016 Glühbier

Glühbier

Móhł sej něchtó předstajić, sej město horceho wina přihotować horce piwo? Što to dokładnje je a kak to najlěpje serbsce pomjenujemy, rozkładźe nam dr. Jana Šołćina.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 14.12.2016 Bow abo ejmor?

Bow abo ejmor?

Zawěsće mysla sej mnozy, zo je bow porjadne serbske słowo, ejmor pak požčonka z němčiny. Je da tomu woprawdźe tak? Wotmołwu na to da nam dr. Anja Pohončowa.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 07.12.2016 Zerja a směrki

Zerja a směrki

Lěto so na kónc chila a dny su dźeń a krótše, wopušćamy dom póćmje a nawróćamy so póćmje. Serbšćina je sej wobchowała za to wšelake wurazy: rano su to zerja a wječor směrki. Dr. Sonja Wölkowa nam pozadki rozkładuje.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.11.2016 Koło, kruh abo kružk?

Koło, kruh abo kružk?

Koło, kruh a kružk - to su tři słowa, kotrež we wšech móžnych woznamach wužiwamy. Što pak je rozdźěl mjez kołom, kruhom a kružkom? Dr. Jana Šołćina nam to rozkładźe.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.11.2016 W "štawje" stać

W "štawje" stać

Štó z nas drje njeje lětsa znajmjeńša jónu na awtodróze stać dyrbjał, dokelž bě haćenje. Ja mějach "štaw", někotři praja. Ale serbsce to wězo njeje. Dr. Anja Pohončowa podawa alternatiwy.

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 16.11.2016 Namrěć - zdźědźić - herbować - wotkazać - zawostajić

Namrěć - zdźědźić - herbować - wotkazać - zawostajić

Njedawno steješe w Serbskich nowinach tole: Něchtó chce statok z ležownosću předać abo někomu zdźědźić. To pak je wopak. Čehodla? A kak ma to prawje rěkać, to zhoniće wot Dr. Sonje Wölkoweje.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.11.2016 Ganzor – husor – huso – husyca?

Ganzor – husor – huso – husyca?

Šulerka so dr. Jany Šołćineje njedawno wopraša, hač je wobsahowy rozdźěl mjez słowomaj “husor” a “ganzor”. Tu zhoniće wotmołwu...

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.11.2016 Trjepjena abo schody?

Trjepjena abo schody?

Što je poprawom rozdźěl mjez trjepjenami a schodami? Dr. Anja Pohončowa rozkładźe.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 26.10.2016 Ćěkancy na ćěkańcy

Ćěkancy na ćěkańcy

Přeco zaso je w medijach a wšědnych rozmołwach rěč wo ćěkańcach. Tola to njewotpowěduje słowotwórbnym zasadam hornjoserbšćiny, praji dr. Sonja Wölkowa. Kak ma to prawje rěkać, zhoniće tule.

wjace

Eine Frau liegt im Freien auf Kissen und träumt.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 19.10.2016 Sony a dźeća

Sony a dźeća

Sonić abo so dźeć. Hdy so kotre zapřijeće wužiwa, to zhoniće tu wot dr. Sonje Wölkoweje.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 12.10.2016 Fajma

Fajma

Njeje ničo nowe, zo wužiwamy w serbšćinje tójšto němskich požčonkow. Husto dosć bě přewzaće słowa zwjazane z přewzaćom wěcy sameje. Kak bě to pola słowa "fajma"?

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 05.10.2016 Sebjezakitowanje

Sebjezakitowanje

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 31.08.2016 Towaršnosć sebičnikow

Towaršnosć sebičnikow

Němčina znaje wobrot „seine Ellbogen gebrauchen". W serbšćinje so wobrot w mjenowanym zmysle „swoje łochće zasadźeć" skerje njewužiwa. Kak móžemy sej tuž w serbšćinje pomhać?

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 24.08.2016 Pimpl

Pimpl

Tónraz jedna so w našim kućiku wo pimpl a mjeńši pimplk. Je to pomjenowanje za cyle małe mnóstwo něčeho, na přikład pimplk jědźe, kiž zwostanje na talerju a móhł so tola hišće zjěsć - tajki pimpl tola wyše njewostajimy.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.08.2016 Hock-Streck-Sprung

Hock-Streck-Sprung

Štóž často abo prawidłownje sportuje, tón zawěsće hnydom wě, što stej ležny zepěr abo zhibowanje kolena. Ale štó znaje serbski wotpowědnik němskeho "Hock-Streck-Sprung"?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 10.08.2016 Hochseilgarten

Hochseilgarten

Při Budyskim spjatym jězorje nastawa tuchwilu tajki "Kletterpark". Tam wisaja powjazy, po kotrychž móžeš w někotrych metrach wysokosće balansować a wšelake zadźěwki přewinyć. Ale kak mjenujemy to serbsce?

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 03.08.2016 Fiderki

Fiderki

Małym dźěćom poskićamy pomazki a druhu jědź najprjedy raz rozkrane na małe fiderki. Tola zwotkel bjerje so w serbšćinje tajke słowo? Wšako je w dźensnišej spisownej němčinje tajke słowo njeznate.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 27.07.2016 Sobuzdźělenka - něšto sobuzdźělić

Sobuzdźělenka - něšto sobuzdźělić

Sće tež hižo raz dóstali sobuzdźělenku abo je wam chcył něchtó něšto sobuzdźělić? Tu zwěsćimy wliw němčiny. Formje njejstej wopačnej, ale su lěpše hornjoserbske wotpowědniki. Dr. Jana Šołćina je nam přeradźi.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 20.07.2016 Drohne

Drohne

Dźeń a husćišo wuhladaš w powětře nastroje, kotrež mjenuja so němsce "Drohne". Mamy pak tež krasne serbske słowo za to. Kotre? To přeradźi nam dr. Anja Pohončowa.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 13.07.2016 Jedyn staršiski dźěl

Jedyn staršiski dźěl

Druhdy słyšimy, zo něchtó praji: "Jedyn staršiski dźěl". To wšak prawje serbsce njeklinči. Kak bychmy w maćeršćinje najlěpje k tomu prajili?

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 06.07.2016 Něšto delełamać

Něšto delełamać

Jako sćěh němsko-serbskeje dwurěčnosće dóstawaja so husto tež modowe słowa do serbšćiny. Nowša tajka "moderna" twórba je w hornjoserbšćinje werb "delełamać".

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 29.06.2016 "Kluft"

"Kluft"

Němske słowo "Kluft" ma wjacore woznamy. Na jednej stronje je to wobchadnorěčny wuraz za draby, na druhej stronje zwuraznja so z nim škałba.

wjace

Frau liegt auf Sofa, ihren Kopf zwischen Monitor und Tastatur eines Notebooks gesteckt

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.06.2016 Konopejnik

Konopejnik

Njedawno smy Wam w tutej rubrice podała wšelake wurazy za němske "Stubenhocker" a "Nesthocker". Dźensa chcemy Wam předstajić wuraz "Couch-Potato", kotryž wopisuje drje modernizowanu wersiju hnězdaka.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 01.06.2016 Chošćo - mjetawka - mjetlica

Chošćo - mjetawka - mjetlica

Holčička mjećeše z chošćičkom šćežčičku - znajeće tute hrónčko k zasukanju jazyka? Je tam rěč wo chošćičku - to je pomjeńšenka słowa chošćo.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 25.05.2016 Wnučkokmanosć

Wnučkokmanosć

"Enkelfähig" - tež w němčinje so wony wuraz dźeń a husćišo wužiwa, a mjez tym eksistuje hižo časopis z tutym mjenom.

wjace

Vater und Sohn sitzen auf dem Sofa, essen Burgen und freuen sich.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr.Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.05.2016 Domasydak

Domasydak

Němske słowo "Stubenhocker" pomjenuje čłowjeka, kotryž radšo doma koka a jenož zrědka won chodźi. W słownikach namakamy tójšto serbskich wotpowědnikow za němski wuraz.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 11.05.2016 Psa won wodźić

Psa won wodźić

Němsce so praji, zo maš z psom "Gassi" hić - je to wězo eufemizm za to, zo maš jemu móžnosć poskićić, zo by so wonka wuprózdnił. Kak zwuraznimy to serbsce?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončowej z wusyłanja 04.05.2016 Rejowacy jebak

Rejowacy jebak

W zašłych tydźenjach a měsacach pak bě w medijach přeco zaso rěč wo poměrnje nowym wašnju kradnjenja, mjenujcy z pomocu tak mjenowaneho „Antanztricka".

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 27.04.2016 Zakoń čistoty (piwa)

Zakoń čistoty (piwa)

Tematika dokoławokoło piwa je zajimawa - tež za rěčny kućik. Swójbne mjeno Piwarc je dokład za to, zo su naši słowjanscy prjedownicy sami piwo warili.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 20.04.2016 Słuchomobil

Słuchomobil

Hustohdy dóstawamy jako rěčespytnicy naprašowanja, kak móhł so někajki nowy techniski nastroj serbsce pomjenować. Tola tež naši nowinarjo a rozhłosownicy kreatiwnje k wutwarej słowoskłada přinošuja.

wjace

Drei Männer machen Dehnungsübungen vorm Joggen.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 13.04.2016 Myškoweho kocora měć

Myškoweho kocora měć

Snano wužiwaće tež wy krasne nalětne wjedro za sportowanje. Štóž pak je předołho doma na konopeju sydał, pytnje njezwučene napinanje na druhi dźeń.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.04.2016 Popsy

Popsy

“Dźěći jědźa k snědani najradšo popsy!” – tole powědaše pěstowarka. Haj - tak wotbłyšćuja so změny w wšědnym žiwjenju tež w serbskej rěči.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 30.03.2016 Drobnolinka

Drobnolinka

Njedawno wopraša so mje wowka cyle słódkeje holčki, kak móhła serbsce rjec, zo je wona něžna kaž Däumelinchen.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.03.2016 poł a połojčny

poł a połojčny

We wšelakich wobłukach njewupisaja so hižo połne dźěłowe městna, ale – němsce prajene: halbe Stellen.

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 16.03.2016 "načwutrobu"

"načwutrobu"

Druhdy dóstanjemy wot lěkarja lisćik za přepytowanje kreje. Móže być, zo dyrbimy potom rano “nüchtern” do labora hić.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Sonju Wölkoweje z wusyłanja 09.03.2016 So nahladać – sich sattsehen

So nahladać – sich sattsehen

Sće snano tež hižo raz słyšeli, kak je něchtó prajił, zo njemóže so něćeho "syty hladać". Štož je tež hižo serbskej rěčespytnicy, dr. Sonji Wölkowej, napadnyło.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 02.03.2016 So zapójsnyć

So zapójsnyć

Serbja rady rejuja – a hižo w pěstowarni zaspěwaja holčki a mali pjerachojo stučki a zarejuja k taktam hudźby. „Šewc“ – to je zawěsća jedna z najznaćišich serbskich rejow.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.02.2016 Hornja mjeza

Hornja mjeza

Hižo měsacy dołho diskutuja politikarjo wo tym, hač ma so w Němskej w zwisku z ćěkancami zawjesć wěsta “Obergrenze”. Němske słowo Obergrenze njeje nowe a serbsce móžemy k tomu prosće prajić “hornja hranica”

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 10.02.2016 Změšane jejo

Změšane jejo

Wuraz přewjerćane jejo w Němsko-hornjoserbskim słowniku wězo zapisany njeje, tam podawatej so ekwiwalentaj rozwjerćane abo měšane jejo.

wjace

prawa za wobrazy: imago/blickwinkel

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (03.02.2016) Wuwaženosć

Wuwaženosć

Přeco zaso słyšimy wuraz “Nachhaltigkeit”. Mamy w serbšćinje wjacore móžnosće wotpowědnik tworić. Za kotry so na kóncu rozsudźiće, wotwisuje sylnje wot konkretneho konteksta.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (27.01.2016) Zapinawka

Zapinawka

Tute pomjenowanje pokazuje na to, zo jedna so wo jehłu, z kotrejž móžemy něšto přityknyć a ju potom zapinyć. To je praktiska wěcka – tuž hodźi so tajka zapinawka za prowizoriske reparatury na drasće.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (20.01.2016) Dopokaz přichada

Dopokaz přichada

Rozprawnistwo w medijach žada sej wutworjenje nowych hornjoserbskich ekwiwalentow němskich nowotwórbow, kotrež so w zwisku z problematiku integrowanja azylantow zaběraja. Tak na přikład za słowo “Ankunftsnachweis”.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (13.01.2016) Studnička

Studnička

Wosebje w lěću je to něšto rjane a wužiwarja ničo njepłaći. Němsce rěka tajka připrawa za pitnu wodu “Trinkbrunnen”. A serbsce?

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Glühwein „mit Schuss“

Šklénčku palenca, kotraž so horcemu napojej přida, móžemy wězo konkretnje pomjenować – potom bychmy prajili, zo pijemy horce wino z palencom abo likerom.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany šołćineje (18.11.2015) „Schmerzensgeld“

„Schmerzensgeld“

Wone pjenjezy dóstanješ na př. po njezbožu jako financielne narunanje někajkeje ćělneje abo dušineje škody: “Schmerzensgeld”.

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (25.11.2015) „Geschnetzeltes“

„Geschnetzeltes“

Němski přełožk wujasni, zo njejednaše so wo přewjerćane mjaso, na čož běch w prěnim wokomiku mysliła, ale zo bě měnjene Putengeschnetzeltes. Kak najlěpje prajimy, zo njeby k tajkemu njedorozumjenju dóšło?

wjace

Rěčny kućik dr. Jany šołćineje (18.11.2015) „Schmerzensgeld“

„Schmerzensgeld“

Wone pjenjezy dóstanješ na př. po njezbožu jako financielne narunanje někajkeje ćělneje abo dušineje škody: “Schmerzensgeld”.

wjace

Symbolbild: Auf einem Teppich, der ein Herz zeigt, sitzen sich eine Frau und ein Mann mit Laptop gegenüber, deren Zeigefinger sich berühren

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (11.11.2015) „Berührungsangst“

„Berührungsangst“

„Berührungsangst“ wopisuje fenomen, zo maja někotři strach před ćělnym dótknjenjom abo scyła před zetkawanjom z druhimi, jim njeznatymi ludźimi. Njetrjebamy w serbšćinje scyła wutworić žane „Berührungsängste“, ale...

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (04.11.2015) „Lispeln“

„Lispeln“

W němčinje znajemy leksikalisku nowotwórbu „Solarfachwirt“. A serbsce? Nowe powołanja a nowe mjena powołanjow, dr. Jana Šołćina wěnuje so wonej problematice.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (28.10.2015) „Solarfachwirt“

„Solarfachwirt“

W němčinje znajemy leksikalisku nowotwórbu „Solarfachwirt“. A serbsce? Nowe powołanja a nowe mjena powołanjow, dr. Jana Šołćina wěnuje so wonej problematice.

wjace

Zwei junge Menschen setzen zum Sprint an, um ihre Karriere zu starten.

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (21.10.2015) „durchstarten“

„durchstarten“

Słowo „durchstarten“ hodźi so hrubje wopisać jako „z wotmachom abo elanom něšto započeć“. Słowo „durchstarten“ wustupuje pak tohorunja w přenjesenym zmysle.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (14.10.2015) „Hartreife a Weichreife“

„Hartreife a Weichreife“

Nazyma je čas zrałeho sadu. Móžemy sušenki dźěłać abo móžemy sad zawarić. Tu je wažne, zo wobkedźbuje so prawy čas za žně.

wjace

Die Sporthalle im Bildungszentrum der Thüringer Polizei in Meiningen

prawa za wobrazy: Torsten Stahlberg/Thüringer Ministerium für Inneres und Kommunales

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (07.10.2015) „Hallenwart“

„Hallenwart“

Mamy dźeń a wjac mjena powołanjow, kotrež su so w zašłych lětach přeměnili resp. wobsahowje rozšěrili. Jedyn přikład je němska zestajenka „Hallenwart“, kotraž dyrbi so tež do serbšćiny přełožić.

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (30.09.2015) „Erstaufnahmeeinrichtung“

„Erstaufnahmeeinrichtung“

Štóž chce wo azyl prosyć, dyrbi wotpowědnu próstwu pola němskich zarjadow abo pola policije zapodać. Po tym přińdźe do tak mjenowanych “Erstaufnahmeeinrichtungen”.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (23.09.2015) „Aller guten Dinge sind drei“

„Aller guten Dinge sind drei“

Aller guten Dinge sind drei – takle móžemy rjec, hdyž padnu w kopańcy třeće wrota za naše faworizowane mustwo. Ale kak prajimy to serbsce?

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (16.09.2015) „Stoßgebet“

„Stoßgebet“

Kak móhli do serbšćiny přełožić němsku zestajenku „Stoßgebet“. Jedna so potajkim wo krótku modlitwu, kotraž so we wosebje kritiskej abo napjatej situaciji artikuluje – so posłownje „wustorči“.

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohočoweje (09.09.2015) „brijnosć“

„brijnosć“

W žanym serbskim słowniku słowo njesteji. Słowo brijnosć woprawdźe eksistuje z woznamom “młodźina”, ale jenož we Wojerowskim dialekće.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (02.09.2015) „Wetterleuchten“

„Wetterleuchten“

Hrima so a błyska so a druhdy jewi so to, štož mjenuje so němsce Wetterleuchten – potajkim situacija, hdyž so hrimanje bliži a na njebju widźimy, zo so znazdala za mróčelemi błyska. Kak na to prawje serbsce prajimy?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (19.08.2015) „Lautstärkeregler“

„Lautstärkeregler“

Tajke něšto mamy na wšelakich nastrojach: na telewizorje, na radiju, na CD-wothrawakom abo na dalnoposłužowaku. Poti, tak mjenuja jón technikarjo.

wjace

prawa za wobrazy: MDR/Michael Hesse

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (26.08.2015) „Rohbau“

„Rohbau“

Dźensa jedna so wo njehotowe – jenož z murjow wobstejace – twarjenje, kotrež pak hišće wobmjetane a wotnutřka dotwarjene njeje.

wjace

prawa za wobrazy: imago/HochZwei

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (12.08.2015) „Bičbul“

„Bičbul“

Prózdniny tu su, słónco smali a dowolnikow ćehnje k morju a do kupjelow. Wabja tam móžnosće towaršliweje sportoweje zaběry. Němsce rěka to Beachball – a serbsce?

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (05.08.2015) „Schwimmärmel, Schwimmflügel, Schwimmflossen“

„Schwimmärmel, Schwimmflügel, Schwimmflossen“

Mjeńšim dźěćom, kiž hišće płuwać njemóža, da so rady pomocny srědk z němskim mjenom „Schwimmärmel“. Tež za dalši pomocny srědk při płuwanju, němsce „Schwimmflossen“, w słownikach serbski wotpowědnik pobrachuje …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (29.07.2015) „Alphatier“

„Alphatier“

Wědomosć, kotraž přepytuje zadźerženje zwěrjatow w skupinje, je wutworiła terminus „Alphatier“. Měnjene je zwěrjo, kotrež steji w skupinskej hierarchiji na prěnim městnje – kaž pismik „alpha“ w grjekskim alfabeće.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (22.07.2015) „Memento mori“

„Memento mori“

Memento mori – njedawno sym naprašowanje dóstała, kak měła so tuta łaćonska sentenca do serbšćiny přełožić. Myslu sej, zo so to njedyrbi přełožić …

wjace

Röteln-Ausschlag an der Wange eines Jungen.

prawa za wobrazy: imago/Niehoff

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje (15.07.2015) „Ringelröteln“

„Ringelröteln“

Sym lětsa hižo porěčała wo dźěćacej chorosći, kotraž so mjenuje serbsce wosypicy, němsce Masern. Mjeztym je so w někotrych gmejnach zjewiła dalša, ale mjenje znata dźěćaca chorosć, němsce Ringelröteln.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (08.07.2015) „Lehrkörper, Lehrerkollektiv“

„Lehrkörper, Lehrerkollektiv“

Towaršnostne změny wotbłyšćuja so tež w leksice. Dobry přikład za to je słowo kolektiw, kotrež so dźensa jenož hišće zrědka hdy – a jeli potom předewšěm wot staršich rěčacych – wužiwa.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (01.07.2015) Wostać abo dać?

Wostać abo dać?

„Wostajće nas to hakle přichodny króć rozsudźić!“ Na tute wašnje radźeše njedawno něchtó, zo bychmy rozsud wotstorčili na přichodne zetkanje. Rozumić hodźi so ta sada jenož po přełožku do němčiny …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (24.06.2015) „Windbeutel“

„Windbeutel“

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje (20.05.2015) Pochad słowa „hadrješćo“

Pochad słowa „hadrješćo“

Njedawno přemyslowachmy mjez Drježdźanskimi Serbami, zwotkel drje so bjerje nam Serbam derje znate słowo hadrješćo …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (13.05.2015) „Katzensprung-Ticket“

„Katzensprung-Ticket“

Zajimawa je forma rěče, kotraž so we wabjenju za najwšelakoriše produkty wužiwa. Tež w němčinje so kreatiwnje stajnje nowe pomjenowanja tworja, kotrež maja so po potrjebje potom tež do hornjoserbšćiny přełožić …

Někotři zajimuja so jara za srjedźowěkowske stawizny a při tym tež za žiwjenje ryćerjow. Wojerske wuhotowanje tajkeho ryćerja wšak je woprawdźe zajimawa wěc, ale kak wopisujemy je w dobrej serbšćinje?

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje (15.04.2015) „Strampler“

„Strampler“

„Stars im Strampler“ mjenuje so wosebita rubrika w Sakskich Nowinach. Podobnu rubriku w Serbskich Nowinach – hišće – nimamy. Kak pak bychmy ju serbsce pomjenowali?

wjace

Druhdy słyšimy skorženja ludźi: Dźensniša młodźina tak njerodnje rěči. Měnjene je zwjetša wužiwanje němskich abo jendźelskich słowow. Dwurěčny Serb chila k tomu, sej słowa kaž eigentlich, also z němčiny požčić.

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 25.02.2015 „jemanden zur Kasse bitten“

„jemanden zur Kasse bitten“

Ludźi nětko za čisćenje wopłóčkow „ke kasy proša“ – tak znajmjeńša čitach to njedawno w Serbskich Nowinach. Wězo je to přełožk němskeho „jemanden zur Kasse bitten“ a prašam so, hač nimamy wotpowědny serbski frazeologizm.

„Palc wotedać móžeće po eksperimentalnym wusyłanju na facebooku Satkule.“ Tole sym njedawno w Piwarcowym blogu čitała. Za njewužiwarjow interneta je tale sada najskerje njezrozumliwa a dźiwna …

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 07.01.2015 „nüchtern“

„nüchtern“

Staršimaj wo wječornej policajskej kontroli powědajo doda njedawno serbski młodźenc, zo bě wězo „nüchtern“. Zo njebě jako wodźer awta ničo pił, je w porjadku – ja pak wo tym přemyslowach, kak móhli tomu serbsce prajić …

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2014

prawa za wobrazy: DRA

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 31.12.2014 Zawrěć a wočinić

Zawrěć a wočinić

W nowinach sym jónu čitała nadpismo: Muzej zašo zawrěje. Tajka formulacija je w serbšćinje njedospołna. Je to posłowny wotpowědnik němskeho „Das Museum schließt früher“ …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.12.2014 „Herzschrittmacher“ a „Schrittzähler“

„Herzschrittmacher“ a „Schrittzähler“

Zasadźenje moderneje techniki we wobłuku mediciny je w zašłych lětdźesatkach pomhało žiwjenje tójšto čłowjekow wuchować abo polěpšić. K trochu staršim aparaćikam słuša tak mjenowany „Herzschrittmacher“ …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.12.2014 „Kopfnoten“

„Kopfnoten“

W Sakskej njedóstawaja šulerjo jenož znamki za fachowe wukony, ale tež jich socialne zadźerženje so hódnoći. Censury rěkaja w němčinje „Kopfnoten“. A serbsce?

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.12.2014 „Cranberry“

„Cranberry“

Njedawno dóńdźe k nam do Serbskeho instituta naprašowanje, kak rěkaja serbsce jahodki z mjenom Cranberry, jara strowe a bohate na witamin C. Dóstachmy tež hnydom namjet – móhło so tola rjec krusnicy …

wjace

Lubi připosłucharjo, zawěsće znajeće němski wuraz „sich pudelwohl fühlen“. Kak da byšće Wy k tomu serbsce prajili: so čuć kaž pudl? – To drje funguje jenož z posměwkom …

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 08.10.2014 „Drahtseilakt“

„Drahtseilakt“

Su druhdy łoskoćiwe nadawki, kiž móža so spěšnje nimo kulić, hdyž nimaš prawu měru – Němc praji na to „Drahtseilakt“. Za to sym raz čitała přełožk „akt na groćanym powjazu“. To pak wěcku po mojim měnjenju njetrjechi.

wjace

Frau drückt liegend mit einer Hand auf einen Wecker

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.10.2014 „zaspać - zaležeć“

„zaspać - zaležeć“

Wšón rozhorjeny šuler njedawno powědaše, zo bě (citat): „jeho sobušuler wosrjedź hodźiny zaspał“. Takle wězo njeńdźe – ze spanjom wosrjedź hodźiny nic, ale tohorunja nic ze serbskej werbalnej formu!

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 24.09.2014 „Babylěćo“

„Babylěćo“

Njedawno słyšach, kak je něchtó požnjenc a tuchwilne wjedrowe poměry pomjenował jako babylěćo [bejbi-]. Njewěm, hač bě to žortnje měnjene, fakt pak je, zo prajimy k ćopłym dnjam na mjezy lěća a nazymy babylěćo. Čehodla?

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.09.2014 „bodenständig“

„bodenständig“

Njedawno je so mje něchtó woprašał, kak by so serbsce najlěpje prajiło za němske „bodenständig“. Tute na prěni pohlad jednore prašenje njeje cyle triwialne …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 10.09.2014 „genießen“

„genießen“

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 06.08.2014 „MäcGeiz“ abo „Pola Skupakec nakupować“

„MäcGeiz“ abo „Pola Skupakec nakupować“

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 30.07.2014 „Waschbär“

„Waschbär“

Tam a zas zhonimy z powěsćow wo přiběracej populaciji wšelakich dźiwich zwěrjatow a jich zadomjenju w městach. K tutym zwěrjatam słuša tež němsce mjenowany „Waschbär“. Ale kak mjenujemy tute zwěrjo serbsce?

wjace

Je to wěrno, zo měło so w porjadnej spisownej rěči lěpje rjec, zo něšto pobrachuje, a nic zo něšto faluje? Dokelž je tola falować němska požčonka. To pak je njedorozumjenje – z němčiny pochadźatej wobě słowje …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 16.04.2014 „wošacowanje“

„wošacowanje“

Katolski Posoł ma nowu rubriku „Před 100 lětami”. Hnydom w prěnim přinošku čitachmy, zo bě so w lěće 1914 w Drježdźanach zešoł wosebity wuběrk, kotryž so serbsce pomjenowaše „Wuběrk za wošacowanje dźěłowych mocow” …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.04.2014 „Praktiske pruwowanje awta“

„Praktiske pruwowanje awta“

Młoda serbska gymnaziastka je wozjewiła krótkopowědančko, z kotrehož cituju: „Jědźe na reje. Je praktiske pruwowanje awta wobstał. Skónčnje smě z nanowym čerwjenym Golfom jěć.“ – kónc citata …

wjace

Ein Rentner joggt auf blühenden Bergwiesen.

Štóž chce po přestajenju na SEPA wot wašeho konta něšto wotknihować, dyrbi zawostajić tak mjenowanu „Gläubiger-Identifikationsnummer“. Za korespondencu w serbskej rěči trjebachmy tuž njedawno tež přełožk do serbšćiny …

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 08.01.2014 „Dwanatki“

„Dwanatki“

Njedawno so mje něchtó wopraša, kak so tutym młodym ludźom prawišo praji: dwanatki abo dwanatkarjo? Na to móžu jenož prajić, zo je woboje prawje, ale kusk něšto hinaše woznamjenja …

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2013

Männlicher Spatz mit grauem, kastanienbraun eingefassten Scheitel, weißen Wangen und einem schwarzen Latz

prawa za wobrazy: imago/Oliver Willikonsky

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 18.12.2013 „Sperlingslust“

„Sperlingslust“

Dźěło wědomostnika móže druhdy jara wotměnjace być. Tak dósta so njedawno z Kulowskeho měšćanskeho zarjada próstwa wo serbski přełožk dróhoweho mjena „Sperlingslust“ na moje blido …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.12.2013 Adwentna wóń: Räucherstäbchen/-kerzen, Duftstäbchen/-kerzen

Adwentna wóń: Räucherstäbchen/-kerzen, Duftstäbchen/-kerzen

Nětko w adwenće wšudźe zaso tak rjenje wonja – na hodownych wikach a tež doma. Znajeće wy serbske słowa za tute utensilije?

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.12.2013 Schnorchel + (Schwimm-)Flossen

Schnorchel + (Schwimm-)Flossen

Před dlěšim časom sym wam, lubi připosłucharjo, něšto wo brylach za płuwanje powědała. Hnydom po tym so něchtó wopraša, kak móhli dalše utensilije za nurjenje serbsce pomjenować …

wjace

Seit Theo Lute (Ulrich Thein) seinen einzigen Sohn bei einem Autounfall verloren hat, ist er dem Alkohol verfallen und vernachlässigt seine Autowerkstatt

Dźeń a husćišo čitamy a słyšimy słowne skupiny kaž: wjesnjanosta gmejny Worklecy, šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin kaž tež wobydlerjo wokrjesa Budyšin abo Budyšina …

wjace

Ein Junge liest unter seiner Bettdecke mit einer Taschenlampe ein Buch.

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 9.10.2013 Bücherwurm

Bücherwurm

Njedawno so mje něchtó wopraša, kak móhło so serbsce prajić za němske „Bücherwurm“, to rěka za čłowjeka, kiž jara rady a jara wjele čita …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 2.10.2013 čorny – něšto sčornić – někoho wočornić

čorny – něšto sčornić – někoho wočornić

Wólby do zwjazkoweho sejma su nimo. Tuchwilu jednaja politikarjo wo wulkej čorno-čerwjenej abo wo čorno-zelenej koaliciji, a pomjenowanje barby „čorne“ steji w podatym konteksće za křesćansku stronu CDU …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 25.09.2013 Platzkarte

Platzkarte

Platzkarte, tak praji so němsce tež wonym kartkam, kotrež připokazuja hosćom najwšelakorišich swjedźenjow wěstne městno za blidom …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.09.2013 Bürgerfragestunde

Bürgerfragestunde

Nimale wšitke demokratisce wolene gremije poskićuja na swojich zjawnych posedźenjach připosłucharjam móžnosć, swoje měnjenje k wěstym temam abo próstwy za dalše dźěła wuprajeć. Němsce mjenuje so tole: Bürgerfragestunde …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.09.2013 Schwimmbrille/Taucherbrille

Schwimmbrille/Taucherbrille

W Budyskej Sprjewinej kupjeli běchu słyšeć njedawno serbske zynki. Šulerjo chcychu płuwać, a zo bychu swoje woči před chlorowanej wodu škitali, so mjezsobu prašachu, hač maja *šwimbrylu sobu …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 21.08.2013 Z hosćimi

Z hosćimi

Lubi čitarjo, što sej mysliće, kotra ze slědowacych formow drje budźe w spisownej rěči prawa: z hoścemi abo z hosćimi?

wjace

Kak pomjenujemy serbsce městnosć, hdźež móža łódźe přistajić, wšako měješe so nowostka w sakskim dźělu Łužiskeje jězoriny tež wotpowědnje pomjenować …

wjace

Das Formular der Einkommensteuererklärung und zwei 50-Euro-Scheine liegen auf einem Tisch

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 19.06.2013 Deklaracija abo wuznaće

Deklaracija abo wuznaće

Sym Wam njedawno slubiła, zo wróćimy so k temje dawkow, wšak bě kónc meje termin wotedaća našich „Steurerklärunkow” …

wjace

W přinošku Serbskeho rozhłosa wo zwonkašulskich zaběrach praješe njedawno młody pachoł, zo popołdnju radšo „fajn gechillt“ doma wostanje …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 03.04.2013 Wšitke dźěći, kotrež tam steja, su wutrobnje přeprošene

Wšitke dźěći, kotrež tam steja, su wutrobnje přeprošene

Njedawno sym tu rěčała wo tym, zo je słowo dźěćo, gramatisce widźane, neutrum, to rěka ani žónskeho ani muskeho rodu, a tuž tež njemóže za muske wosoby rezerwowane formy měć …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 27.03.2013 *Kiće L. gratulować

*Kiće L. gratulować

Njedawno woswjeći serbski basnik Kito Lorenc narodniny, a mnozy jemu gratulowachu. Derje tak. Hdyž pak zasłyšach, zo chcyše něchtó Kiće Lorencej zbožo wupřeć, so moje rěčne začuće wobaraše. Čehodla?

wjace

ein Mädchen zwischen einem angebotenen Donut und einem frischen Apfel

Hornjoserbšćina nałožuje so tež jako hamtska rěč, a to je derje tak. Rěčne problemy nastawaja pak husto z přełožowanjom němskich formularow do serbšćiny …

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2012

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 19.12.2012 Boža nóc

Boža nóc

W zwisku z koparskim turněrom europskich narodnych mjeńšin słyšachmy tam a zas wuprajenja kaž: woni dobychu na wubranku z Estiskeje. Što je na tutych konstrukcijach wopak?

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.08.2012 Absacker

Absacker

Wěsće wy, lubi čitarko, što ma być „zmotak“? Kolegowka njedawno powědaše, zo je so tute słowo wutworiło na serbskich swójbnych swjedźenjach …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 15.08.2012 Sächsisches Verbindungsbüro

Sächsisches Verbindungsbüro

Swobodny stat Sakska wudźeržuje w někotrych europskich krajach tak mjenowany „Verbindungsbüro“. Srjedź junij wotewrě so tajki běrow tež w Čěskej, we Łužiskim seminarje w Praze. Kak prajimy tutomu zarjadnišću serbsce?

wjace

ein lächelnder Mund mit weißen Zähnen von der Seite.

prawa za wobrazy: Colourbox

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.08.2012 Weisheitszahn

Weisheitszahn

Zuby a zubny lěkar, zajimawa tema tež za rěčny kućik. Čehodla? Njedawno so studentka zamołwi prajo, zo bě pola zubneho lěkarja zuba mudrosće dla …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 25.07.2012 Nahtoderfahrung

Nahtoderfahrung

Druhdy so stanje, zo něchtó, na přikład při operaciji, nimale wumrěje, ale lěkarjo jeho zaso wožiwja. Někak kóždy dźesaty tajkich pacientow móže so na słowa lěkarjow a dalšich ludźi w samsnym rumje dopominać …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 11.07.2012 Behandlungszimmer

Behandlungszimmer

Bórze je tak daloko: Skótny lěkar dr. Cyril Žur wotewri swoju nowu praksu w Pančicach-Kukowje. Nowe rumnosće změje při nakupowanišću při droze do směra Kamjenca …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 04.07.2012 Křińčka

Křińčka

K tajkemu prawemu serbskemu kwasej słuša dar słónkow: křińčki, potajkim wowcki abo honačiki z butry. Mjenje znate snadź je, zo rěka tež njedźela do kwasa křińčki …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 30.05.2012 Kreuzfahrt

Kreuzfahrt

Čas dowola so bliži a snano tež wy hižo wo tym přemyslujeće, dokal móhli lětsa do dowola wotjěć. Kóždy drje hinak wotpočuje: ći jedni pućuja a so pohibuja, druzy zaso přebywaja dlěši čas na samsnym městnje …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.05.2012 Hörsturz

Hörsturz

Njedawno so mje něchtó wopraša, kak bychmy serbsce móhli prajić za „Hörsturz“; wotpowědnik dyrbjał być derje zrozumliwy …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 09.05.2012 Erdmännchen

Erdmännchen

Wěsće wy, što ma być zemski mužik? Njejedna so wo někajku mytisku bytosć a tež nic wo diskriminěrowace pomjenowanje mužow, ně, zemski mužik je posłowny přełožk pomjenowanja zwěrjatkow …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 02.05.2012 budu natwarić

budu natwarić

„Dom budźe so klětu natwarić a ja potom budu přińć na jeho poswjećenje.” Tajku abo podobnu sadu słyšimy wšak we wobchadnej rěči časćišo a nichtó njeby so na tym postorkował …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 11.04.2012 Dunkelziffer

Dunkelziffer

W zwisku z oficialnymi statistikami a ličbami čitamy w němskich tekstach husto njeoficialne přispomnjenje, kotrež so takle formuluje: Die Dunkelziffer ist höher …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.03.2012 hotelier abo hotelownik? bankier abo bankownik?

hotelier abo hotelownik? bankier abo bankownik?

W Serbskich Nowinach steješe w nastawku wo twarje noweho hotela, zo njeje tamnišim hosćencarjam a hotelownikam nowa konkurenca luba. Witam wužiwanje pomjenowanja hotelownik. Čehodla?

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 14.03.2012 wutrobity

wutrobity

Hdyž njedawno tu rěčach wo naležnosćach wutroby, naspomnich w tym zwisku wutrobity. Wo tutym adjektiwje chcu dźensa trochu rozmyslować …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 29.02.2012 Schaltjahr & Schalttag

Schaltjahr & Schalttag

Lětsa je zaso tak daloko a wšitcy, kotřiž su so hdy 29. februara narodźili, móža po štyrjoch lětach abstinency zaso na prawym datumje narodniny swjećić …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 22.02.2012 Fernbedienung

Fernbedienung

W serbskim internetowym forumje čitachmy njedawno diskusiju wo tym, kak bychmy móhli němsku zestajenku „Fernbedienung“ do serbšćiny přełožić …

wjace

prawa za wobrazy: Colourbox.de

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 15.02.2012 Bičwolejbul

Bičwolejbul

Serbski słownikar Filip Rězak bě měnjenja, zo je kóždy Serb, kiž požčonki wužiwa jenož přelěni, město toho serbske słowa tworić. Zo pak to w našim modernym swěće ani tak jednorje njeje, wam dźensa dopokazam …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 08.02.2012 Herzensangelegenheit

Herzensangelegenheit

Njedawno wobroći so znaty na mnje a skoržeše, zo jewi so w serbskich tekstach přeco husćišo wuraz wutrobita naležnosć za němske „Herzensangelegenheit“, štož je tola, tak měnješe, wopak, wšak rěka wutrobity „herzhaft“ …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 01.02.2012 Njepřismudźawka

Njepřismudźawka

Móžeće sej předstajić, što ma być „njepřismudźawka“? Tole so mje njedawno Lipšćanski kolega wopraša. Słowo rjenje „serbsce“ klinči a wotpowěduje bjezdwěla słowjanskemu wašnju tworjenja słowow přez wotwodźowanje …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 04.01.2012 schmökern

schmökern

Nichtó z was, lubi čitarjo, drje na tym njedwěluje, zo je za dźěći wažne, hižo zahe knihi čitać. Štóž je do ćišćaneho słowa zalubowany, wjele a intensiwnje čita a w tutym zwisku wužiwa so w němčinje werb „schmökern“ …

wjace

Rěčne kućiki z lěta 2011

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 28.12.2011 mnoho / mnohe

mnoho / mnohe

W spisownej hornjoserbšćinje wužiwa so druhdy za zwuraznjenje wjetšeho mnóstwa pronomen mnoho, kotryž ma samsny woznam kaž pronomen wjele …

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 21.12.2011 jeli

jeli

Wužiwanje słowčka jeli – po słownej družinje konjunkcija – je tema dźensnišeho rěčneho kućika, a tuž „zapakuju“ teoretisku gramatiku takrjec do „hodowneho konteksta“ …

wjace

Njedawno wopraša so mje wučerka, kak móhła do hornjoserbšćiny přełožić sadu: „Er steht vor dem Nichts“ …

wjace

Smy hižo husćišo na to skedźbnili, zo wužiwamy w serbšćinje druhdy hinaše prepozicije hač w němčinje resp. porno němčinje scyła žane. Tole potrjechi mjez druhim słowne skupiny, kotrež zwuraznjeja wěstu dobu časa …

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 23.03.2011 Fasten

Fasten

Póstny čas skići mnohim wěriwym a njewěriwym přijomnu składnosć so. W tutym zwisku wopraša so mje njedawno znaty, kak ma prawje serbsce rěkać: „Wón posći so mjaso.“ abo „Wón posći so mjasa.“.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 16.03.2011 k awtej – k awće

k awtej – k awće

Praji so, zo někotři swoje awto lubuja. Njemóžu a nochcu tole hódnoćić, dokelž sama k wonym wosobam njesłušam. Štóž pak swoje awto lubuje, měł znajmjeńša tež słowo prawje wužiwać!

lóze, cuze – lózi, cuzi

Dźensa wo cuzych słowach njeporěču, ale wo cuzych ludźoch a wo lózych hólcach …

wjace

Rěčny kućik dr. Anje Pohončoweje z wusyłanja 13.01.2010 Eine-Welt-Laden

Eine-Welt-Laden

Mnohi připosłuchar dopomina so zawěsće na prěnje lěta po politiskim přewróće, hdyž nastachu tež we wuchodnej Němskej tak mjenowane „Dritte-Welt-Läden“ – serbsce: wobchody z tworami Třećeho swěta.

wjace

prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 27.01.2010 Sněh

Sněh

Sněh je tema, kotraž nas w zymje njemało zaběra. Chcemy sej jónu wobhladać, kak hodźi so serbsce wopisać proces, hdyž tute zymske spadki pomału wšo zakryja …

wjace

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 03.02.2010 Sněženki, sněhaki a sněhowki

Sněženki, sněhaki a sněhowki

Dźensa chcu wam předstajić někotre wot sněha wotwodźene słowa. Te su wězo zwjetša někak ze zymu zwjazane, ale budźeće widźeć, zo su tež wuwzaća …

wjace

Zwei Frühstückseier stehen auf einem Teller. prawa za wobrazy: colourbox.com

Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.03.2010 woble jejo

woble jejo

Njedźelu sej rady popřeju k snědani woble jejko. Znajeće tón wuraz? Jedna so wo zwarjene jejo, někotři wšak praja tak jenož na twjerde zwarjene jejo.

wjace

Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 24.03.2010 Nazdar!

Nazdar!

Hižo w dźěćacych lětach sym so dźiwała, zo nan wěstych ludźi jenož z „Nazdar!“ strowješe. Dr. Jana Šołćina wě, što woznamjenja postrowjenje.

wjace

Hakle njedawno je wam, lubi posłucharjo, moja kolegina w rěčnym kućiku něšto wo wužiwanju prepozicije na powědała. Njewospjetuju ničo, přiwobroću pak so wužiwanju mjenowaneje prepozicije, kotrež zwisuje z podaćom časa.

wjace

wuchajcy

Serbski program

Neuer Abschnitt

Neuer Bereich

Mjeńšina serbšćiny w interneće: Přehlad rěčnych kućikow

Hauptinhalt

Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 29.11.2023 Rěčny kućik – Wo tym (nic přez to)

Rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, dnja 08.11.2023 Rěčny kućik – lube dźěći

Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 01.11.2023 Rěčny kućik – wopłokowak

Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, dnja 25.10.2023 Rěčny kućik - selfie – wobraz wo sebi – abo kak?

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 18.10.2023 Rěčny kućik - swědkowka

Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 20.09.2023 Rěčny kućik - Dosć městna měć

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, 13.09.2023 Rěčny kućik - Neple z polećom

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 06.09.2023 Rěčny kućik - busowe zawrótnišćo

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 30.08.2023 Rěčny kućik - Zelowěda

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 23.08.2023 Rěčny kućik - Jězba po morju

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Leńku Šołćić, 16.08.2023 Rěčny kućik: zlebo(r)dźene

Serbska rěč so wuwiwa – dźensa z dr. Sonju Wölkowej, 09.08.2023 Rěčny kućik - lochko, jednorje, intuitiwnje wužiwajomne

Serbska rěč so wuwiwa – dźensa z dr. Janu Šołćinej, 02.08.2023 Rěčny kućik - Někomu palcy dźeržeć abo palcy tłóčić?

Serbska rěč so wuwiwa – dźensa z dr. Sonju Wölkowej, 12.07.2023 Rěčny kućik - Někoho na policiji wobskožić

Serbska rěč so wuwiwa – dźensa z dr. Anju Pohončowej, 28.06.2023 Rěčny kućik – stapl

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, 21.06.2023 Rěčny kućik – Bože ćěło

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 14.06.2023 Rěčny kućik – w biologiji

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 07.06.2023 Rěčny kućik – horjeńca

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik dźensa z dr. Leńku Šołćic, 31.05.2023 Rěčny kućik - hamende, hejgen a holwege

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 25.05.2023 Rěčny kućik: puck

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 17.05.2023 Rěčny kućik: Sadźak

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 03.05.2023 Rěčny kućik: Ekologiski slěd

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 12.04.2023 Rěčny kućik: Zymnotny srědk

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 05.04.2023 Rěčny kućik: Dróha Ćišinskeho

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, 29.03.2023 Rěčny kućik: Mjena krajow

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 08.03.2023 Rěčny kućik: Pomjenowanja dróhow

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Leńku Šołćic, 01.03.2023 Rěčny kućik: Mój a mojej

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 22.02.2023 Rěčny kućik: pórčaty

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 15.02.2023 Rěčny kućik: ritak

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 08.02.2023 Rěčny kućik: chorhoje połwysoko wupowěsnyć

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Lenku Šołćic, 01.02.2023 Rěčny kućik: Partitiwny genitiw

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 25.01.2023 Rěčny kućik: Panochty a pazory

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 18.01.2023 Rěčny kućik: Čronowc, měznik, krajaki

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 11.01.2023 Rěčny kućik: (nje)skłonjowanje skrótšenkow

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Lenku Šołćic, 04.01.2023 Rěčny kućik - Jězofina!

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej - 14.12.2022 Rěčny kućik - zastupnistwo městow (Städtetag)

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej - 30.11.2022 Rěčny kućik - “Serbski labello”

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej - 23.11.2022 Rěčny kućik - bjezkóńčnje wospjewać (Endlosschleife)

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, 02.11.2022 Rěčny kućik - Goethe a podobne mjena

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, 26.10.2022 Rěčny kućik - kotoł, posoł, wosoł a kozoł

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Jana Šołćina - 19.10.2022 Rěčny kućik - změnka

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej - 21.09.2022 Rěčny kućik - energijowa pawšala

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej - 14.09.2022 Rěčny kućik - dawk a wotedawk

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej - 07.09.2022 Rěčny kućik - wodotrysk abo wodomjet

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej - 31.08.2022 Rěčny kućik - stejenska noha vs. krute žórło dochodow

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej - 17.08.2022 Rěčny kućik - wódna kupjel

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej - 10.08.2022 Rěčny kućik - leć abo kidać?

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej - 27.07.2022 Rěčny kućik - “Tebi da so munkoli!”

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej – 20.07.2022 Rěčny kućik – tankowanski rabat

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej – 29.06.2022 Rěčny kućik – kopnjenčko

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej – 13.07.2022 Rěčny kućik – někomu něšto doprědka měć?

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej – 07.07.2022 Rěčny kućik – kružny wobchad

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej - 15.06.2022 Rěčny kućik - "to je chcyte"

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 08.06.2022 Rěčny kućik - pomazanka

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, dnja 25.05.2022 Rěčny kućik - wróćopołožk

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 18.05.2022 Rěčny kućik - w abo na Ukrainje?

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 27.04.2022 Rěčny kućik - Štó je tam był?

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 20.04.2022 Rěčny kućik - hipl

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 06.04.2022 Rěčny kućik - Wnučkokmane

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 29.03.2022 Rěčny kućik - Termin postajić

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 09.03.2022 Rěčny kućik - Zawołana policija

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 23.02.2022 Rěčny kućik - Wnučki abo wnučkojo?

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 16.02.2022 Rěčny kućik - Fake news

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, dnja 09.02.2022 Rěčny kućik - dokelž a přetož

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 25.01.2022 Rěčny kućik - zabić dwě muše na jedyn raz

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, dnja 19.01.2022 Rěčny kućik - serbska rěč a genderowanje

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Anju Pohončowej, dnja 12.01.2022 Rěčny kućik - wopačne dźendrowanje

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Sonju Wölkowej, dnja 05.01.2022 Rěčny kućik - poprjancy

Serbska rěč so wuwiwa – Rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, dnja 29.12.2021 Rěčny kućik - wobjed z třomi jědźemi