Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 17.03.2010 woble jejo

24. nalětnika 2010, 08:54 hodź.

Njedźelu sej rady popřeju k snědani woble jejko. Znajeće tón wuraz? Jedna so wo zwarjene jejo, někotři wšak praja tak jenož na twjerde zwarjene jejo. Rěčna forma hoble jejo z h na spočatku je typiska za katolski dialekt – tež moja Radworska wowka tak praješe. W słownikach wšak te słowo pod pismikom h njenamakamy, ale pod pismikom w: tam je zapisane wobli abo woble jejo, a to hladajo na jeho pochad, w nim tči prefiks wob a słowo, kiž je přiwuzne z werbom waleć. Adjektiw wobli je něhdy cyle powšitkownje něšto podołhojte a kulojte woznamjenjał, w słowniku Jurja Hawštyna Swětlika z lěta 1721 mjenowaše so na přikład wjelryba wobla mórska ryba. To nam tež wujasni, čehodla so runje zwarjene jejko mjenuje woble – wone tež bjez swojeje škorpawy wobchowa swoju owalnu formu, hinak hač hdyž jejko rozklepnjemy w tyglu spječemy. W narěčach ewangelskeje Hornjeje Łužicy je so wurěkowanje hišće dale wot spisowneje formy woble jejo zdaliło – tam jědźa rady bubljeja abo bubljejka, a te zawěsće runje tak derje słodźa.
Zajimawe je hišće, kajke němske wotpowědniki namakamy w słownikach za hoble abo bubljejo: njenamakamy tam scyła wuraz gekochtes Ei, za to pak zwjetša Solei (to je ze selenej wodu konserwowane woble jejo). Kral pak znaje wuraz gesottenes Ei – gesotten je forma werba sieden, a tu smy zaso pola našeho warjeneho jejka.