prawa za wobrazy: MDR/Teresa Stübner

Serbska rěč so wuwiwa – rěčny kućik z dr. Janu Šołćinej, 15.02.2023 Rěčny kućik: ritak

15. małeho róžka 2023, 08:34 hodź.

Rěčny kućik: ritak

Móžeće sej wy, lubi słucharjo, předstajić, kotry předmjet słowje ritak abo ritawka pomjenujetej? Jedna so wo namjetaj z rěčneje praksy pěstowarskich dźěći, kotrež powědachu wo zymskim času a wo swojich zymskich dožiwjenjach, mjez druhim wo sankowanju, smykanju a sněhakowanju. W tutym zwisku nasta prašenje, kak so wony, zwjetša z plasty wobstejacy nastroj pomjenuje, kotremuž so němsce „Porutscher“ praji. Za němske słowo „Po“ poda Němsko-hornjoserbski słownik ekwiwalenty ritka, rić, zadk abo tež jako žortnu formu markěrowane słowo posledk. Tuž stej namjetaj ritak abo ritawka wotwodźence, kiž so na pomjenowanju ćěła orientujetej. Móžne pak su dalše nowotwórby, kotrež skerje činitosć a móžne wužiwanje nastroja wopisuja, a tak namjetowaše kolegowka-rěčespytnica sněhowe smykadło. Tež sněhowe suwadło, plastowe suwadło za sněh abo samo zadkowe smykadło bychu dalše móžne rozrisanje za wony rěčne prašenje byli. W mojej starobje wšak tajke sněhowe smykadło resp. plastowe suwadło hižo njewužiwam, ale wnučce matej wulke wjeselo z nim – derje tak!